12min

Tags in dit artikel

, , ,

Inleiding

In deze column leg ik (jlkiller) de verschillen tussen Linux, Mac OS en Windows uit. Tevens bekijk ik de overeenkomsten en vergelijk ik de drie besturingssystemen.
Deze tekst is officeel geschreven voor het vak Techniek. Voor Techzine heb ik echter flink wat aangepast.

Tevens zou het niet compleet overbodig zijn om -ko-‘ s artikel over het fenomeen opensource door te lezen. (Hier te vinden)

De geschiedenis

Linux:

Linus Torvalds, de maker van Linux was niet tevreden met minix (een variatie op UNIX en voorloper van Linux), die veel studenten gebruikten als besturingssysteem. Al gauw vond hij het tijd om een eigen variant van Unix te maken (Legendarisch besturingssysteem wat veel in de universiteit gebruikt werd). Hieruit is Linux geboren, dit gebeurde in 1991. Let wel op: Linux is alleen maar een kernel dus je zal er niet veel mee kunnen zonder de programma’s die de kernel aansturen. Een kernel is dus eigenlijk gewoon een basis van een besturingssysteem waar je niks mee kan, zonder aansturende software. Voor de verdere geschiedenis zie het opensource artikel.

Windows:

Allereerst bracht Apple onder de GNU voorwaarden ‘Lisa OS’ (Voorloper van System) uit. Hiervan heeft Bill Gates, met behulp van een vriend, de code herschreven. Eigenlijk is herschreven niet het goede woord en kan je beter zeggen: ‘laten herschrijven’. Zo is MS-Dos geboren. Het text-based (alleen tekst) besturingssysteem. Later kwam daarvoor Windows (met vensters) in de plaats. Van Windows begon Bill Gates en zijn vriend met versie 1.0, die eigenlijk niet bekend is. Later, bij versie: 3.1, is het systeem bekender geworden, en populairder. De bekendste Windowsversie is nog altijd Windows 95 dat in 1995 verscheen. De tot nog toe meest gebruikte Windows versie is XP. Windows Vista (Codename: Longhorn) is in ontwikkeling en Microsoft hoopt dit systeem begin 2007 uit te kunnen brengen.

Mac OS:

Zal bij de wat gevorderde computergebruiker bekendstaan als ‘System’. Zo heette het namelijk vroeger. Dit vond men blijkbaar geen goede naam daarom werd het systeem hernoemd naar Macintosh Operating System (Mac OS). Dit gebeurde in de jaren ’90. Van Mac OS zijn tot nog toe de volgende versies uitgebracht.

Mac OS 8.0, Mac OS 8.1, Mac OS 8.5, Mac OS 8.6, Mac OS 9.0, Mac OS 9.1 en Mac OS 9.2, Mac OS 10 (ook wel Mac OS X genaamd)

De verschillen en overeenkomsten

Jullie kennen het gezegde: ‘van buiten zijn we anders, maar van binnen zijn we gelijk’. Dit zouden we hier ook in acht kunnen nemen. Dit omdat alle besturingssystemen hetzelfde doen. Helaas wordt Linux, vaak achtergesteld daardoor en zeg maar gerust gediscrimineerd, terwijl het hetzelfde doet als Windows en vaak nog beter ook.

In grote lijnen de verschillen:

  • andere kernel: Windows XP heeft de kernel (basiscode besturingssysteem) van windows NT, Elke distributie gebaseerd op Linux, is gebaseerd op de kernel geschreven door Linus Torvalds, Mac OS heeft een kernel die ontwikkeld is door Apple.
  • ondersteunt andere bestandstypen: zo kan Linux niet omgaan met .exe-bestanden
  • andere doelgroep: Linux voor mensen die meer controle willen, Windows voor mensen die net beginnen en Mac OS voor de mensen die aan grafisch bewerken willen doen

In grote lijnen de overeenkomsten:

  • ze doen hetzelfde: elk OS zal je hardware aansturen en bijkomende extra’s leveren
  • Ontwikkeld met het zelfde doel: ze zijn allemaal ontwikkeld met als doel: de mensen naar de computer trekken en het zo simpel mogelijk maken, al vinden sommige mensen dat Microsoft net het tegenovergestelde doet. Linux is hierop een uitzondering, aangezien linux alleen een kernel is.
  • er blijven updates komen: voor Windows zullen er steeds nieuwe toevoegingen komen, voor Linux geldt hetzelde en ook Mac OS zal updates krijgen

De marktpositie

De marktpositie van Windows
Correcter is om te zeggen, ‘de marktpositie van Microsoft’. Die houdt in, dat 95 procent van alle huishoudelijke computers gebruik maakt van Windows. Windows is zo populair omdat het alles draait en omdat bijna alle software gebruik maakt van Windows. De marktpositie van Microsoft kan je dus beter zeggen, omdat het bedrijf Windows uitgeeft, maar Microsoft geeft nog meer uit, dus je zou het ook als incorrect kunnen ervaren.

De marktpositie van Linux
Dit is moeilijk te bepalen omdat Linux onderverdeeld is in distributies, dat zijn aparte variaties op de software, soort uitbreiding op de kernel. Met een kernel alleen kan je namelijk niets. Naar schatting gebruikt ongeveer vier procent van alle consumenten Linux, gebaseerd op huishoudelijke computers. Echter, gebruiken wel heel veel serverbeheerders Linux, omdat Linux minder vatbaar is voor virussen en dergelijke. Al mag ik dit niet meerekenen omdat ik hier praat over huishoudelijke computers.

De marktpositie van Mac OS X
Deze is naar schatting 1 procent. Dit omdat elke computer waar Mac OS op draait, hardware heeft die niet herkend wordt door Windows. Linux draait echter weer wel goed op een Mac. Zo kennen verschillende distributies een aparte Mac versie. Je kan echter, als je goed kan hacken, Mac OS ook draaien op een gewone computer, alleen dit is dan wel compleet illegaal.

Sindskort is het wel mogelijk om Windows te draaien middels de bootcamp software van Apple, maar dat geldt alleen voor Apple computers met Intel processors.

De keuze van de consument

De keuze van de consument hangt vaak af van wat de consument wil. Wil hij een systeem zonder veel te hoeven doen en bereid om daar extra voor te betalen, dan kan hij het beste met Windows uit de voeten. Windows is goed voor mensen die beginnen of graag niet teveel willen doen. Al zou een Mac ook een oplossing zijn, al is daar wel (veel) minder software voor omhanden.


Wil de consument echter een systeem wat stabieler, sneller, veiliger en aanpasbaar is, dan kan hij in de meest gevallen het beste Linux nemen. Er zijn zoals gezegd flink wat distributies, een test waarin bekeken kan worden welke het meest geschikt voor je is kun je doen op zegeniestudios.net.
Linux wordt vaak als eng beschouwd, omdat het moeilijker zou werken als Windows. Tevens is Linux vreemd en zijn de meeste mensen bekend met Windows. Linux is ook moeilijker qua werkomgeving dan Windows.

Mac OS wordt eigenlijk alleen gekozen door mensen die in de grafische sector werken, afbeeldingen en videobestanden willen bewerken, of als je graag een simpel, snel, en effectief systeem wilt hebben dat zonder teveel moeite goed bestand is tegen virussen. Mac OS echter, draait alleen op computers van Apple zelf. Je zilt daarvoor dus eerst een aparte computer moeten aanschaffen, die afgezien van de hardware, niet veel van de andere computers verschilt. Het systeem zal hetzelfde doen, je gebruikt alleen een ander besturingssysteem en een andere computer. De prijs voor een Mac begint bij 500 á 600 euro, hetzelfde bedrag wat je voor een eenvoudige PC neertelt

Mac-gebruikers zijn vaak anti-Windows. Dit omdat ze nu eenmaal een stabieler systeem gewend zijn. En dat Microsoft bijna alleen voor Windows ontwikkeld is volgens hun ook niet helemaal eerlijk.
Mac-gebruikers zijn vaak mensen die veel willen doen in video / foto bewerking. Ze betalen liever meer voor een systeem waarmee ze over heel wat grafisch geweld beschikken. Ook heeft Mac meer grafische software beschikbaar dus is de keuze voor hun snel gemaakt.

Andere mensen kiezen gelijk voor Windows omdat ze er gewend zijn mee te werken op hun werk of school. Omdat ze dan zien dat Windows op het werk naar hun wens werkt, nemen ze ook maar Windows thuis. Daarvoor moet je natuurlijk wel geld betalen, iets wat bij Linux niet hoeft.

Linux

In dit hoofdstuk krijg je wat meer achtergrondinformatie over Linux. Zo zullen Windows en Mac OS ook nog aan bod komen.

Algemene informatie
Linux is over het algemeen genomen gewoon een kernel, de kern van een besturingssysteem dat zorgt voor het correct werken van hardware. Zoals gezegd kan de kernel vrij weinig zonder overige software. Daarom kan je ook het beste gewoon een distributie downloaden van internet. De meeste zijn gratis, maar sommige zijn betaald. De gratis varianten worden meestal gemaakt door vrijwilligers. Er zijn er ook enkele bedrijven die zich gespecialiseerd hebben in Linux, waaronder RedHat, Mandriva en Novell. Deze geven dan ook betere ondersteuning. Maar de gratis distributies zijn ook zeker niet slecht, soms beter zelfs, maar dit heeft veel met smaak te maken. De meest bekende gratis distributies zijn Ubuntu, Fedora Core, Mandriva, SuSe en Slackware. Hier wordt later meer over verteld. De makers van deze distributies bieden ook prima ondersteuning.

Distributies
Hieronder een lijst van een aantal Linuxdistributies. De bekendste zijn onderstreept.

  • Fedora Core
  • Mandriva
  • SuSE
  • Debian[/u]
  • MEPIS
  • Ubuntu
  • Kubuntu[/u]
  • Linspire
  • Xandros
  • PCLinuxOS
  • Yellowdog Linux
  • Gentoo
  • Slackware
  • Knoppix[/u]
  • OpenSuSE
  • ArchLinux
  • Foresight Linux

Let op: Dit zijn lang niet alle distributies, maar toch al aardig wat. Kijk voor een volledig overzicht op distrowatch.com

Bestandstypes
Je kan op Linux geen bestandstypes gebruiken die je in Windows gebruikt. Dus .exe (execute) en dergelijke zul je niet kunnen openen, al bestaan hier wel zogenoemde binaries voor die zorgen dat je het kan draaien. 100 procent stabiel zijn ze meestal niet en het vereist meer kennis om dit voor elkaar te krijgen. Daarnaast is het afhankelijk van het programma of het onder Linux draait. Voor het installeren van deze binaries heb je dus wat meer kennis van Linux nodig.

Package management system
Er zijn verscheidene package management systems. Deze zorgen ervoor dat je snel en makkelijk software kunt installeren op Linux. Degene die wij behandelen, zijn DPKG, RPM en Portage.

DPKG:
Dit is het package system van Debian dat veel gebruikt wordt. Uiteraard door Debian zelf, maar ook door Ubuntu, een distributie die de laatste tijd steeds populairder wordt. Ook op live-cd’s zoals Knoppix kan je gebruik maken van DPGK

RPM:
Dit is het package management system van Fedora, Mandriva, SuSe en nog veel andere distributies en is officeel gemaakt door RedHat. Het stond eerst voor RedHat’s Package Manager, maar het werd ook steeds meer gebruik doort andere distributies. Daarom heet het nu RPM’s Package Manager

PORTAGE:
Dit is het package management system van Gentoo, geinspireerd op dat van BSD, wat ook een afgeleide van Unix is.

GUI (Graphic User Interface)
Er zijn twee meestgebruikte Graphic User Interfaces in Linux. Er zijn er meer, maar deze worden niet zoveel gebruikt. Grafische User Interfaces zijn eigenlijk gewoon een grafische manier om dingen weer te geven, zodat je niet alles los moet typen in een Terminal (Een soort DOS venster).

De twee bekendste GUI’s zijn KDE en GNOME. Waarbij KDE afgekeken is van de GUI van Windows en GNOME een eigen uiterlijk heeft. Deze twee hebben zoveel software aan boord, dat het een desktop environment is gaan heten. Een gewone GUI, zonder extra toeters en bellen heet een Window Manager.

Windows

Windows is het meest gebruikte besturingssysteem en daarbij het populairst. Helaas is het lang niet zo stabiel als Linux of Mac OS. Maar dat komt natuurlijk ook omdat het het meest gebruikt wordt dan worden er meer beveiligingslekken gevonden.
En is het meest schadelijk voor virussen, omdat je doorgaans, als je je pc opstart, compleet met alle rechten werkt. Dus je mag alles doen. Iets wat Mac OS en Linux niet doen.

Windows is gemaakt door Microsoft, een bedrijf wat ook games ontwikkeld en een monopoly heeft op de ICT markt. Microsoft heeft echter niet alles echt zelf geschreven, ze hebben ook een flink wat code gekocht of geleend. Over Windows weet iedereen eigenlijk iedereen de basis al, dus valt er niet zo heel veel over te vertellen.

Leuk is het volgens mij wel om even de Windows versies op te sommen. En dan eventueel wat informatie erbij.

  • Windows 1.0: eerste echte versie van Windows met GUI;
  • Windows 2.0: tweede versie van Windows vervolg op 1.0 met bug-fixes;:
  • Windows 3.0: is een veelgebruikte Windowsversie;:
  • Windows NT 3.1: uitgebracht in 1993, Microsofts eerste 32-bit besturingssysteem;
  • Windows NT 3.5: uitgebracht in 1994;
  • Windows NT 3.51: uitgebracht in 1995;
  • Windows 95: uitgebracht in 1995 vandaar ook de naam, bekendste versie;:
  • Windows NT 4.0: uitgebracht in 1996, meest bekende NT-versie van Windows;
  • Windows 98: uitgebracht in 1998 vandaar ook de naam, ook een bekende versie;
  • Windows ME: Windows Millennium Edition, onstabielste Windowsversie ooit;
  • Windows 2000: ook wel NT 5.0, uitgebracht in 2000;
  • Windows XP: ook wel NT 5.1, uitgebracht in 2001 word nu nog heel veel gebruikt;
  • Windows XP Media Center: uitgebracht in 2003, niet zo bekend geworden;
  • Windows Server 2003: ook wel NT 5.2, server editie van Windows, uitgebracht in 2003;
  • Windows XP Media Center 2005: uitgebracht in 2005, best bekend geworden;
  • Windows Vista: ook wel NT 6.0, wordt uitgebracht in 2007 Codenaam Longhorn;
  • Windows Mobile: Veelgebruikt op PDA’s.

Windows Media Center
Is een Windowsversie speciaal gericht op multimedia, TV kijken via je computer bijvoorbeeld en CD’s draaien enzovoorts. Om deze versie optimaal te kunnen gebruiken heb je een afstandsbediening nodig.

Windows Server 2003
Is een Windowsversie voor servers. Deze versie heeft een ondersteuning voor ASP (een taal om dynamische pagina’s in te ontwikkelen, gemaakt door Microsoft). Server 2003 is op zich best stabiel, alleen helaas nog niet helemaal stabiel genoeg voor servers (Linux blijft stabieler)

Mac OS

Mac OS is vooral goed voor mensen die grafisch bezig zijn op de computer, Mac OS is daarom vooral geschikt voor mensen die aan video- en fotobewerking doen. Tevens moet je ook flink in de buidel tasten om een goede Mac te kunnen betalen. Mac OS heeft namelijk, zoals al eerder gezegd een apart systeem nodig. Al scheelt de prijs tegenwoordig niet zoveel meer, gezien het feit dat als je Windows wil gebruiken voor kantoortoepassingen je ongeveer net zoveel kwijt zal zijn als omdat je een goede PC moet kopen. De afschrijving is bij een PC echter weer groter dan bij een MAC, je zou dus uiteindelijk duurder uit kunnen zijn met een PC.

Mac OS is ontworpen met de visie om het besturingssysteem van de toekomst te zijn. Dit is op het moment aan het lukken, aangezien de Mac steeds meer verkocht wordt en daarbij dingen biedt, die Linux en/of Windows nog niet bieden of ondersteunen.

Mac OS biedt zijn voordelen dus vooral op het grafische vlak (beeldbewerking). Deze heeft hier standaard al de nodige programmatuur voor aan boord. Denk hierbij aan The GIMP, een bekend programma om foto’s mee te bewerken.
Mac OS werpt ook zijn vruchten af op het gebied van beveiliging. Aangezien deze minder kwetsbaar is voor virussen dan Windows. Ook spyware (programma’s die ervoor zorgen dat andere mensen bij jouw privégegevens kunnen komen)

Slot

Hieronder nog even elk hoofdstuk kort samengevat:

Verschillen en overeenkomsten
De grootste verschillen zijn het anders omgaan met opslagmedia en ondersteuning van andere bestandstypen.
De overeenkomsten kunnen gevonden worden in het aansturen van de hardware en dat er extra software voor beschikbaar is. Tevens zijn ze met hetzelfde doel ontwikkeld, ervoor zorgen dat de gebruiker naar de computer getrokken wordt.

Marktpositie
Kort samengevat, Microsoft beheert het grootste deel van de markt, waar veel mensen op tegen zijn. Linux is flink in opkomst en Mac OS blijft zijn eigen doelgroep houden en dus zijn fans.

De keuze van de consument
Heeft te maken met wat de consument wil. Wil die een veilig systeem en is hij bereid daarvoor meer moeite voor te doen, dan is Linux de beste keuze.

Wil de consument een simpel systeem en veel keus in software, dan is Windows de beste keuze.

Wil de consument grafisch bewerken en een veilig systeem hebben en bereid om meer te betalen, dan is Mac OS de beste keuze.

Linux, Windows, Mac OS
Deze hoofdstukken behandel ik bij elkaar omdat deze gemiddeld al bij elkaar horen. In deze hoofdstukken wordt vooral gesproken over veiligheid en over gebruikersvriendelijkheid.

Conclusie
Je kunt niet zeggen welk besturingssysteem het best is, het ligt er puur aan wat je als consument wil. Als je weet wat je wil, dan pas is er een goede keuze voor jou te maken. Hopelijk kan dit artikel daarbij helpen.

Ik hoop dat je voldoende informatie hebt kunnen vergaren om een fatsoenlijk oordeel te mogen/kunnen vellen over Linux, Mac OS of Windows. En zeker dat je een beslissing kunt maken voor jezelf.

Deze tekst is gemaakt door Jeroen Langenberg (jlkiller), met hulp van Bahz, Ploffie en -ko-. Met dank voor het beoordelen van de tekst door Witje, Vampire, King en Bahz.
De tekst is officieel geschreven voor het vak Techniek, onderdeel communicatie: "communiceren met de hardware van uw PC."

Niets van deze tekst mag hergebruikt worden, of gepubliceerd worden zonder toestemming van de auteur