8min

De werk-pc bouwen

Nu we alle onderdelen hebben besproken, moeten we natuurlijk ook nog even wat aandacht besteden aan het daadwerkelijk in elkaar zetten van je nieuwe werk pc. Het bouwen van een pc is op zich niet moeilijk. Je moet wel een zeer belangrijke basisregel in het achterhoofd houden:

Als iets niet past, dan doe je het verkeerd. Bij het bouwen van een pc zijn alle onderdelen tot op de millimeter precies ontworpen, het past ook maar op één manier. Wringen, zagen, doorknippen of doorduwen is iets wat je nooit moet doen. 

Moederbord monteren

We beginnen met het monteren van het moederbord in de behuizing. Leg hiervoor de behuizing op zijn zijkant voor je. In de doos van het moederbord vind je als het goed is het moederbord, een boekje (goed bewaren), een bracket die achter in de behuizing past met alle uitsparingen voor de poorten aan de achterzijde en schroefjes. In de meeste behuizingen zijn tegenwoordig al gaatjes gemaakt waar je het moederbord zo op kan leggen en je het bordje vast kan zetten met de meegeleverde schroefjes. Als je meerdere schroefjes hebt gevonden, dan moet je NIET de schroefjes hebben met die hele dikke kop. Voordat je het moederbord erin schroeft, zorg ervoor dat de bracket aan de achterzijde op de goede plek zit. Anders komt het stof straks wel heel makkelijk naar binnen.

Voeding

Na het vastzetten van het moederbord is het over het algemeen verstandig om de voeding in de behuizing te plaatsen. Sommige CPU-koelers zijn wat groot uitgevallen waardoor je straks mogelijk nog maar lastig bij sommige gedeeltes van het moederbord kan komen. De voeding erin schroeven kan maar op één manier, vaak moet de ventilator aan de onderkant zitten, daar zit in de meeste behuizingen een rooster om warme lucht af te voeren. De stroomkabels voor het moederbord en de processor kan je meestal het beste direct door de achterkant heen steken. Als de voeding vast zit, kan je de behuizing even rechtop zetten en via de rechter zijkant de kabels netjes wegwerken en de processorvoeding aan de bovenkant en de moederbordvoeding aan de zijkant terugsteken, om deze vervolgens vast te klikken op het moederbord. Daarna kan je de behuizing weer terugleggen op zijn rechter zijkant.

Processor

De meer ervaren pc-bouwer heeft mogelijk al voor onze eerste stap de processor op het moederbord bevestigd. Mocht je dat nog niet gedaan hebben, dan gaan we dat nu doen. Op het moederbord zie je een metalen hendel die je omhoog kan doen, zodat de gaatjes open gaan staan om de processor te ontvangen. De processor kan maar op één manier in het socket worden gelegd. Op zowel het socket als de processor is als het goed is een hoekje gemarkeerd dat aangeeft hoe de processor in de socket moet liggen. Als het hendeltje niet terug naar beneden wil, dan ligt de processor er niet goed in. Toch doordrukken resulteert in schade aan beide onderdelen en een dure kostenpost.

CPU-koeler

Nu de processor op het moederbord zit is het tijd om de koeler erop te plaatsen. Voordat je deze gaat bevestigen moet je even controleren of de onderkant van de koeler is voorzien van koelpasta. Als er een grijs vierkantje is te zien op het aluminium, dan is dat de koelpasta. Als er nergens koelpasta is te zien, dan hebben we slecht nieuws, die zal je dan nog even moeten aanschaffen. Zonder koelpasta verloopt de koeling namelijk niet zo goed. Als je handmatig koelpasta aanbrengt, gebruik dan niet te veel, een hoeveelheid ter grootte van een rijstkorrel is over het algemeen al voldoende.

In het doosje van de CPU-koeler staat meestal uitgelegd hoe makkelijk of hoe moeilijk de CPU-koeler is te bevestigen. In ons geval met dit AM4-moederbord was het echt enorm simpel. We hoeven alleen maar twee ijzers achter twee haken te duwen en vervolgens de schroeven aan te draaien. Het kan zijn dat je hier wel enige druk moet uitoefenen om dit goed te krijgen, maar echt duwen moet je dus nooit doen. Er zijn helaas ook CPU-koelers waarvoor je allerlei modules van het moederbord rond de processor moet verwijderen, om andere beugels aan te brengen. Bij het aanschaffen van een CPU-koeler kan het een goed idee zijn om even de handleiding of een review op te zoeken over de bevestiging ervan.

Na het monteren van de CPU-koeler moet je in veel gevallen ook nog een ventilator hierop vasthaken. De stroomkabel die aan deze ventilator zit, moet op het moederbord worden aangesloten. Er is ergens een kleine (meestal witte) aansluiting met 4 pinnetjes voor de CPU-koeler. Hier staat in het klein ook CPU Fan bij. Let op, er zijn ook soortgelijke aansluitingen voor system fans, die moet je dus niet hebben

Werkgeheugen

Na het aansluiten van de CPU-koeler is het tijd om het werkgeheugen op het moederbord te prikken. Sommige ervaren bouwers zullen zeggen dat het eenvoudiger is om eerst het werkgeheugen te doen en dan pas de CPU-koeler. In theorie klopt dit, want zo’n CPU-koeler zit altijd lekker in de weg. Er zijn echter ook CPU-koelers die nog weleens over de geheugenslots heen steken, waardoor je het werkgeheugen er niet meer in of uit kan krijgen. Je kunt wat ons betreft sowieso beter de buitenste geheugenbanken gebruiken, waar je het geheugen nog wel in en uit kan halen. Er kan altijd iets kapot gaan en het dan eenvoudig kunnen vervangen is wel zo wenselijk.

Het inprikken van het werkgeheugen is zeer simpel. Op de aansluiting op het moederbord zit een uitsparing voor het werkgeheugen, deze uitsparing zit ook in de module. Die moeten EXACT overeenkomen. Scheelt het een paar centimeter, draai dan de module eens 180 graden. Waarschijnlijk past het dan wel. Doordrukken, zelf een uitsparing in de module zagen (ja je hebt overal je mensen voor), werkt niet.

M.2-SSD

Afhankelijk van het gekozen moederbord heb je één of twee M.2-slots. In ons geval is er maar één en die zit op de plek waar straks de videokaart overheen gaat, daarom moet de M.2 SSD nu worden bevestigd. Bij een M.2-slot moet je deze een beetje diagonaal insteken, dit gaat heel soepel, geen reden om door te duwen. Vervolgens kan je het schroefje dat vooraan zit losdraaien en de M.2 SSD voorzichtig naar beneden duwen. Dit moet zeer soepel gaan, gaat het niet soepel, dan zit de module er niet goed in! Als de module helemaal vlak is kan je deze vastzetten met het schroefje.

Videokaart

Nu je de M.2 SSD op zijn plek hebt zitten kan je meteen de videokaart monteren. Hiervoor moet je waarschijnlijk eerst één of twee brackets uit de achterkant halen, zodat de video-aansluitingen door de behuizing naar buiten kunnen. Het is handig om de videokaart even boven het PCI-e slot te houden, zodat je kan zien welke brackets eruit moeten. Als de brackets eruit zijn en de videokaart op zijn plek zit, kan je die met één of twee schroeven vastzetten op de plek waar de brackets vastzaten. Sommige behuizingen hebben hiervoor een klemmodule, dat is ook prima.

Als de videokaart op zijn plek zit moet je deze nog wel voorzien van stroom. In de doos van de voeding heb je waarschijnlijk losse kabels gevonden. In sommige gevallen zitten deze al vast aan de voeding, al zijn steeds meer voedingen modulair. Stop een PCI-e-kabel in de voeding en sluit deze aan op de videokaart. Als je de kabel onderweg nog weg kan werken om de luchtstroom te bevorderen, eventueel met tiewraps, dan is dit aan te bevelen. Afhankelijk van de gekozen videokaart moet je één of twee stroomkabels aansluiten. Meestal zijn het er twee tegenwoordig.

Extra discrete PCI-e kaarten

Heb je nog extra PCI-e insteekkaarten aangeschaft, zoals een aparte geluidskaart, twee 10Gbit ethernetpoorten zoals wij, een RAID-controller, of misschien wel Thunderbolt 3-poorten, dan is het nu tijd om deze in te steken. Dit werkt hetzelfde als bij de videokaart. Bracket eruit, kaart erin, schroefje vastzetten. Over het algemeen hoeven alleen videokaarten extra stroom te hebben. andere kaarten hebben dit eigenlijk nooit nodig.

HDD

Als je net als wij ook hebt gekozen voor een harde schijf voor extra opslagcapaciteit, dan kan je die ook nog even bevestigen. Meestal is er rechtsonder een speciale ruimte gereserveerd waar je 3,5 inch schijven in kwijt kan. Voordat je deze erin steekt moet je deze even voorzien van stroom. In de doos van je voeding vind je ook SATA-stroomkabels, en natuurlijk een SATA-kabel om de schijf op het moederbord aan te sluiten. Aan de rechterzijde van het moederbord zitten vaak 6 tot 12 aansluitingen voor SATA-apparaten. Een eventuele SSD in een 2,5 inch behuizing kan hier ook op worden aangesloten.

Overige kabels aansluiten

De pc zit nu helemaal in elkaar, maar hij zal nu nog niet veel sjoege geven. Zoals je misschien al is opgevallen tijdens de bouw van de pc, zitten er in de behuizing ook een hele hoop kabels die nog aangesloten moeten worden. Zo zijn er om te beginnen een aantal ventilatoren, met aansluitingen net zoals de CPU-fan. Die kan je op het moederbord in aansluitingen prikken sysfan (of iets wat daarop lijkt) staat aangegeven. Soms hebben deze ventilators ook een SATA-aansluiting voor extra stroom.

Verder zitten er vaak USB-poorten op een behuizing. Die moeten ook op het moederbord worden aangesloten. Dit zijn kabels met aan het uiteinde een rechthoekig blokje met allemaal kleine gaatjes. Op het moederbord zitten hier meestal aansluitingen voor aan de onderzijde, vlak boven de voeding. Je moet hier even goed kijken, sommige aansluitingen zijn voor USB 2.0, andere voor USB 3.0. In het boekje van het moederbord staat duidelijk uitgelegd welke aansluiting waarvoor is. Om het makkelijk te houden zijn de aansluitingen uniek en past het maar op één manier. Lukt het dus niet, dan zit je waarschijnlijk bij de verkeerde aansluiting.

Tot slot moet je nog de LEDs en besturing van de behuizing aansluiten. Dit zijn hele kleine pinnetjes met een plus en een minkabel die maar op één manier kunnen worden bevestigd. Dit systeem werkt al 20 jaar hetzelfde en zou best een upgrade verdienen. Je moet namelijk in de juiste volgorde de power led, HDD-led, power switch en reset switch aansluiten. Kijk even goed in het boekje naar de juiste volgorde en schuif de kabels er één voor één rustig over heen. Als de power of reset knop straks niet goed werkt, weet je alvast waar je moet zoeken.

Testen

Nu je ook de laatste stap hebt afgerond is het tijd om de behuizing weer rechtop te zetten. Als je nu nog wat kabels ziet rondvliegen zet deze dan even vast met een tiewrap. Probeer de luchtstromen zo goed mogelijk te houden, dat is beter voor de koeling van het systeem. Sluit de PC nu aan op het stroomnet, sluit een monitor, toetsenbord en muis aan en kijk of het systeem wil opstarten. Als de pc opstart dan ben je goed bezig geweest en kan je aan de slag met je nieuwe computer. Je kan dan de pc weer uitzetten de zijpanelen op de kast monteren.

Werkt de PC niet dan moet je alle stappen nog even goed nalopen, kijken of de powerknop op de voeding wel is ingeschakeld aan de achterzijde, of dat je wellicht bent vergeten een kabel aan te sluiten. Als de pc aangaat maar begint te piepen, tel dan het aantal piepjes en kijk even in het boekje van je moederbord. Dan is er mogelijk een storing of een defect onderdeel.