2min

Vanaf 1 januari 2018 treedt er een nieuwe wet in werking, de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Deze wet, die nu al de bijnaam  ‘sleepwet’ heeft, geeft de Nederlandse inlichtingendiensten AIV en MIVD vergaande bevoegdheden om telefoon- en internetgegevens te onderscheppen. Ook mogen deze gegevens lang bewaard worden. Deze wet is bedoeld om terrorisme en misdaad op internet aan banden te leggen. Er kan echter zo breed worden getapt en gevolgd dat veel gegevens van argeloze burgers mee worden genomen in de zoekactie. Dit is net als vissen met een sleepnet. Je vangt veel vis, maar ook heel veel dat je niet wilde vangen. Uiteindelijk komt het weer neer op de discussie tussen privacy en preventie. Toch is er een aantal factoren anders. Al was het maar omdat burgers nu met een referendum in verzet komen.

Wat maakt het referendum over de sleepwet zo interessant?

Allereerst is het formeel nog niet zeker of het referendum er komt. De benodigde 300.000 handtekeningen zijn weliswaar verzameld, maar ze moeten nog getoetst worden op rechtsgeldigheid. Ervan uitgaande dat deze toets geen problemen oplevert moet er binnen een half jaar een correctief referendum worden uitgeschreven.

Dit zou de tweede keer worden dat er een correctief referendum komt. Het eerste referendum was het Oekraïne-verdrag. Als het referendum doorgaat wordt het waarschijnlijk tegelijk gehouden met de gemeenteraadsverkiezingen op 21 maart 2018. De opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen lag bij de laatste editie, in 2014, op 54% van de stemgerechtigden. Dit betekent dat de kiesdrempel voor de geldigheid (30 procent) naar verwachting gehaald zal worden. Veel interessanter is dat, als de stemmers in de gemeenteraad ook kiezen bij het referendum, Nederland als eerste meer dan de helft van de bevolking laat stemmen tussen privacy en preventie.

Een ander uniek aspect is dat het referendum in maart niet zal gaan over een ontwikkeling die op komst is, maar over wetgeving die dan al meer dan 3 maanden geldend is. Praktijkervaringen kunnen zo dus van invloed zijn op het referendum.

Wij hebben deze datum alvast in de agenda genoteerd en houden u uiteraard op de hoogte van de komende ontwikkelingen.