2min

Minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken en Jeanine Hennis van Defensie hebben in een brief aan de Tweede Kamer laten weten dat Nederland zelf de metadata van 1,8 miljoen telefoongesprekken heeft verzameld en gedeeld met de NSA. Het was dus niet de NSA die op eigen houtje deze gegevens heeft verzameld, wat eerder werd bericht.

In augustus van vorig jaar publiceerde het Duitse blad Der Spiegel al een grafiek waaruit bleek dat de NSA de metadata van 1,8 miljoen Nederlandse telefoongesprekken over een periode van één maand in handen had gekregen. Destijds werd er vanuit gegaan dat de NSA deze zelf via spionagemethoden in handen had gekregen, nu blijkt dat de Nationale SIGINT Organisatie (NSO) die heeft verzameld en gedeeld met de NSA.

Onder metadata worden alleen de gegevens over een telefoongesprek verstaan. Dit zijn zaken als het telefoonnummer van de ontvanger en beller, het tijdstip, de duur van het gesprek en mogelijk ook de locatie van de bellers. De inhoud van de gesprekken zou niet zijn gedeeld of verzameld.

De Nationale SIGINT Organisatie onderschept radio- en satellietverkeer voor de Nederlandse inlichtingendiensten AIVD en MIVD. Deze 1,8 miljoen telefoongesprekken zouden zijn verzameld ten behoeve van terrorismebestrijding en militaire operaties in het buitenland. Vervolgens zijn de gegevens rechtmatig gedeeld met de Verenigde Staten in het licht van internationale samenwerking aldus Plasterk. Het gaat overigens niet om mobiele telefoongesprekken, maar om radioverkeer en gesprekken met satelliettelefoons.

Eerder liet Plasterk aan de Tweede Kamer weten dat de gegevens niet afkomstig waren van Nederlandse inlichtingendiensten en niet door hen waren gedeeld. Nu heeft hij nieuwe informatie ontvangen, waaruit blijkt dat die wel zo is en heeft hij de Tweede Kamer op de hoogte gesteld van deze informatie.

In de media wordt al gespeculeerd over de positie van Minister Plasterk, omdat die eerder een tegenstrijdige verklaring zou hebben gegeven in de Tweede Kamer. De woordvoerder van Plasterk laat weten dat hij zichzelf niet heeft tegengesproken, omdat hij nooit met zekerheid heeft gezegd dat de NSA deze gegevens zelf heeft verzameld. Ook was hij niet op de hoogte van het feit dat de NSO deze gegevens had verzameld en gedeeld. De NSO valt onder de verantwoordelijkheid van Minister Hennis van Defensie, Plasterk is alleen verantwoordelijk voor de AIVD.

De Tweede Kamer is niet blij met de brief. De SP laat weten weinig vertrouwen te hebben in Minister Plasterk, terwijl D66 al roept om een parlementaire enquete. Dit omdat het verzamelen van 1,8 miljoen telefoongesprekken in het tijdbestek van één maand buitenproportioneel zou zijn. Zo veel terroristen wonen er vermoedelijk niet in Nederland om zo’n aantal te verantwoorden.