De Nederlandse overheid is onvoldoende voorbereid op acute en langdurige ICT-storingen. Het rapport ‘Van kwetsbaar naar weerbaar’ toont aan dat cruciale diensten als zorg, veiligheid en rechtspraak te afhankelijk zijn van externe ICT-leveranciers.
Geopolitieke ontwikkelingen vergroten de dreiging van ICT-uitval aanzienlijk. Overheidsorganisaties blijken slecht voorbereid op uitval die maanden kan duren, terwijl juist nu proactief handelen noodzakelijk is.
Staatssecretaris Van Marum van BZK benadrukt de ernst van de situatie: “De les is helder: we moeten niet alleen vertrouwen op technologie, maar ook voorbereid zijn als technologie faalt. Dit rapport laat zien dat we nú in actie moeten komen.”
Digitale afhankelijkheid als achilleshiel
Nederland behoort weliswaar tot de Europese koplopers op digitalisatiegebied, maar die voorsprong brengt ook kwetsbaarheid met zich mee. Het rapport, uitgevoerd door ABDTOPConsult in opdracht van BZK, legt de vinger bij een pijnlijke realiteit.
Zonder adequate maatregelen nemen de risico’s op maatschappelijke ontwrichtingen bij ICT-verstoringen toe. De situatie is urgent en vraagt om directe actie vanuit de overheid.
Versnipperde kennis en ontbrekende noodscenario’s
Het onderzoek toont aan dat kennis en regie over ICT-risico’s binnen overheidsorganisaties versnipperd zijn. Terugvalopties en noodmaatregelen ontbreken vaak of zijn onvoldoende getest op effectiviteit.
De overheid heeft cruciale diensten op het gebied van zorg, veiligheid, rechtspraak en inkomensvoorziening sterk afhankelijk gemaakt van externe ICT-partijen. Deze afhankelijkheid maakt Nederland kwetsbaar voor verstoringen die het dagelijks leven kunnen ontregelen. Uitval van slechts één leverancier kan verstrekkende gevolgen hebben voor de gehele samenleving.
Concreet actieplan voor digitale weerbaarheid
Het ministerie van BZK pakt de problematiek aan met verschillende maatregelen. Er komt een ‘Competence Centre’ voor IT-sourcing en de overheid onderzoekt mogelijkheden voor terugvalfaciliteiten in noodsituaties.
Daarnaast krijgt de rijksbrede IT-sourcingstrategie een actualisatie waarbij risico-afweging centraal staat. De overheid richt ook centrale monitoring in voor het proactief volgen van leveranciers en marktontwikkelingen, wat tijdige interventie mogelijk moet maken bij dreigende ICT-uitval.
Tip: OM offline na Citrix-kwetsbaarheid: datalek niet uitgesloten (update)