Vacaturesites: lang zoeken, weinig vinden

Het is druk in vacatureland. Anders dan vijf jaar geleden zijn het evenwel de werkzoekenden die de boventoon voeren. Maar ondanks het grote aantal sollicitanten is het lang niet altijd eenvoudig om een geschikte kandidaat voor een vacature te vinden. Zou de populariteit van internet als sollicitatiekanaal daar mede debet aan zijn? Onderzoek naar de gebruiksvriendelijkheid en effectiviteit van een groot aantal job-sites lijkt dit te bevestigen. Het ontbreekt regelmatig aan de juiste functiecategorieën, resultaten matchen daardoor niet met het zoekprofiel, zoeken op regio werkt zelden goed en vacatures worden onvoldoende vaak ververst. Met als gevolg dat de werkgever geconfronteerd wordt met veel niet gekwalificeerde sollicitanten. En dat de sollicitant veel tijd besteed aan vacatures die reeds zijn vervuld. "Ik ben ik door schade en schande wijs geworden: zo zal ik eerst altijd het e-mailadres checken en naar de sluitingsdatum vragen voordat ik verder ga. Ervaring heeft mij geleerd dat vacatures zo geplaatst zijn op een website, maar dat de back-office vergeten wordt."

Zowel het solliciteren als het acquireren via internet heeft de laatste jaren een enorme vlucht genomen. En niet voor niets. In een overspannen markt was het een snelle, praktische en goedkope manier van zoeken en werven. Maar het tij is gekeerd. Van een markt waarin het aantal vacatures enorm was, zijn het nu de werkzoekenden die zich massaal aanmelden. Toch levert dit lang niet altijd een luxe situatie voor de werkgever op. Het aantal reacties op een online vacature is vaak schrikbarend hoog. Waardoor het alsnog zoeken is naar de spreekwoordelijke speld in de hooiberg. Een tijdrovende klus.

Is het de vraag wat werkzoekenden wel en niet goed vinden aan jobsites? En hoe ze eventueel verbeterd kunnen worden? Om dat te achterhalen heeft DotWise een onderzoek gedaan onder haar panelleden. Respondenten – zowel werkzoekenden als werkgevers – zijn gevraagd naar hun ervaringen met online vacaturesites en online solliciteren in het algemeen. En mochten vervolgens hun oordeel vellen over één vacaturesite in het bijzonder. Hieronder de opvallendste uitkomsten zoals werkzoekenden die ervaren.

Algemeen
Opvallend is het grote aantal personen dat bekend is met vacaturesites. Maar ook het grote aantal ergernissen waar men tegenaan loopt. Want hoe gemakkelijk het ook wordt voorgesteld, het maken van een juiste selectie blijkt in de praktijk niet altijd zo gemakkelijk. Meestal met als gevolg een overzicht van functies die niet voldoen aan de gestelde voorwaarden. Die men toch allemaal even moet doornemen. Aangezien de meeste werkzoekenden zich niet tot één vacaturesite beperken, ervaart men dit al snel als een tijdrovende klus.

Ook veel tijd vergt het invoeren van een CV. Veel respondenten geven aan niet goed overweg te kunnen met een standaard CV en de voorkeur geven aan hun zelf gemaakte CV. Helaas is het lang niet altijd mogelijk om hiervan gebruik te maken.

Een andere ergernis betreft het relatief grote aantal vacatures dat al vervuld blijkt. Hier komt men pas achter nadat men de benodigde actie heeft ondernomen. Wat enkele respondenten er zelfs toe heeft genoodzaakt – "door schade en schande wijs geworden" – om altijd eerst telefonisch navraag te doen alvorens men daadwerkelijk gaat solliciteren.

Werk.nl
Werk.nl is een site van het Centrum voor Werk en Inkomen. En als zodanig te vergelijken met hèt online arbeidsbureau. Een zeer belangrijke site, zeker gezien het snel stijgende aantal werkzoekenden. En ook een site voor eigenlijk iedere werkzoekende, ongeacht opleiding, werkervaring of afkomst. Een site waarvan je mag verwachten dat die eenvoudig is opgezet.

Het zoekprogramma ‘snel een baan zoeken’ doet het beste vermoeden. Tenminste, totdat de respondenten bij de eerste stap aankomen. Het intypen van het gewenste beroep. Bij het zoeken naar een functie als verpleegkundige, kon men kiezen uit een veertigtal varianten. Helaas is het niet mogelijk om meer dan één variant te kiezen. Dus gekozen voor het zeer algemene ‘verpleegkundige’ binnen een straal van 10 kilometer van de woonplaats. Dit leverde slechts zeven vermeldingen op, waarvan een drietal op minimaal 75 kilometer afstand. "Om te achterhalen of er daadwerkelijk een geschikte vacature is, ben ik dus genoodzaakt om alle veertig verschillende typen verpleegkundigen één voor één te doorlopen. Dat is zeker niet mijn perceptie van SNEL een baan zoeken!"

Nationalevacaturebank.nl
De – naar eigen zeggen – grootste Nederlandse vacaturebank claimt gemakkelijk en effectief te werken. Hier stonden de respondenten echter niet helemaal achter. Hoewel in opzet vrij eenvoudig – van verschillende criteria, o.a. regio, opleiding, functiegroep, branche – kan men eenvoudig aangeven wat men mee wil laten nemen in de selectie. Het uiteindelijke resultaat blijkt in de meeste gevallen sterk af te wijken van de zoekcriteria. "Ik zocht een baan in Flevoland, maar afgezien van enkele banen die zich richten op heel Nederland, heeft geen van de vacatures standplaats in mijn provincie." Kwalijker nog is dat bij een uitgebreide selectie ook het soort functie vaak niet overeenkomt. Kiest men daarentegen op slechts enkele criteria, dan is de kans groot dat de lijst met resultaten zodanig lang is, dat het zeer veel tijd in beslag neemt om te kijken of er ook daadwerkelijk iets geschikts tussen zit. Precies die twee factoren die het online solliciteren zo ‘gemakkelijk en effectief’ zouden moeten maken.

Monsterboard.nl
Hoewel de homepage door menig respondent als ‘druk’ wordt ervaren, is dit toch de site waarmee de respondenten de beste ervaringen hebben. "Ik heb goede ervaringen met Monsterboard en de bedrijven die daarop adverteren. Ik krijg bijna altijd snel een reactie, de vacatures zijn actueel en er staat zelden een vacature op die allang vervuld is." Toch lopen ook hier enkele respondenten op tegen een weinig effectieve functiecategorie. "Omdat ik als inkoper wil werken, moest ik commercieel/verkoop/inkoop aanklikken en krijg ik allerlei verkoop- en accountmanagement functies waar ik helemaal niet naar op zoek ben."

Werkenbijdeoverheid.nl
Zeker van de overheid mag je verwachten dat ze ‘usability’ hoog in het vaandel hebben. Dat ze bij de opzet van de site de gebruiksvriendelijkheid en overzichtelijkheid laten prevaleren boven leuke gadgets. Zeker als zo’n gadget niet met alle browsers werkt. Wat is het geval? Na het invullen van alle selectiecriteria verwacht je onderaan de pagina een ok-button, waarmee je de selectie bevestigt. Deze is er evenwel niet. Gekozen is voor een button in het linkerframe dat – bij gebruik van Explorer – mee beweegt. "Eerst heb ik het hele profiel ingetypt en daarna kwam ik tot de ontdekking dat links van mij een antwoord meescrolde. Best grappig maar had ik niet gelijk door, omdat ik intensief bezig was met het maken van de keuzes die mij werden geboden." Inderdaad, grappig maar niet handig. Ook al niet omdat dit grapje niet werkt met Netscape. En mensen met een handicap zitten al helemaal niet op dergelijke speeltjes te wachten.

Een ander probleem bij deze site is het geringe aanbod. Als werkzoekenden meer dan twee selectiecriteria aangeven is de kans groot dat het resultaat minimaal is. "Toen weer alles teruggelopen met als antwoord GEEN VOORKEUR en het resultaat was – zoals eerder – 0 vacatures."

Vacaturekrant.nl
De Vacaturekrant is op basis van de look & feel direct herkenbaar als een onderdeel van De Telegraaf. Handig aan deze site is dat op de homepage een overzicht wordt gegeven van een 17-tal sectoren met de bijbehorende hoeveelheid vacatures. Dus ben je op zoek naar een baan in de ‘communicatie/media’ dan klik je hierop en krijg je een overzicht van de bijbehorende vacatures. Tenminste, dat verwachten de respondenten. "Ik werk momenteel bij een reclamebureau, maar ben op zoek naar een nieuwe uitdaging in dezelfde branche. Liefst als AE of planner. Maar het overzicht laat veel heel andere functies zien, van shopmanagers tot krantenbezorgers tot audities voor dansers en zangers. Niet echt wat ik hier zou verwachten." Bewonderenswaardig in dit kader is dat de zeer grote groep vacatures die onder de sector ‘overig’ zijn geschaard, wel specifieke reclame- en mediabanen bevat.

Deze geringe doeltreffendheid weerhoudt menig respondent ervan om op de Vacaturekrant verder te zoeken. Alleen de volhouders kiezen voor uitgebreid zoeken. Maar dit levert vaak juist weer onvoldoende resultaten op.

Randstad.nl
De Randstad-site onderscheidt zich door branding. Een mooie site, die het met de gebruiksvriendelijkheid niet zo nauw neemt. Want hoewel de homepage een duidelijke verwijzing geeft naar ‘vind een baan’, blijkt de werkzoekende vervolgens nog twee keer op deze verwijzing te moeten klikken alvorens daadwerkelijk bij een keuzemenu te komen. "Meer een site voor imago bouwen dan voor solliciteren."

Maar ook hier blijkt het aangeven van de juiste selectiecriteria lang niet voor iedereen eenvoudig. "Ze zullen wel door jarenlange ervaring weten hoe het werkt met werk maar als ik in een commerciële buitendienstfunctie met WO opleiding op directieniveau opereer waar moet ik dan zoeken: op opleidingsniveau? Bij "ondernemer" en nog wat? Bij inkoop/verkoop? Bij management?" En ook hier levert de koppeling inkoop/verkoop niet altijd het gewenste resultaat op, zelfs niet als expliciet voor verkoop wordt gekozen.

Een kleine, maar toch storende fout is de naamgeving. "Functieniveau druk je volgens mij niet uit in WO, HBO, MBO en dan het rijtje af. Dat is opleidingsniveau. Functieniveau begint bij Raad van bestuur, Directie, Management Team, Middle Management etc. Storende fout en maakt de site weinig professioneel."

Wat ook opvalt is dat bij ‘duur van de opdracht’ maximaal gezocht kan worden op een baan voor 1,5-3 jaar. Terwijl de meeste banen die aangeboden worden voor onbepaalde duur zijn. Misschien dit toch als optie meenemen?

Werkwijze
DotWise heeft in totaal 78 personen – middels online kwalitatief onderzoek – uitgebreid gevraagd naar hun manier van solliciteren en acquireren via internet. Allereerst is men gevraagd naar de bekendheid en ervaring met vacaturesites. Daarnaast hebben we gevraagd hoe ze tegenover de optie ‘het invoeren van een CV’ staan en of ze daar gebruik van maken. Als laatste is iedere respondent gevraagd om naar een specifieke jobsite te gaan, een algemeen oordeel te geven over zaken als look & feel, overzichtelijkheid en de geboden informatie. Als laatste is men gevraagd op zoek te gaan naar een geschikte vacature. Voor dit verslag hebben wij ons beperkt tot de belangrijkste uitkomsten aangaande enkele vacaturesites. De uitgebreide resultaten zijn verwerkt in een rapport.