Onderhandelingen over de omstreden EU-richtlijn rond auteursrecht zijn afgerond. Er was vooral veel kritiek op artikelen 11 en 13, maar die blijven na jaren van onderhandelingen toch in de tekst. Binnenkort stemt het Europees Parlement over de richtlijn, die deze zeer waarschijnlijk zal aannemen.
Dat meldt de Europese Commissie in een statement. Er is maanden gesteggeld over de laatste versie van de tekst, waarbij diverse lidstaten hoopten in elk geval artikelen 11 en 13 aan te kunnen passen. Dat is door een afspraak tussen Duitsland en Frankrijk op het laatste moment niet gelukt. De finale versie van de tekst is nog niet beschikbaar, maar Europarlementariër Julia Reda publiceerde een samenvatting op haar blog.
Artikelen 11 en 13
Belangrijk is volgens The Verge vooral dat artikelen 11 en 13 blijven bestaan – de artikelen die bekend zijn komen te staan als de linktaks en uploadfilter. Onder artikel 13 van de tekst, moeten internetplatformen met winstoogmerk als YouTube, Tumblr en Twitter proactief de content die gebruikers uploaden scannen op materiaal waar auteursrecht op zit. Artikel 11 geeft uitgeverijen het recht om zoekmachines, archiefsites en andere websites te factureren als ze meer dan “enkele woorden of erg korte samenvattingen” van nieuwe verhalen overnemen.
Grote techbedrijven en zelfs rechthebbenden hebben zich de afgelopen maanden uitgesproken tegen deze twee artikelen. Ondanks dat de EU-richtlijn een langverwachte herziening van de auteursrechtwetten is, lijkt deze in het internettijdperk iets te ver te gaan. Het risico is volgens de industrie dat dit voor “serieuze schade” en risico’s zorgt in de sector.
Vrijheid van meningsuiting
Alhoewel er nergens in de teksten van de Europese Unie sprake is van het woord ‘filter’, vatten velen dit wel zo op. Dat komt omdat sites weinig andere keuze hebben dan filters te installeren. Dat zal zorgen voor fouten, waarbij ook content die geen inbreuk maakt op auteursrechten als zodanig aangemerkt kan worden. De vrees is dat het voor diensten als YouTube en Twitter bijna onmogelijk wordt om hun diensten op een gebruiksvriendelijke manier aan te bieden.
Dit zou volgens critici dan ook de vrijheid van meningsuiting in het geding brengen. Overigens geldt dankzij het compromis van Duitsland en Frankrijk deze regel vermoedelijk enkel voor diensten die minder dan drie jaar actief zijn, per jaar minder dan tien miljoen euro verdienen of minder dan vijf miljoen unieke bezoekers per maand trekken. Of dat ook in de uiteindelijke tekst is komen te staan is maar de vraag.
Dan is er nog artikel 11 waar fikse kritiek op is, omdat volgens critici dit in feite neerkomt op een linkbelasting. In de tekst valt te lezen dat het niet langer toegestaan is om delen van teksten over te nemen, tenzij dit erg korte teksten zijn. Maar wat dit precies inhoudt blijkt niet duidelijk uit het voorstel van de Europese Unie. Daar komt bij dat geen enkele site hiervan uitgesloten is.
Binnenkort stemmen
Nu er een akkoord is over de herziening van de EU-richtlijn rond auteursrecht, is het aan de Europese Raad om hier nog over te stemmen. Om hem af te wijzen moeten dertien lidstaten, of lidstaten die gezamenlijk 35 procent van de EU vertegenwoordigen tegen stemmen. Die kans is klein: vorige keer stemden acht lidstaten, gezamenlijk 27 procent van de EU, tegen.
Daarnaast moet ook het Europees Parlement nog over het voorstel stemmen, wat in de loop van maart of april zal zijn. Sommige activisten hopen nog dat met het oog op de aankomende Europese verkiezingen van maart, Europarlementariërs zullen beslissen om tegen te stemmen.