De Koninklijke Landmacht heeft donderdag het SEMA-bataljon gepresenteerd. Deze eenheid richt zich op Cyber en Electromagnetic Activities en brengt cybercapaciteiten en elektronische oorlogsvoering samen.
Volgens commandant Peter Masseling is dit een logische stap omdat de afhankelijkheid van digitale systemen, zowel in de maatschappij als binnen Defensie, de afgelopen jaren sterk is toegenomen.
De Landmacht beschikte al over een eenheid die ervaring opdeed met elektronische oorlogsvoering, onder meer in Afghanistan. De cybercomponent was echter nog klein en beperkt. Met de oprichting van SEMA wordt de omvang van deze activiteiten aanzienlijk vergroot. Masseling legt in het Radio1 Journaal uit dat de twee bestaande onderdelen nu onder één bataljonsstaf vallen, wat volgens hem de samenwerking en coördinatie tussen de vakgebieden aanzienlijk verbetert.
De commandant benadrukt dat de samenleving in toenemende mate draait op digitale systemen zoals navigatie, communicatie en operationele IT. Voor de krijgsmacht geldt hetzelfde. Dat levert voordelen op in termen van rekenkracht, snelheid en nauwkeurigheid, maar brengt tegelijkertijd kwetsbaarheden met zich mee. Een tegenstander die deze systemen kan verstoren of uitschakelen, kan een groot nadeel opleveren voor Defensie.
Eenheid niet alleen defensief actief
Het nieuwe bataljon is daarom niet alleen defensief ingericht. Enerzijds beschermt het de eigen infrastructuur en het gebruik van het elektromagnetische spectrum, anderzijds beschikt het ook over offensieve middelen. Masseling noemt het verstoren van radiosignalen van de vijand en het uitvoeren van hackoperaties op infrastructuren die tegenstanders gebruiken als voorbeelden van de slagkracht die de eenheid moet hebben.
De commandant wijst erop dat de risico’s van digitale aanvallen dagelijks zichtbaar zijn in de samenleving, met voorbeelden van recente hacks bij onder meer het Openbaar Ministerie en bevolkingsonderzoeken. In een militaire context kan dit soort digitale ingrepen volgens hem doorslaggevend zijn om een tegenstander te verzwakken.
De technologische component van SEMA is breed. Defensie ontwikkelt bijvoorbeeld pantservoertuigen die zijn uitgerust met antennes om vijandelijke signalen op te vangen en te analyseren. Dat meldt het FD. Daarnaast wordt geëxperimenteerd met lichtere voertuigen voor flexibele inzet en met het structureel hacken van de eigen systemen om zwakke plekken bloot te leggen en te verhelpen. Deze aanpak is vergelijkbaar met red-teaming en ethical hacking in de civiele cybersecuritysector.
Een ander voorbeeld van de mogelijkheden is het gebruik van data uit IoT-apparaten bij militaire operaties. Volgens Masseling kan informatie uit beveiligingscamera’s, laptops en zelfs robotstofzuigers tijdens een gijzeling worden ingezet om een digitaal overzicht van een gebouw te maken, compleet met de locaties van tegenstanders en vluchtwegen. Dit laat zien hoe datagedreven operaties en de integratie van IoT steeds belangrijker worden in moderne oorlogsvoering.
De kern draait volgens de commandant om controle over communicatie en informatie. Wie dat domein beheerst, houdt de overhand in een conflict. Hij stelt dat het voor de Landmacht noodzakelijk is om op dat vlak dominant te zijn en die positie te behouden.
De oprichting van SEMA past in een bredere ontwikkeling waarbij krijgsmachten wereldwijd hun digitale slagkracht uitbreiden. Masseling vat het belang van de nieuwe eenheid samen door te zeggen dat dit vooral draait om voorbereid zijn op de eisen van moderne oorlogsvoering.