De basis voor elke significante innovatie op het gebied van het Internet of Things en Industrie 4.0 is gebouwd op de vooronderstelling dat veiligheid en efficiëntie hand in hand gaan. Zonder een uitgebreid beschermingsniveau zal elke vooruitgang die we boeken in deze technologische toepassingen altijd in gevaar komen. Daarom is netwerkbeveiliging in de wereld van Industrie 4.0 niet langer een optie, maar een absolute noodzaak.
Onze toekomst als efficiënte netwerkeconomie hangt rechtstreeks af van ons vermogen om veilig met gegevens om te gaan en de integriteit van systemen te waarborgen. In deze context is cyberbeveiliging van fundamenteel belang: het speelt een cruciale rol, niet alleen om ons effectief te verdedigen tegen aanvallen, maar ook om een robuust systeem te creëren dat zowel betrouwbaarheid als vertrouwen garandeert. Om beveiligingsrisico’s te minimaliseren en de bedrijfscontinuïteit te borgen, is er een aantal belangrijke zaken waarmee rekening moet worden gehouden bij het kiezen van geschikte oplossingen.
Kwetsbaarheden verkleinen met netwerksegmentatie
Vandaag de dag zijn de grenzen tussen IT en OT vrijwel volledig vervaagd omdat industriële installaties digitaal worden bestuurd en bewaakt. Hierdoor neemt het aantal kwetsbaarheden toe. Netwerksegmentatie maakt het mogelijk om IT- en OT-netwerken te scheiden en controle te houden over de beveiliging. Naarmate de complexiteit van netwerken en de beveiligingseisen – waaronder naleving van wettelijke voorschriften – toenemen en het aantal apparaten groeit, helpt netwerksegmentatie de beveiliging te verbeteren. Het optimaliseert tevens transparantie, wat een gedetailleerde controle van netwerken mogelijk maakt. Met netwerksegmentatie kunnen afgebakende zones met verschillende beveiligingseisen worden gecreëerd.
Sluit het gevaar uit met identiteits- en toegangsbeheer
Mobiele toepassingen, cloud-gebaseerde diensten, M2M-systemen en IoT maken tegenwoordig allemaal deel uit van de productie. Ze zijn toegankelijk voor werknemers, klanten, verkooppartners en leveranciers, en worden beheerd met behulp van bedrijfsportalen. De gebruikers verwachten actuele informatie, op elk moment en vanaf elke locatie. De bescherming tegen ongeautoriseerde toegang is dan ook een topprioriteit. In een Industrie 4.0-omgeving mogen dan ook alleen geautoriseerde gebruikers toegang hebben tot essentiële bedrijfssystemen en -gegevens, idealiter alleen tot de bronnen die ze nodig hebben voor hun werk.
Identiteits- en toegangsbeheer kan gegevensverlies en systeemstoringen tegengaan door inlogbeveiliging te maximaliseren. Identiteitsbeheer controleert de toegang door de identiteiten, die gebruikersrechten en beperkingen hebben, te vergelijken en de juiste gebruikersrollen, groepen en beleidsregels toe te wijzen. Toegangsbeheer daarentegen regelt de toegang van gebruikers tot digitale gegevens, diensten en toepassingen in overeenstemming met de regels die door het bedrijf zijn opgesteld.
Inbraakdetectie en -preventie als een systeem voor vroegtijdige waarschuwing
Inbraakdetectie en -preventiesystemen (IDS/IPS) helpen om mogelijke bedreigingen in een vroeg stadium te herkennen en af te weren voordat ze grote schade aanrichten. Netwerk-IPS/IDS-systemen scannen dataverkeer op anomalieën en verdachte activiteiten om ongebruikelijk gedrag te detecteren en bedreigingen te isoleren. Host-gebaseerde IPS/IDS richt zich juist op de activiteiten van individuele systemen of eindpunten. Bedrijven moeten echter niet vergeten dat de aanvalstactieken van hackers voortdurend veranderen, en daarom moeten IPS/IDS-systemen regelmatig worden bijgewerkt.
Encryptie om gevoelige gegevens te beschermen
Ongeoorloofde toegang tot productiegegevens, sabotagepogingen of chantageaanvallen – de bescherming van gevoelige gegevens vereist speciale aandacht. Om de beveiliging van deze kritieke gegevens te garanderen, zijn strenge beveiligingsrichtlijnen en -procedures noodzakelijk. Naast de verplichte en regelmatige kwetsbaarheidstests en veilige gebruikersauthenticatie, moet ook gewerkt worden met effectieve encryptietechnologieën.
In de Industrie 4.0-omgeving zijn de meest gangbare beveiligingsmethoden TLS (Transport Layer Security), end-to-end encryptie, PKI (Public Key Infrastructure), en blockchain. TLS is een protocol voor veilige gegevensoverdracht via een computernetwerk. End-to-end encryptie zorgt ervoor dat gegevens alleen door geautoriseerde gebruikers kunnen worden gelezen. PKI is een systeem voor het aanmaken, beheren en distribueren van digitale certificaten. Blockchain biedt veilige transacties voor Industrie 4.0-toepassingen. Welke encryptietechnologie het meest geschikt is, hangt af van de individuele vereisten en risicoprofielen van de betreffende toepassing. In sommige gevallen is een combinatie van verschillende technologieën aan te raden om een bijzonder hoog beveiligingsniveau te garanderen.
Patchbeheer om gaten in de beveiliging te dichten
Een van de grootste uitdagingen in de Industrie 4.0-omgeving is het behouden van overzicht over de gehele bedrijfsomgeving. Hierdoor blijven risico’s vaak onopgemerkt. Als je immers niet weet welke apparaten via welk netwerk met elkaar communiceren, is het moeilijk om ze te controleren. Een achterdeurtje voor hackers zijn ontbrekende updates voor applicaties, systemen of sturingsprogramma’s. Firewalls en antivirusprogramma’s zijn angstaanjagend eenvoudig te omzeilen. Bedrijven kunnen dit gevaar tegengaan met betrouwbaar patchbeheer. Als het systeem automatisch afwijkingen detecteert, zoals fouten in de broncode, kunnen deze onmiddellijk worden verholpen. Updates of uitbreidingen kunnen dan direct worden uitgevoerd.
Geen IoT-beveiliging zonder apparaat beveiliging
Beveiliging begint op hardware niveau. Kwetsbaarheden kunnen al ontstaan tijdens de productie van IoT-apparatuur, bijvoorbeeld als originele componenten worden vervangen door namaakonderdelen. ‘Security by design’ is hier het sleutelwoord. Dit concept beschrijft het principe om beveiligingskwetsbaarheden al in de planningsfase te vermijden. Daarnaast moet de uitvoering van programma’s ook op hardware niveau worden beveiligd.
Productiefaciliteiten en operationele systemen zijn tegenwoordig lang niet zo goed beveiligd als IT-systemen. Omdat investeringen in industriële productiesystemen pas na jaren zijn afgeschreven en bovendien een aanzienlijk langere levensduur hebben dan IT-apparatuur, blijven ze soms tientallen jaren in bedrijf. Veel systemen zijn niet ontworpen voor gebruik in een netwerkomgeving, waardoor ze kwetsbaarheden vertonen die gemakkelijk kunnen worden uitgebuit door geavanceerde hackers. Het beveiligingsniveau van deze oude apparaten kan worden verhoogd met een zero-trust benadering.
Beperk mogelijke schade met een incident response plan
Honderd procent veiligheid bestaat niet. Daarom is het belangrijk om naast robuuste technologieën ook een systematisch beleid te ontwikkelen voor het omgaan met cyberaanvallen. Denk aan het minimaliseren van de hersteltijd om de bedrijfscontinuïteit te behouden en grondige analyse van incidenten om verdere risico’s te verkleinen. Zowel technische maatregelen als goede communicatie zijn essentieel om klantvertrouwen te behouden. Een effectief plan vereist inzicht in de IT- en OT-omgeving, een grondige risicobeoordeling, duidelijke rollen en verantwoordelijkheden, en incidentcategorisatie voor gestandaardiseerde documentatie en een recovery plan.
Minimaliseer menselijke fouten met training in beveiligingsbewustzijn
Mensen zijn veelal de zwakste schakel. De implementatie van geavanceerde beveiligingstechnologieën is maar half zoveel waard als niet alle gebruikers er aan bijdragen. Veel bedrijven laten echter hun werknemers buiten deze zaken. In de meeste gevallen brengt de invoering van Industrie 4.0-technologieën en beveiligingsmaatregelen ook een aanpassing van werkstromen en processen met zich mee. Er kunnen nieuwe vaardigheden nodig zijn om data gestuurde processen te begrijpen.
Op het gebied van cyberveiligheid is het des te belangrijker om het risicobewustzijn van alle medewerkers te verhogen en hen te informeren over de mogelijke gevaren. Omdat mensen niet volledig gecontroleerd kunnen worden in een digitale, genetwerkte wereld, zal het belangrijk zijn om de juiste processen op te zetten om mensen te betrekken en te trainen op (IoT)-beveiliging.
Tot slot
Onder druk van krappe budgetten, een dynamische markt en sterke concurrentie wordt het onderwerp cybersecurity op veel plaatsen (nog steeds) verwaarloosd. Er is vaak een gebrek aan opleiding en de nodige expertise. Gezien het tekort aan gekwalificeerde specialisten en de precaire cybersecuritysituatie zal deze trend zich verder versterken.
Dit is een ingezonden bijdrage van reichelt elektronik.
Lees ook: Er is geen OT-apocalyps, maar OT-security verdient wel meer aandacht