Het kabinet heeft gereageerd op een motie van Kamerlid Koekkoek (Volt) over het versterken van Europese cloudalternatieven. Minister van Economische Zaken Dirk Beljaarts onderschrijft het belang van digitale open strategische autonomie en erkent de risico’s van de huidige afhankelijkheid van Amerikaanse hyperscalers. Ondanks deze steunbetuiging blijkt er door budgettaire krapte voorlopig geen extra Nederlands geld beschikbaar voor nieuwe investeringen.
Cloud is volgens minister Beljaarts in korte tijd onmisbaar geworden voor onze digitale economie, met grote voordelen op het gebied van gebruiksgemak en efficiëntie. Tegelijk brengt de brede adoptie een groeiende afhankelijkheid van enkele niet-Europese aanbieders met zich mee, waardoor Nederland risico’s loopt op het gebied van concurrentiepositie en digitale weerbaarheid.
Het kabinet had op 17 januari al een reactie gegeven op de initiatiefnota “Wolken aan de horizon” van Kamerleden Kathmann en Six Dijkstra, waarin het belang van eigen Europese cloudcapaciteiten voor toekomstig verdienvermogen en innovatie werd benadrukt.
Europese cloudaanbieders minder geïntegreerd
Hoewel er volgens het kabinet al kwalitatief hoogwaardige Europese clouddiensten op de markt beschikbaar zijn, concludeerde KPMG in een eerder onderzoek dat deze aanbieders een minder geïntegreerd dienstenpakket bieden. Hierdoor kunnen zij klanten niet in dezelfde mate ontzorgen als de grote Amerikaanse cloudinfrastructuren.
Beljaarts stelt dat investeringen, allereerst vanuit de private sector, kunnen bijdragen aan het stimuleren van innovatie om het Europese cloudaanbod te verbreden en federatieve ecosystemen te ontwikkelen waarin Europese aanbieders hun diensten geïntegreerd kunnen aanbieden.
Bestaande trajecten en initiatieven
Op Europees niveau lopen er momenteel verschillende initiatieven. Het kabinet draagt haar standpunt uit via onder meer de D9+ bijeenkomsten, een ministeriële verklaring en in discussies over de aankomende Cloud and AI Development Act. Nederland is ook vertegenwoordigd in de Governmental Advisory Board voor het private Gaia-X initiatief, waarin honderden bedrijven en organisaties samenwerken aan een verbeterde marktomgeving voor cloud en data.
Daarnaast financiert het ministerie van Economische Zaken het Centre of Excellence for Data Sharing and Cloud (CoE-DSC), dat Nederlandse bedrijven ondersteunt bij veilige datadeling en cloudomgevingen.
Geen Nederlands geld voor nieuwe IPCEI-projecten
In de brief erkent minister Beljaarts dat Nederland door budgettaire krapte niet kan deelnemen aan nieuwe Important Projects of Common European Interest (IPCEI) op het gebied van cloud-edge infrastructuur. Dit betekent dat waar tien andere lidstaten onder leiding van Duitsland wel deelnemen aan gemeenschappelijke investeringsprogramma’s, Nederland achterblijft.
“Dit betekent dat waar tien andere lidstaten onder leiding van Duitsland wel deelnemen en de ontwikkeling van Europese alternatieven door nationale bedrijven en kennisinstellingen kunnen stimuleren binnen deze programma’s, Nederland dat niet zal doen,” aldus de minister in zijn brief aan de Tweede Kamer.
Voor het stimuleren van de Europese cloudmarkt kijkt Nederland nu vooral naar Europese fondsen en initiatieven, zoals het Meerjarig Financieel Kader van de Europese Unie. Daarnaast volgt het kabinet met interesse publiek-private initiatieven zoals het EuroStack-initiatief.