Er is de laatste tijd veel te doen over het gebruik van encryptie, bijvoorbeeld in de vorm van VPN (Virtual Private Networking) -diensten. Hiermee is het mogelijk om anoniem te browsen en te communiceren via internet. Regelmatig gaan stemmen op om dit soort encryptietechnieken – en ook de encryptie van instant messagingdiensten zoals WhatsApp – aan banden te leggen, of zodanig in te richten dat veiligheidsdiensten dit verkeer kunnen afluisteren. Vaak gaat dit onder het mom van de strijd tegen terrorisme en criminaliteit. Nog afgezien van de vraag of dit soort maatregelen wel zinvol en effectief is, zijn er goede argumenten die juist voor het gebruik van deze technologieën spreken.
“Als je niets te verbergen hebt, waarom zou je dan zo nodig anoniem willen blijven. Je hoeft je dan toch geen zorgen te maken?”. Een dergelijke redenering wordt vaak gebruikt door tegenstanders van deze technologie. Met andere woorden: als je encryptie gebruikt, dan heb je blijkbaar iets te verbergen. En dat is natuurlijk verdacht! Maar nee, hier wordt de argumentatie omgedraaid. Het recht op anonimiteit (want daar hebben we het in feite over) is een universeel mensenrecht. Sterker nog: volgens VN-rapporteur David Kaye is encryptie essentieel voor mensenrechten.
Het begint met China en Rusland
Op dit moment zien we dat vooral in landen zoals China en Rusland stappen worden genomen om encryptie te verbieden. Dat lijkt misschien in eerste instantie een ‘ver-van-mijn-bed-show’. Maar de discussie rond het recht op privacy en anonimiteit is iets dat ons allemaal aan gaat. Want ook in de westerse landen is op het gebied van privacy en anonimiteit niets zeker. Kijk bijvoorbeeld eens naar de recente ontwikkelingen in de VS. Daar ligt een wetsvoorstel op tafel waarin de Amerikaanse douane mag vragen naar de social media accounts van mensen die de VS bezoeken. Ook van Nederlandse en Belgische burgers. Een akelig idee, naar mijn mening. Wie weet wat de volgende stap zal zijn.
Terug naar een mogelijk verbod op het gebruik van encryptie en VPN-diensten. Mensen hebben soms zeer legitieme redenen om anoniem het web te gebruiken of via internet te communiceren. Denk bijvoorbeeld aan mensen die mogelijk blootstaan aan politieke vervolging en die op geen andere manier toegang kunnen krijgen tot informatie van de buitenwereld. De anonimiteit die mogelijk is dankzij encryptie is ook een belangrijk hulpmiddel voor onderzoeksjournalisten die informatie willen verzamelen en die daarbij hun bronnen willen beschermen. Het kan nooit in het publieke belang zijn om journalisten hun eigen leven en dat van hun bronnen op het spel te laten zetten, door ze te dwingen om in feite open en bloot te communiceren. Zeker in landen waar zelfs het bezoeken van buitenlandse nieuwssites of social media platforms strafbaar is, zijn versleutelingstechnologieën essentieel om te overleven.
Aanslagen voorkomen?
Een van de argumenten die bijvoorbeeld veiligheidsdiensten vaak aanhalen om encryptie te verbieden, is dat deze technologie door terroristen kan worden gebruikt om aanslagen te plannen. Dit zal zeker het geval zijn, maar ik ben van mening dat het verbieden en criminaliseren van een technologie die helpt om onze privacy te garanderen en soms zelfs mensenlevens kan redden, eerder een voorbeeld is van het kind met het badwater weggooien. En we moeten niet vergeten dat encryptie ons ook veel goeds biedt. Namelijk veiligheid. Er is namelijk een duidelijke trend waarbij steeds meer websites het dataverkeer met bezoekers versleutelen (het bekende ‘https:’ en het ‘slotje’ in de browser). Je moet er toch niet aan denken dat dit soort beveiliging op zeker moment wordt verboden. Zaken zoals internetbankieren en online winkelen zouden daarmee op slag niet meer veilig zijn.
Ik hoop dat het gezonde verstand prevaleert in de discussies rond het afschaffen van encryptie en VPN. Politie- en overheidsdiensten hebben voldoende andere middelen tot hun beschikking om criminelen en terroristen op te sporen. Sterker nog: de meest informatie die uiteindelijk de basis vormt voor een aanhouding, is nog altijd het resultaat van stommiteiten of vergissingen van individuen, niet van afluisteren of aftappen. En bovendien zullen er altijd weer nieuwe mogelijkheden ontstaan om een verbod op encryptie te omzeilen.
Laten we dus het universele recht van de mens op anonimiteit blijven respecteren. De wereld wordt er anders echt niet beter (of veiliger) op. Zoals Maurits Martijn en Dimitri Tokmetzis in hun uitstekende boek stellen: Je hebt wél iets te verbergen. En dat moet zo blijven ook.
Deze blog is ingezonden door Eddy Willems, Security Evangelist bij G DATA.
2 uur geleden
