Volgens Constantijn is Nederland zeker geen slecht land om een startup op te zetten of een vestiging te hebben, maar moeten we snel vaart maken om niet de aansluiting met de rest van de wereld te missen. “We voelen te weinig urgentie in Nederland.”
Begin januari was Techzine aanwezig op de Consumer Electronics Show (CES) in Las Vegas. Daar waren we onder meer te gast op het Holland Paviljoen van StartupDelta, de accelerator van het Nederlandse startupecosysteem. We er spraken er met de Special Envoy van StartupDelta, prins Constantijn, over het startupklimaat in Nederland.
In Nederland hebben we een gezond ondernemersklimaat, ook voor startups, waarbij risico’s kunnen worden ingedekt en er een sociaal vangnet is mocht het toch onverhoopt misgaan. Ook is personeel in Nederland nog redelijk baanvast ten opzichte van andere landen, waar men veel vaker van werkgever wisselt.
Het opstarten van een bedrijf en van de grond komen is dus prima te doen. Zodra je echter moet gaan opschalen wordt Nederland ineens de beperkende factor. Dat kan zijn als er veel meer personeel nodig is, de startup internationaal actief wordt, financieringsrondes moet houden of aandelen wil geven aan personeel in plaats van een hoger salaris. Constantijn haalt deze voorbeelden aan om duidelijk te maken waar Nederland nog werk moet verzetten. Dit is inmiddels ook al ruimschoots bekend bij de overheid, maar er gebeurt vooralsnog onvoldoende mee.
Europese versus Amerikaanse markt
Veel startups die opschalen moeten een afweging maken of ze in Europa blijven of naar de Verenigde Staten (VS) gaan. Volgens Constantijn ligt hier echt nog wel wat werk, want de Europese markt blijft gefragmenteerd ten opzichte van de Amerikaanse markt. Dan is de Nederlandse markt in het geheel ook maar een klein onderdeel. Wat je uiteindelijk ziet zijn startups die kiezen voor aanwezigheid in beide continenten. Aan de ene kant is er dan een hoofdkantoor in Nederland of Europa, waar vaak ook de ontwikkeling gebeurt. In de VS is er dan een kantoor om de producten of oplossingen te verkopen. Alles verhuizen naar de VS is te duur geworden, met de huidige prijzen in Silicon Valley.
Er is echter nog een andere reden waarom een kantoor openen in de VS verstandig is. Daar is namelijk het grote geld te halen bij investeerders en die eisen aanwezigheid in de VS. In Europa wordt nog veel te weinig samengewerkt om startups echt voorwaarts te helpen met grote investeringen.
Belastinghervorming
Constantijn legt uit dat er in Europa minder grote investeringen gebeuren vanwege cultuur en belastingregels. Cultuur komen we later op terug. De belastingregels in Nederland, maar ook in Europa, zijn simpelweg achterhaald en beperken startups in hun groei. Dit is al meerdere keren aangekaart bij zowel de Nederlandse als Europese instanties. Er wordt wel naar gekeken, maar echte actie blijft vooralsnog uit.
Zo zou Constantijn meer ruimte willen voor zogenaamde angel investors, succesvolle ondernemers die investeren in startups zonder dat ze daar meteen fors belasting over moeten betalen. In Nederland en België is dat nu wel het geval. Verder zou het mooi zijn als er wat meer consolidatie komt en meer angel investors zouden samenwerken, om op die manier meer te investeren.
Hetzelfde geldt voor het uitbetalen van personeel in aandelen. Op dit moment brengt dat hen meer in de problemen dan dat het ze helpt. Wanneer iemand momenteel aandelen krijgt van een startup (werkgever) dan moet er over de fictieve waarde, want dat is het vaak bij startups, ruim 50 procent belasting worden betaald. Dat betekent in de meeste gevallen dat er tienduizenden euro’s aan belasting moet worden betaald, terwijl nog onduidelijk is wat de aandelen überhaupt waard zijn. Als de startup uiteindelijk faalt zijn die werknemers dat geld kwijt.
Cultuurverandering
Tot slot is er een cultuurverandering nodig op IT en innovatie. Er moet vanuit de overheid veel digitaler en innovatiever gedacht worden. In het onderwijs kunnen echt nog grote stappen worden gemaakt om studenten beter voor te bereiden. Uiteindelijk komt informatica in alle sectoren terecht en krijgt iedereen te maken met AI en data. Daar is een gigantisch tekort aan personeel en de overheid doet hier nog steeds veel te weinig mee.
“We hebben te weinig dromers in Nederland die bij grote problemen zeggen; we gaan het gewoon oplossen”.
Constantijn pleit voor meer programmeren op scholen, meer onderwijs in ondernemen. Het aanmoedigen dat studenten durven te dromen en te ondernemen en vooral stoppen met “Doe maar gewoon normaal”. Met die houding wordt Nederland niet innovatief. Zoals Constantijn zelf zegt: “We hebben te weinig dromers in Nederland die bij grote problemen zeggen; we gaan het gewoon oplossen”.
Blijft Constantijn betrokken bij StartupDelta?
De grote vraag is of Constantijn zijn huidige termijn bij de StartupDelta gaat verlengen. De Nederlandse overheid wil graag dat hij doorgaat, zelf gaf hij in januari op de CES aan met enorm veel plezier voor StartupDelta gewerkt te hebben, maar op dat moment geen reden te zien om door te gaan. Hij wil meer bereiken met de startups van de StartupDelta en heeft het ambitieniveau en inspanningen van de overheid gekoppeld aan de vraag of hij doorgaat of niet.
Inmiddels twee maanden later zijn de gesprekken over het Nederlandse startupbeleid in volle gang. Zo heeft StartupDelta onder andere op het Catshuis gesproken met minister-president Mark Rutte, andere bewindslieden en vertegenwoordigers van succesvolle startups en scale-ups. Gespreksthema was de vraag wat de overheid kan doen om Nederland op technologisch en innovatief terrein betekenisvol te laten blijven. Met het ministerie van Economische Zaken is StartupDelta nu verder in gesprek over hoe de periode er na 1 juli voor StartupDelta uitziet en ook de rol van de Special Envoy daarin. Hoewel over de inhoud van deze gesprekken nog niets gezegd kan worden, meldt Constantijn in een reactie wel dat deze “in een constructieve sfeer verlopen met een open houding van alle partijen”.
Gezien Constantijn spreekt over “constructieve gesprekken” is er hoop voor Nederlandse startups dat de overheid met beleidswijzigingen gaat komen. Deze gaan er dan hopelijk voor zorgen dat het Nederlandse startupklimaat beter en competitiever wordt met de rest van de wereld. Daarnaast zou het mooi zijn als de inspanningen voldoende zijn om de StartupDelta voort te zetten, bij voorkeur met een persoon als prins Constantijn als special envoy.
9 uur geleden
