AI is hip en happening. In de eerste helft van 2025 haalden Europese AI-startups € 3 miljard op, 61% meer dan vorig jaar. Een tsunami van .ai-domeinen en ‘AI-first’ decks overspoelt de markt. Maar hoeveel daarvan is echte AI? En welke bloemen gaan echt bloeien (en welke niet)?
AI is overal
Afgelopen jaar heb ik veel startups gesproken, die zich AI noemen, maar het niet zijn. Een financieel systeem dat AI wil toevoegen (maar dat nog niet heeft gedaan), een HR app met eenvoudige prompts naar ChatGPT, en ga zo maar door. De term AI First is voor mij inmiddels net zo veel waard als de Venezolaanse bolivar. Dit fenomeen is trouwens niet nieuw. Het hoort bij elke technologie hype.
Soms word ik badend in het zweet wakker. ‘Heb je weer naar gedroomd, Kris’, vraagt Isabella dan, ‘over Nina Brink?’ Het duurt meestal een tijdje, trillend in haar armen, voordat ik de slaap weer kan vatten. Soms lig ik in het gras en kijk naar voorbijdrijvende wolken. Glimlachend denk ik aan Cloud First, ook bij bedrijven waar de servers nog in de kelder zoemden. Fake it until you make it.
Ergens begrijp ik het ook wel. AI is hot en geeft betere kansen op tractie en funding. Maar als je de lijn van de leugens passeert is het einde zoek. AI faken is een glijdende schaal.
Het bekendste voorbeeld hiervan? Builder.ai. Hun baanbrekende innovatie was AI-assistent Natasha, die apps voor je bouwde zonder dat je een regel code hoefde te schrijven. Ze haalden een half miljard aan funding op, onder andere bij Microsoft. Het enige probleempje? Het was Fake AI. Achter de schermen zaten in India 700 programmeurs handmatig code te kloppen. Ook de omzet werd opgeblazen. Toen de scam ontdekt werd, stortte het in elkaar. Builder.ai ging failliet.
Duizend bloemen bloeien
Van dit soort dingen word ik altijd een beetje boos (teleurgesteld). Wat heb je er aan om het te faken? Er komt altijd een dag dat er iemand onder je motorkap kijkt.
Mijn doorbraak kwam deze keer niet in de yogales (waar het er allemaal mag zijn en ik oké ben van mezelf), maar toen mijn buurmeisje aanbelde. ‘Ik heb bloemetjes geplukt,’ zei ze met het liefste lachje van de wereld en een bosje onkruid in haar knuisje, ‘voor jullie!’ Op dat moment zei ik niet: “BLOEMETJES?! NOEM JE DAT BLOEMEN? ONKRUID ZUL JE BEDOELEN. VERDWIJN UIT MIJN OGEN MET DIE TROEP!” Ik herhaal, dat zei ik niet. In plaats daarvan glimlachte ik van vertedering en zei “OH WAT MOOOOOOOI, HEB JIJ DIE HELEMAAL ZELF GEPLUKT (hoge langgerekte toon op de laatste lettergreep),” zocht een vaasje, frotte het onkruid er in, en bedankte haar uit de grond van mijn hart.
Het punt met (generatieve) AI, dacht ik ineens, is dat het lijkt op mijn buurmeisje, dat een bosje bloemen komt brengen. Het staat nog in de kinderschoenen. Laat ik de bloemen die opkomen verwelkomen, in plaats van ze in de kiem smoren. En – net als in de natuur – weten we: niet elk zaadje zal wortel schieten (ondanks seed capital). Dus de vraag is: welke bloemen gaan echt bloeien?
De lucht in
Een vruchtbare bodem helpt enorm: goede infrastructuur, talentvolle mensen en funding. Daar bovenop heb je als ondernemer de keuze uit twee richtingen (disclaimer: ik simplificeer, maar dit is een korte column en ik ben bijna aan het aantal woorden).
De eerste is generiek. Je probeert iets te tackelen dat in allerlei sectoren over de hele wereld speelt. Je bent een bodembedekker die zich razendsnel verspreidt. Als het je lukt, ben je de koning – maar het is extreem moeilijk. Je concurreert namelijk tegen de grote techbedrijven die zich up the stack bewegen.
Voorbeelden: honderden startups die iets met ‘text to video’ deden (weg), of platforms om agents mee te bouwen (bijna weg, nadat OpenAI aankondigde dat dit voortaan standaard in ChatGPT zit).
De tweede – je raadt het al – is specifiek. Je kiest een duidelijke niche of sector en richt je op een vraagstuk dat echt belangrijk is voor je klanten. Je bouwt een stevig fundament, met domeinspecifieke kennis en data, en vult het aan met slimme AI. Als een gingko biloba groei je recht en slank omhoog, met wortels die de tand des tijds kunnen doorstaan.
Voorbeelden? Neurale netwerken die de vraag voorspellen naar zacht fruit en groente, met weerdata, teeltdata en verkoopcijfers. Die bedrijven helpen om veel beter te forecasten in een volatiele wereld. Of slimme AI-algoritmes en agents voor verzekeraars, die adviseurs ondersteunen om de juiste klant de juiste aandacht te geven – omdat er simpelweg te veel klanten zijn voor te weinig adviseurs.
Een plek met vruchtbare grond, stevig wortelen, en dan de lucht in met je team en je klanten.
Bio
Kristian de Lange (1968) werkte internationaal bij het beursgenoteerde DOCdata,
maar koos voor het ondernemersavontuur. Na dertien jaar bouwen werd zijn bedrijf onderdeel van Eshgro, waar de overnametrein doordenderde tot de grote exit in 2022. Daarna startte hij samen met Anton Loeffen Smarter Ventures, een investeringsfonds voor technologiebedrijven, met focus op AI en Web3.