Datasoevereiniteit: van vaag begrip naar strategische noodzaak

Datasoevereiniteit: van vaag begrip naar strategische noodzaak

De opmars van generatieve AI en strengere regelgeving dwingen organisaties om opnieuw naar hun databeheer te kijken. Volgens de Global Data Insights Survey heeft inmiddels 67% van de organisaties een datastrategie die directe invloed heeft op IT-investeringen. Tegelijk worstelen veel bedrijven met de uitvoering, zeker nu overheden wereldwijd regels aanscherpen rondom datasoevereiniteit. Hoog tijd dus voor grip op data, zowel technisch als juridisch.

Datasoevereiniteit in het kort

Datasoevereiniteit draait in de kern om controle. Organisaties willen zelf kunnen bepalen waar hun data staat, wie er toegang toe heeft en welke wetten daarop van toepassing zijn. In de praktijk vraagt dit om zicht in de fysieke locatie van dataopslag en om naleving van nationale en internationale wetgeving binnen de markten waarin een organisatie actief is.

Deze combinatie van technische keuzes en juridische verplichtingen maakt datasoevereiniteit tot een complex en voortdurend veranderend speelveld. Tegelijkertijd raakt het aan digitale veiligheid: het lokaal beheren van gevoelige data verkleint de risico’s op ongewenste toegang of datalekken en vergroot de grip op de eigen infrastructuur.

Strategisch belang: controle, snelheid en vertrouwen

Hoewel datasoevereiniteit deels gedreven wordt door wetgeving, levert het ook tastbare strategische voordelen op. Wie data lokaal opslaat en verwerkt, reageert sneller op incidenten, voldoet eenvoudiger aan wet- en regelgeving en is minder afhankelijk van externe partijen. Ook verloopt dataverkeer efficiënter wanneer gegevens dichter bij de gebruiker staan.

Kortom, meer controle over de eigen infrastructuur betekent meer grip op de snelheid, beschikbaarheid en veiligheid van data. Toch blijkt dat 52% van de organisaties een gebrek aan infrastructuurbudget als obstakel ziet. Het belang is duidelijk – maar de uitvoering vergt keuzes.

De keerzijde: kennis, kosten en keuzes

Met meer controle komt ook meer verantwoordelijkheid. Organisaties moeten investeren in kennis, processen en technologie om datasoevereiniteit zorgvuldig te regelen. Daarbij gaat het niet alleen om wat er nodig is, maar ook om de mate van autonomie die gewenst is – en wat die controle mag kosten.

Een praktische oplossing is het inzetten van een colocation-datacenter in combinatie met externe expertise. Hiermee wordt de infrastructuur gecentraliseerd, terwijl gespecialiseerde partners ondersteuning bieden bij zowel de technische als juridische aspecten van databeheer. Dit verlicht de interne druk, zonder in te leveren op regie en controle.

Daarnaast speelt databescherming een cruciale rol. Organisaties willen voorkomen dat hackers, buitenlandse overheden of andere partijen ongeoorloofd toegang krijgen tot gevoelige data. Dit vraagt om duidelijke keuzes: welke gegevens moeten beschermd worden? Waar worden deze opgeslagen om externe toegang te minimaliseren, terwijl interne systemen wel beschikbaar blijven? En hoe blijft de beveiliging schaalbaar en betaalbaar? Het beantwoorden van deze vragen vraagt niet alleen om technische expertise, maar ook strategisch inzicht in risico’s, afhankelijkheden en prioriteiten.

Drie bouwstenen voor een datasoevereiniteitsstrategie

Datasoevereiniteit is geen eenmalige keuze, maar een continu proces. Deze drie stappen helpen organisaties op weg:

Breng data in kaart

Weet welke data de organisatie bezit, waar die wordt opgeslagen en wie erbij kan. Voldoe aan lokale regelgeving door bijvoorbeeld datacenters te kiezen binnen de markt waarin je opereert, of door hybride oplossingen in te zetten. Dat legt de basis voor schaalbare en veilige infrastructuur.

Beveilig volgens regionale standaarden

Implementeer passende beveiligingsmaatregelen die voldoen aan regionale normen. Denk aan encryptie, toegangsbeheer en het regelmatig uitvoeren van risicoanalyses. Verzamel alleen data die écht nodig is, en houd toezicht op de hele keten van dataverwerking.

Maak het een gedeelde verantwoordelijkheid

Zorg dat medewerkers bewust omgaan met data en stel duidelijke eisen aan externe partijen. Uit onderzoek van Gartner blijkt dat 45% van de organisaties verstoringen ervaren door derden, wat het belang van een uitgebreide en goed gecoördineerde aanpak benadrukt.

Datasoevereiniteit wordt vaak gezien als een kwestie van compliance. Maar wie verder kijkt, ziet juist kansen. Organisaties die hun databeheer strategisch inrichten, bouwen aan een veilige infrastructuur en aan vertrouwen bij klanten, partners en toezichthouders. En dat vertrouwen wordt steeds belangrijker in een wereld waar data de kern vormt van vrijwel alles.

Dit is een ingezonden bijdrage van Digital Realty. Via deze link vind je meer informatie over de mogelijkheden van het bedrijf.