In zijn jaarlijkse brief aan Microsoft-personeel, -investeerders en -klantenricht Satya Nadella zich logischerwijs op AI. Zowel op kwartaalbasis als verspreid over decennia positioneert de CEO zijn bedrijf als de one-stop-shop voor AI-gedreven werken. Hoe realistisch is dat, en wat is het alternatief?
Microsoft heeft een vrij unieke eigenschap in die zin dat het zowel een gevestigde IT-speler als een uitdager is. Dat kan ook bijna niet anders aangezien het in zo ontzettend veel domeinen actief is. 365, Windows, Office: Microsoft domineert als vanouds. Azure daarentegen blijft zijn positie als nummer 2 op de wereldwijde publieke cloudmarkt versterken, maar is nog altijd bezig aan een inhaalstrijd versus AWS wereldwijd. Nadella merkt op dat de clouddivisie van Microsoft voor het eerst meer dan 75 miljard dollar aan inkomsten heeft gegenereerd, gestimuleerd door een sterke groei van wel 34 procent op jaarbasis.
AI-alleskunners
Het hoofdthema in de brief, dat expliciet naar voren komt in Nadella’s titel “Thinking in decades, executing in quarters”, is het presteren van dag tot dag met een duidelijke visie over de toekomst. Veel belangrijker is echter de gewaagde bewering van Microsoft die de twee tijdspannes van kwartalen en decennia overbrugt. Namelijk: het bedrijf bevindt zich naar eigen zeggen in pole position voor de uitrol van AI. Dat is in de Nadella-brief feitelijk een gegeven, maar dat moeten we niet voor zoete koek aannemen.
Het maakt hierbij niet zozeeer uit dat het AI-team van Microsoft onder leiding van Mustafa Suleyman pas een jaar bestaat. Het maakt ook niet uit dat concurrent Google met zijn modellen en speciale AI-chips meer AI-troeven in handen heeft. In plaats daarvan somt Nadella de diverse cloudinfrastructuur, hardware en de platformen van zijn bedrijf op om de veelzijdige inzet van Microsoft op AI te laten zien. Een vergelijking met de concurrentie blijft daarbij uit.
Microsoft wil AI kort gezegd naar zoveel mogelijk werknemers brengen. Het belangrijkste doel is om AI overal te laten toepassen. Dit lijkt misschien vanzelfsprekend of vrijwel betekenisloos, maar dat is het niet. Elke IT-leverancier presenteert zijn AI-aanbod als kern van de eigen specifieke oplossing en benadrukt daarbij veelal de noodzaak van domeinspecifieke kennis. Voorbeelden hiervan zijn Salesforce (waarvan CEO Marc Benioff Microsoft Copilot bestempelt als de ‘nieuwe Clippy’) tot KnowBe4 en JetBrains. Al deze bedrijven kunnen op de een of andere manier als concurrenten van Microsoft worden beschouwd, op radicaal verschillende manieren. Een frappant detail is dat de modellen die aan elke oplossing ten grondslag liggen, vaak overeenkomen; GPT-5 of Claude duikt overal wel op.
Het is nog maar de vraag of de algemene AI in het portfolio van Microsoft de weg vooruit is, of dat er ruimte is voor gespecialiseerde oplossingen die hun eigen AI-tooling behouden. Afgezien van de dooddoener dat beide filosofieën onafhankelijk van elkaar succesvol kunnen zijn, zal er binnen organisaties een voorkeur zijn voor de ene of de andere. Liever generieke AI-copilots die in elke applicatie duiken of je gebruikelijke apps die je open houdt en daarbinnen AI-tooling benutten? We hebben tal van overtuigende argumenten gehoord en bewijzen gezien dat domeinspecifieke AI krachtiger en betrouwbaarder is dan algemene copilots. Het is aan Microsoft om te bewijzen dat het omgekeerde ook waar kan zijn. Nadella lijkt zich daarop te richten.
Andere toekomstperspectieven
Op andere gebieden blijft Microsoft zich verbeteren. Nadat het bedrijf zich op het gebied van security tekort had getrokken met twee grote infiltraties (van China en van Rusland) van zijn IT-infrastructuur, lanceerde het eind 2023 zijn Secure Future Initiative.
In navolging van Bill Gates’ “Trustworthy Computing”-campagne uit het begin van de jaren 2000, zegt Nadella dat hij het equivalent van 34.000 fulltime ingenieurs heeft ingezet voor “ons securitywerk van de hoogste prioriteiten”. Deze prioriteiten variëren van identity security tot de beveiliging van netwerken en IT-infrastructuur, threat detection & response, tot, het allerbelangrijkst, security-by-design. Het uit het oog verliezen van dat laatste is wat Microsoft in de eerste plaats in de penarie bracht, door cruciale securitycontroles achterwege te laten ten gunste van een snellere lancering van producten. Dit zou inmiddels veranderd moeten zijn.
Financiële prestaties maskeren diepere uitdagingen
De vergezichten van Nadella zijn gebaseerd op beloftes, maar in het hier en nu is er ook gewoon positief nieuws. Op korte termijn leverde het boekjaar van Microsoft indrukwekkende cijfers op. De omzet groeide met 15 procent tot 281,7 miljard dollar, terwijl het bedrijfsresultaat met 17 procent steeg tot 128,5 miljard dollar. Zoals gezegd blijft de omzet van Azure stijgen.
Nadella plaatst deze resultaten echter in een bredere context: de verschuiving naar AI-platformen. “Meer dan welke transformatie dan ook, verandert deze generatie AI elke laag van de tech stack radicaal, en wij veranderen mee”, schreef hij in zijn brief van eerder deze week.
De uitdaging waar Microsoft voor staat, zoals het zelf zegt, is het leveren van de huidige platformen op schaal en tegelijkertijd de volgende generatie bouwen. Er zijn maar weinig bedrijven die deze balans met succes hebben weten te vinden; andermaal iets dat Nadella zelf uitspreekt.
Uitbreiding van AI-infrastructuur gaat door
Microsoft zet nu meer dan 400 datacenters in, verspreid over 70 regio’s. Alleen al dit jaar heeft het bedrijf meer dan twee gigawatt aan nieuwe capaciteit toegevoegd. Elke Azure-regio is nu “AI-first” en ondersteunt vloeistofkoeling. Dat valt te lezen als: er staat een onbeschrijfelijk grote hoeveelheid GPU’s te draaien voor AI-workloads in nagenoeg elke locatie.
Het onlangs aangekondigde Fairwater-datacenter in Wisconsin, VS, zal volgens Microsoft tien keer de prestaties leveren van de snelste supercomputer van dit moment. Microsoft heeft ook vooruitgang geboekt op het gebied van quantumcomputing en kondigde Majorana-1 aan, de eerste quantumchip met een topologische kern. Het blijft een staaltje toekomstmuziek, maar net als Google en Amazon heeft het bedrijf de quantumsmaak te pakken anno 2025. Ergens in het komende decennium zouden we een echte quantumrevolutie moeten meemaken, aldus de voorspellingen uit meerdere kanten.
Azure AI Foundry biedt ondertussen toegang tot meer dan 11.000 modellen van partners zoals OpenAI, Cohere, DeepSeek, Meta, Mistral en xAI. Nu al gebruikt 80 procent van de Fortune 500-bedrijven Foundry voor AI-workloads, blijkt uit onderzoek.
Copilot bereikt 100 miljoen gebruikers
Tegenwoordig heeft de Copilot-familie van Microsoft al de grens van 100 miljoen maandelijkse actieve gebruikers in commerciële en consumentensegmenten overschreden. GitHub Copilot heeft nu meer dan 20 miljoen gebruikers. Het platform is uitgegroeid tot een “pair programmer” die taken asynchroon kan uitvoeren.
Een andere recente update waar Nadella naar terugkeek was van Microsoft 365 Copilot. Deze bracht chat, zoeken, creëren, notitieblokken en rolspecifieke agents samen. Met Agent Mode kunnen gebruikers beginnen met een prompt en iteratief werken met Copilot terwijl deze taken met meerdere stappen coördineert. Copilot Studio groeide daarnaast tot meer dan 230.000 organisaties die het gebruiken om Microsoft 365 Copilot uit te breiden of hun eigen agents te bouwen met no-code/low-code tools.
Langetermijnvisie en kwartaaldruk
Vijftien jaar geleden startte Microsoft zijn cloudproject. Met dat wapenfeit in gedachten vroeg Nadella aan zijn medewerkers waar ze vandaag aan werken en waar ze over 15 jaar op terugkijken en zeggen: “We hebben het goed gedaan.”
De antwoorden varieerden van verbeteringen op het gebied van cyberbeveiliging tot het integreren van medische kennis in klinische workflows. “Deze antwoorden en vele andere weerspiegelen een diep gevoel van doelgerichtheid en geloof in wat mogelijk is”, schreef Nadella.
De brief benadrukt de dubbele opdracht van Microsoft. Dat is simpelweg de huidige activiteiten voortzetten en tegelijkertijd toekomstige platformen bouwen. Deze balans vereist wat Nadella “de nederigheid en nieuwsgierigheid die nodig zijn om continu te verbeteren” noemt. Bovendien zal het enorme klantenbestand van het bedrijf ervan moeten worden overtuigd dat de algemene vorm van AI van Microsoft daadwerkelijk de beste weg vooruit is. Daar zijn we nog niet zo zeker van.
Lees ook: Microsoft benoemt nieuwe CEO