Eerste Europese exascale supercomputer is massaal, maar zuinig

JUPITER: efficiënt op 10 tot de 18 FLOPS

Eerste Europese exascale supercomputer is massaal, maar zuinig

Een exaflop aan rekenkracht, maar toch uiterst efficiënt. Dat was de doelstelling van Atos-onderneming Eviden bij JUPITER, de supercomputer die in 2023 was aangekondigd en nu de exascale-grens doorbreekt.

Voor alle duidelijkheid: een exaflop aan rekenkracht houdt in dat er een miljard miljard of quintiljoen berekeningen per seconde mogelijk zijn. Wereldwijd komt JUPITER binnen op de vierde plaats in de rangschikking der supercomputers. Zoals gezegd is die massale rekenkracht niet het enige handelsmerk van deze supercomputer in Jülich, Duitsland. Volgens de Green500-ranglijst komt JUPITER op plek één als het gaat om energiezuinigheid. De zogeheten Booster-partitie van Evidens computer scoort 63 Gigaflops per watt, een record binnen deze klasse van rekenkracht.

Hoe zo efficiënt?

Voor Eviden is die efficiëntieclaim niet nieuw. Het bezit nu voor de vierde keer op rij de top drie posities in de Green500. KAIROS (CALMIP) staat op nummer één met 73 GFlops per watt, gevolgd door ROMEO (URCA) met 70 GFlops per watt en de Levante GPU-extensie (DKRZ) met 69 GFlops per watt.

De energiezuinigheid komt voort uit jaren aan aandacht voor die specifieke doelstelling, stelt het bedrijf. Eviden kent een gepatenteerde direct liquid cooling-oplossing, dat alweer toe is aan haar vijfde generatie. De technologie koelt componenten rechtstreeks met vloeistof in plaats van lucht. Software als Argos optimaliseert daarnaast real-time het energiegebruik.

De opgebouwde efficiëntie heeft naast goed ogende benchmarks ook een praktische waarde. JUPITER vormt de kern van de JUPITER AI Factory, die binnenkort beveiligde toegang biedt tot AI-modellen voor onderzoek, start-ups en industrie.

Europa’s eerste exascale systeem

Eviden, het Atos Group-onderdeel dat verantwoordelijk is voor de bouw, plaatste in totaal 58 systemen in de TOP500-lijst. De ontwikkeling van JUPITER vond plaats door het Jülich Supercomputing Centre (JSC) in samenwerking met de EuroHPC Joint Undertaking. Het modulaire datacenter waarin de supercomputer draait, beslaat 2.300 vierkante meter.

JUPITER heeft al meer dan 100 projecten mogelijk gemaakt, stelt Eviden. Zo voerde het systeem simulaties uit van een universele quantumcomputer met 50 qubits en modelleerde het het volledige ecologische systeem van de aarde met een resolutie van één kilometer.

58 Eviden-systemen in ranglijst

Naast JUPITER staan nog 57 andere Eviden-gebouwde systemen in de TOP500. De lijst omvat ook het Gefion-systeem van het Danish Centre for AI Innovation (DCAI), dat eveneens door Eviden werd gebouwd. JUPITER werd eerder dit jaar al erkend als snelste supercomputer van Europa. Het systeem draait volledig op hernieuwbare energie.