De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft sinds 21 november de bevoegdheid om toezicht te houden op de naleving van de Europese Data Act. De wet geeft gebruikers meer controle over data uit slimme apparaten. Ook wordt het eenvoudiger om tussen cloudproviders te wisselen.
De Data Act moet de barrières wegnemen die overstappen tussen clouddiensten kunnen belemmeren. Gebruikers kunnen hun diensten ook makkelijker combineren, doordat deze eenvoudiger gekoppeld kunnen worden. Men spreekt in dat verband over interoperabiliteit.
De ACM ziet toe op de naleving door cloudaanbieders en leveranciers van slimme apparaten die hun hoofdkantoor in Nederland hebben. De toezichthouder gaat in 2026 voorlichting geven over en onderzoek doen naar de naleving van de informatieverplichting. Ook richt de organisatie zich op een dialoog met de cloudsector over eventuele overstapdrempels.
Daarnaast krijgen bedrijven, consumenten en overheden meer mogelijkheden om gebruik te maken van data uit slimme apparaten en om deze te delen met partijen naar eigen keuze. Denk aan apparaten die gegevens verzamelen en met het internet verbonden zijn, zoals omvormers van zonnepanelen en auto’s.
In de praktijk betekent dit dat bijvoorbeeld de eigenaar van een auto toegang krijgt tot de gegevens die het voertuig verzamelt. Deze data kan vervolgens gedeeld worden met een garage naar keuze voor reparatie. Een bezoek aan de merkdealer is dan niet langer noodzakelijk.
Voorlichting en samenwerking
Om bedrijven te ondersteunen, ontwikkelt de ACM verschillende voorlichtingsproducten. In september publiceerde de autoriteit al een conceptleidraad voor bedrijven over de Data Act, die ter consultatie is voorgelegd aan marktpartijen.
Bedrijven of consumenten die denken dat hun rechten worden geschonden, kunnen dit melden bij de ACM. Dit kan bijvoorbeeld wanneer een bedrijf de gebruiker geen toegang geeft tot de data van een slim apparaat of wanneer er overstapdrempels bij een clouddienst worden ervaren.
De ACM werkt samen met Europese toezichthouders om ook grensoverschrijdende problematiek aan te pakken. In Nederland is er samenwerking met de Autoriteit Persoonsgegevens, die toezicht houdt op bepalingen die samenhangen met de GDPR.
Tip: EU Data Act vanaf vandaag van kracht: bedrijven vrij van cloudlock-in