Digitale middelen gaan normaliter probleemloos de aarde over. Geopolitieke spanningen maken het echter opeens behoorlijk belangrijk wie waarvandaan komt. Zo ook voor SUSE, Europees infrastructuurspecialist en potentieel boegbeeld voor digitale soevereiniteit. We spreken erover met Dirk-Peter van Leeuwen, CEO van SUSE.
Deze week bleek SUSE door Gartner als Leader te worden gezien in de Magic Quadrant-rangschikking voor Container Management, naast rivaal Red Hat, de Amerikaanse hyperscalers en Huawei en Alibaba.
Lokaal shoppen is niet alleen voor aardbeien of textielen belangrijk. Het ondersteunen van de eigen markt is dankzij Amerikaanse tariefmuren, sancties tegen Rusland en een wispelturige relatie met China meer dan een wens. Europese beleidsmakers zijn steeds meer bezig met digitale soevereiniteit, hoe men dat ook precies invult. Software is te complex om zelf te doen, waardoor de meest soevereine optie (lees: autonome, zelfredzame) een partnership is met een bedrijf in de buurt. “Als Europees bedrijf heb je automatisch een streepje voor”, vertelt DP van Leeuwen ons.
Als SUSE-CEO sinds mei 2023 heeft Van Leeuwen al verschillende stormen van dichtbij gezien. Terwijl concurrent Red Hat het open-source aanbod afkneep in de zomer van dat jaar, bepleit de SUSE-topman al geruime tijd de voordelen van open software voor de zelfredzaamheid van bedrijven. Zo stelde hij vorig jaar in gesprek met Techzine al dat alleen open-source oplossingen werkelijk veilig kunnen zijn. Ook nu, met bangmakerij en charmeoffensieven uit alle richtingen, begint Van Leeuwen bij deze openbare aard van SUSE’s aanbod.
Geen grenzen
“Het mooie aan open-source is dat er geen grenzen zijn”, aldus de SUSE-CEO. “Je kunt alle code zelf controleren.” Het is het enige domein waarbinnen vertrouwen af te dwingen is. De meeste klanten van SUSE, van gebruikers van multi-Linux tot SUSE AI of Rancher (of allemaal tegelijk), zullen echter niet al te diep onder de motorkap kijken. Van Leeuwen benoemde daarom in 2024 al dat SUSE’s businessmodel draait om het controleren en onderhouden van de gebruikte software.
Security is een basiseis dat verder reikt dan soevereiniteit. Maar toch zijn de twee zaken sterk verbonden. Van Leeuwen haalt aan dat Microsoft-code volledig ontoegankelijk is voor eindgebruikers; niemand buiten Redmond weet precies wat de programmeercode doet. Het is een listig onderwerp, merken we zelf, want zonder bewijs van backdoors komt het opwerpen ervan als suggestie als bangmakerij. Toch is het reëel dat de gesloten aard van de software van Amerikaanse hyperscalers voor soevereiniteit een probleem vormt.
SUSE’s CEO ziet dan ook een heleboel marketingpraat rondom dit onderwerp. Microsoft, AWS en Google Cloud zijn voornemens om doelgerichte soevereine clouds te leveren aan Europese klanten, of ze nu overheidsinstanties zijn of bedrijven met zeer gevoelige data. De vraag die Van Leeuwen opwerpt, is de volgende: “Waar zitten de mensen die je support leveren? Kunnen die zomaar ergens anders op de wereld zitten?” Voel de Amerikaanse spelers wat langer aan de tand, en al gauw blijkt dat er scenario’s zijn waarin de volledig Europese aard van het aanbod wegvalt. “Zij kunnen aan de soevereine claim een commercieel tintje geven, maar aan de feiten kun je niets veranderen”, aldus de SUSE-topman.
Een gehele Europese stack?
We kaatsen deze kwestie terug naar Van Leeuwen. Waarom werkt SUSE niet sterker samen met andere initiatieven voor digitale soevereiniteit, zoals NeoNephos vanuit de Linux Foundation? Dat SUSE steun biedt voor soevereine infrastructuren, dat is duidelijk. Maar we bedoelen hiermee specifiek dat Europese bedrijven samen een werkelijk EU-alternatief kunnen uitbouwen, geïntegreerd en soepel voor de eindgebruiker, net als wat de public clouds van Amerikaanse komaf leveren?
We merken in ons gesprek dat dit niet in de aard van SUSE zit. Van Leeuwen hamert erop dat klanten vooral flexibiliteit wensen te hebben. Waarom precies? De kracht van SUSE’s platformbenadering is volgens hem dat nieuwe technologieën niet als een verrassing komen. In plaats daarvan zijn innovaties zoals het Model Context Protocol te integreren met SUSE AI, is er zo een extra Linux-distributie voor een bepaalde use case uit te rollen, en zijn integraties met eigen tooling dankzij open-source naar eigen inzicht te bouwen.
Van Leeuwen: “Vroeger had je jaren plezier van een nieuwe technologie. Op het moment dat je contract afliep, kon je iets nieuws kiezen. Als je dat nu doet, snijd je jezelf in de vingers.” Wie de snelheid van innovatie wil bijbenen, moet dus in kortere termijnen denken dan jaren.
Veilig en vertrouwd
In alle gesprekken over digitale soevereiniteit die we de laatste jaren gevoerd hebben, is er altijd één graadmeter in het achterhoofd. Hoezeer ligt de focus bij een vendor, klant of expert op de concrete beveiliging van data? Indien dit niet zo’n sterke nadruk heeft, ligt die nadruk vrijwel altijd op een gevoel. Het voelt verkeerd om data af te staan aan een derde partij af te staan zonder de contractuele beloftes van dataprivacy te kunnen controleren. Het is feitelijk onveilig om privédata door te spelen naar een online chatbot; partijen als OpenAI en Google trainen namelijk expliciet op de gegevens die respectievelijk ChatGPT en Gemini ontvangen (tenzij anders aangegeven, maar ook dat is enkel een belofte).
De reden dat we dit ter context meegeven, is dat het niet altijd tot een praktisch verhaal komt. Bij Van Leeuwen wel: SUSE-klanten eisen nu eenmaal regelmatig dat ze precies weten wie support levert, waar hun data naartoe gaat en, jawel, hoe zij AI toepassen. Organisaties in bezit van gevoelige data zijn al SUSE AI gaan gebruiken bijvoorbeeld, om private AI te kunnen leveren aan medewerkers. Zo hoeven zij niet online te gaan om hulp te krijgen van GenAI of AI-agents. Het is wellicht niet zo gek dat we niet te horen krijgen wie precies deze klanten zijn; dat is, net als hun AI-gebruik, privé.
Het voordeel voor SUSE in deze tijd is dat het als Europees bedrijf dus ook het goede gevoel van Europese beleidsmakers opwekt. We hopen meer te zien van hoe dit wordt omgezet naar praktische toepassingen, hoewel Van Leeuwen al hint naar verschillende use cases. Wellicht is daar volgens jaar bij SUSECON weer tijd voor.