Innovaties zoals AI zorgen voor opschuddingen. Hoe moeten bedrijven daarmee omgaan? En waarom falen zoveel GenAI-projecten? We bespreken het met Peter Hinssen, expertspreker bij het Dell Technologies Forum Nederland.
Peter Hinssen omschrijft zichzelf als een pathologische optimist. Bij sommige bedrijven die hij in zijn book “the phoenix and the unicorn” omschreef, was er een uitvergrote vorm van positieve gedachten nodig. Hinssen was het verhaal van de unicorn, een bedrijf dat een waardering van 1 miljard dollar (of euro) overschrijdt, een beetje beu. In plaats daarvan keek hij naar de “feniksen”, bedrijven die zichzelf continu heruitvinden. Denk aan Apple, Disney, Microsoft of Volvo, partijen die ooit voor hete vuren stonden en hun businessplan (en imago) drastisch omwentelden. Wat is er nodig voor een dergelijke herrijzenis, zeker anno 2025?
Interessantste moment
“Dit is misschien wel het interessantste moment in de laatste dertig jaar aan IT,” aldus Hinssen. Innovatie, gekenmerkt door golfbewegingen door de tijd, is in een stroomversnelling geraakt. “De noodzaak voor bedrijven om innovatie front and centre te zetten, is nog nooit zo hoog geweest.” Tijd om de AI-kat uit de innovatieboom te kijken, is er niet. Bedrijven moeten nu experimenteren, vaardigheden opbouwen, zich onderscheiden van concurrenten met behulp van nieuwe technologieën.
Dit kan klinken als een vage en daardoor onuitvoerbare opgave. Die gedachtegang vindt ondersteuning in de werkelijkheid: 95 procent van generatieve AI-pilots falen. Dat bleek uit een MIT-rapport deze zomer. Hinssen weet waarom. Ondanks de beste bedoelingen starten organisaties met deze nieuwe technologie zonder het vereiste fundament. We horen om de haverklap, en al jaren, dat de data niet gereed is binnen bedrijven. Daar waar je eigen kennisbank het grootst mogelijke competitieve voordeel geeft, is deze informatie niet toepasbaar voor AI-systemen. Dit komt niet alleen doordat het verscholen zit achter begrijpelijke securitymaatregelen of zich in silo’s bevindt.
95 procent faalt
Hinssen heeft het dan ook niet over ontbrekende of ondergewaardeerde data als boosdoener voor die 95 procent aan mislukte AI-pilots. Het probleem zit hem in het vergeten van basisprincipes. Wat wil je als organisatie klaarspelen, niet alleen met een enkele pilot, maar in bredere zin? Wat is je visie op de markt, het product dat je wilt verkopen? Allerlei AI-tools, zo stelt Hinssen, moeten ook passen “in een visie waarin een bedrijf nadenkt over data, logica, betrouwbaarheid en security.” De balans moet goed bewaakt worden, want anders kunnen bedrijfsprocessen ontsporen.
Vroeger was IT in zijn geheel een saai onderwerp bij een raad van bestuur, geeft hij aan. “Nu gebruiken alle bestuursleden ChatGPT en denken ze experts te zijn.” Een goede aanpak vereist een erkenning van wat business én IT weten over het onderwerp. “Voor de business-kant kan AI fantastisch zijn, want de mogelijkheid om op een flexibele manier snel resultaten te krijgen met deze technologie, is er zeker. Maar aan de IT-kant moet men ook waken dat er niet een technical debt-lawine op ons afkomt.”
Beslismomenten
Het is vanuit technisch perspectief lastig om te zeggen wanneer je je AI-omwenteling moet laten plaatsvinden. Begon je in 2023, dan is je eindresultaat (indien succesvol) vrij van agentic AI en zijn je zoeksystemen suboptimaal. Begin je nu pas aan de AI-uitrol, dan ontbeer je wellicht de expertise die concurrenten opbouwden met eerdere projecten. Vandaar die noodzaak te experimenteren vanuit een fundamentele visie van wat je bedrijf is, doet en kan.
Het zal u mogelijk zijn opgevallen dat de feniksen aan het begin van dit stuk grote bedrijven zijn. Per sector past het beeld ook dat gevestigde partijen doorgaans technologische stroomversnellingen overleven. Hinssen noemt de fintech-revolutie die sinds de opkomst van mobiele apps zich heeft voltrokken. Banken waren bang dat ze mogelijk vervangen zouden worden door revolutionaire betaal-apps; tegenwoordig heeft vrijwel elke bank een app en de gevestigde partijen hebben de revolutie doorstaan. We zijn wel een Wise, Revolut en Klarna rijker, maar ook die spoeling is relatief dun. De oplossing is duidelijk: banken hebben de vernieuwing aanschouwd, ermee geëxperimenteerd en het eigen gemaakt. Dat kan alleen door niet meer in dezelfde hokjes te denken.
Hokjesdenken
Daarmee doelt Hinssen op labels die met de tijd vernieuwen, maar van dag tot dag in steen gebeiteld lijken. Organisaties zijn gewend aan een CRM-tool, een HR-oplossing, een groepje SaaS-oplossingen, et cetera. Zelfs in de befaamde cloudtransitie zijn organisaties niet inherent veranderlijk gaan denken: Azure, AWS, Google Cloud, ze vernieuwen erop los maar bedrijven gebruiken ze statisch. Nu is het zelfs zo dat organisaties die afscheid hebben genomen van hun on-prem hardware, zijn verleerd wat de voordelen daarvan zijn. Of die omgeven zijn architectureel gescheiden van de cloud. Dat kan niet langer.
Hinssen hamert erop dat zeker agentic AI dergelijke grenzen niet respecteert. Agents kunnen overal data raadplegen, applicaties combineren, nieuwe processen opzetten. Dat vereist een herwaardering van de eigen IT-infrastructuur en, wederom, een erkenning dat je eigen organisatie een fundament nodig heeft om iets op te bouwen. Hinssen benadrukt dat de agentic AI-uitrol daarnaast betrouwbaar moet zijn vanaf dag 1: wat agents precies doen, is lastig in kaart te brengen als je niet gelijk een navolgbaar proces volgt. Experimenteer dus verstandig.
Content, niet data
Op innovatie inspelen draait om de gehele organisatie. We hebben de business-kant feitelijk al omschreven: die moet weten wat de basis is waarop nieuwe ontwikkelingen gebouwd worden. Maar de technische zijde heeft net zozeer een gedachtesprong te maken. “De laatste decennia is 90 procent van het IT-budget naar gestructureerde data gegaan,” aldus Hinssen. Het contentgedeelte, ofwel de e-mails, knowledge base-artikelen, PowerPoints en meer, noemt hij “een puinhoop” bij menig organisatie.
Het is opnieuw goed om naar een succesverhaal te kijken op dit gebied: McKinsey. Die consultancyfirma besloot een “ongelooflijke opkuisoperatie” te ondergaan van de interne documentatie, waardoor er nu volwassen AI-tooling beschikbaar is. Consultants kunnen nu dagelijks een kijkje in SharePoint, Outlook, Teams en daar voorbij zoeken door middel van een chatbot.
De belofte van AI draait vervolgens om het aanvullen en verrijken van content, zodat zowel de generatie als het bijhouden ervan eenvoudiger wordt. Dat scheelt tijd en geeft organisaties de kans hun expertise in te zetten waar het telt.
Meer weten?
Hinssen zal zijn visie verder uitdiepen als keynote-spreker tijdens de Dell Technologies Forum in Nieuwegein op 13 november.
Schrijf je nu in! Dat kan via deze link.