President van de Verenigde Staten Barack Obama heeft afgelopen zondag tegen studenten van de Hampton University in de staat Virginia gesproken. Obama’s speech ging onder andere over het hedendaagse tijdperk waarin de media de bevolking 24/7 bombardeert met informatie en blootstelt aan allerlei opinies.
In de speech probeerde Obama aan de studenten van de universiteit duidelijk te maken dat onderwijs en ontwikkeling de sleutel is tot verbetering en vooruitgang. Obama gaf aan dat sinds de introductie van de iPod, iPad, Xbox-en en PlayStations informatie meer een afleiding is geworden, een vorm van entertainment, in plaats van een middel voor het vergroten van zelfredzaamheid of een middel ter bevordering van emancipatie. De informatie waarmee mensen in aanraking komen scoort niet altijd hoog op de waarheidsmeter.
Vele vertegenwoordigers van de media, waaronder blogs, websites en kranten reageren met kritiek op de uitspraken van Obama. Obama zei dat hij niet kon omgaan met de eerdergenoemde apparaten, waarop de media handig inspeelt en meldt dat Obama tijdens zijn de verkiezingen onafscheidelijk was van zijn BlackBerry, Twitter als medium werd ingezet voor de verkiezingscampagne en hij campagne voerde met Xbox-games als medium waarin hij afgebeeld was op billboards met de bijhorende teksten.
De reacties van diverse vertegenwoordigers van de media en (dus) degene aan wie Obama indirect refereert in zijn speech zijn berust op de waarheid en worden bijgestaafd door filmpjes. Persoonlijk vindt ik dat de reacties van de media in verkeerde context gezet worden en je ziet de ene naar de andere website de ‘mening’ over de speech overnemen van enkele andere websites. Obama heeft het in zijn speech over informatie, hoe de bevolking daar 24 uur per dag mee geconfronteerd wordt en dat de betrouwbaarheid van informatie te hoog ingeschat wordt. Obama doelt hier waarschijnlijk op het feit dat informatie vaak een subjectief omhulsel meekrijgt en mensen informatie te snel als ‘waarheid’ beschouwen.
Obama zegt dat we de veranderingen in/aan de informatie die aan ons voorgeschoteld wordt en op andere manier aan ons getoond wordt niet kunnen stoppen, maar geeft aan dat we ons hier wel op kunnen aanpassen. Ik ben het eens met Obama dat we de veranderingen niet stop kunnen zetten en we ons zelf moeten aanpassen. Mensen moeten leren om informatie op een bepaalde manier tot zich te nemen, leren om kritisch te lezen en duidelijk onderscheid moeten maken tussen feiten en meningen. In het informatietijdperk waarin we leven met wekelijks nieuwe ontwikkelingen op het gebied van informatievoorziening moeten mensen leren hun eigen mening te vormen aan de hand van de feiten, gebaseerd op hun eigen normen, waarden, hun eigen kijk op de informatie die voorgeschoteld worden en leren kritisch te lezen. Mensen kiezen hun eigen stroom van informatie, een bepaalde krant of website en vaak naarmate de tijd vordert gaan mensen de informatie steeds minder kritisch beoordelen en denken niet na over wat de achterliggende agenda van een website of krant is. Tegenwoordig kun je elke krant, de ene in mindere mate als de andere, in een politiek hokje plaatsen. Ook in kritische en voor het oog objectief geschreven artikelen wordt informatie weggelaten of in een net andere context gezet waardoor de ‘waarheid’ verschuift. Mensen moeten rekening houden met het feit dat de redacties van bijvoorbeeld Nederlandse kranten artikelen selecteren en er geen vorm bestaat van totale informatievoorziening waarin alles gelijkmatig behandeld wordt.
Om een op actueel voorbeeld uit mijn eigen ervaringen te noemen: een Nederlandse krant schrijft in de maanden kort voor de verkiezingen artikelen over meerdere politieke partijen. Deze artikelen worden gelabeld als objectief nieuws. Ondanks dat de artikelen zelf in hoge mate gebaseerd zijn op feiten of ‘de waarheid’ wordt deze objectiviteit verstoord door andere invloeden, het subjectieve omhulsel. Een artikel krijgt een bepaalde invalshoek, de krant bepaalt waar het artikel in de krant geplaatst wordt en geeft hierdoor een maatstaaf van ‘belangrijkheid’ of nieuwswaarde. De krant schrijft in korte periode meerdere artikelen over een enkele partij, maakt verwijzingen naar andere gebeurtenissen en schrijft over een andere partij positief nieuws. Kranten schrijven over de ene partij alleen objectieve artikelen die als positief beschouwt worden, ondanks dat er ook negatieve informatie beschikbaar is en over de andere partij alleen objectieve artikelen die als negatief beschouwt worden, ondanks dat er ook positieve informatie beschikbaar is. Zonder dat mensen het doorhebben wordt hun mening gevormd zonder het lezen van opiniestukjes of artikelen waarin de mening van de auteur naar voren komt.
Mensen beseffen vaak pas na het lezen van dezelfde informatie met een andere invalshoek, een ander subjectief omhulsel, dat het voor het oog objectieve nieuws in een duidelijk subjectief omhulsel is gegoten. Mensen gaan nadenken, vergelijken en vervolgens zijn ze pas in staat om zelf, in enige mate, een (eigen) mening te vormen of in ieder geval een mening te kiezen.
Een voorbeeld van een website met een reactie op de speech van Obama is hier te vinden. Lees ook de reacties. Denk je dat je het artikel en de reacties op dezelfde manier beoordeeld zou hebben als je het voor deze blogposts gelezen had? Denk je dat de mensen die gereageert hebben hetzelfde gereageerd zouden hebben? Zouden mensen op dezelfde manier gereageerd hebben als de auteur het feit dat Obama in zijn verkiezingcampagne Xbox-games als campagnemedium gebruikt heeft, had vervangen door bijvoorbeeld een aantal feiten over de betreffende school waar Obama de speech hield? Het is vermoeiend om te zien hoe snel sommige mensen door een filmpje, een plaatje, een invalshoek of een aantal, uit de context gehaalde woorden ‘hun’ mening klaar hebben.
Of dit artikel slaat op wat Obama trachtte te zeggen? Waarschijnlijk niet. Maar wat ik wel weet is dat Obama langer over zijn speech nagedacht heeft dan de auteur van het artikel over zijn artikel of de personen die erop reageren over hun reactie en dat de mening van iemand die het artikel en de reacties leest vervormd wordt door het selectieve gebruik van feiten door de auteur.
8 uur geleden
