‘Defensie adviseerde eind 2020 exportverbod ASML-machines’

‘Defensie adviseerde eind 2020 exportverbod ASML-machines’

Het ministerie van Defensie heeft eind 2020 geadviseerd een exportverbod in te stellen voor de levering van de hoogwaardige EUV-chipfabricagemachines van ASML aan China. Dit blijkt uit onderzoek van het Financieele Dagblad.

Volgens de krant, die daarbij een beroep deed op de Wet open overheid (Woo), blijkt uit een veiligheidsanalyse van het ministerie van Defensie voor het ministerie van Buitenlandse Zaken dat een exportverbod van de EUV-machines naar China van het grootste belang is. Anders zou de Aziatische grootmacht sneller in staat zijn geavanceerde wapensystemen te ontwikkelen.

Vanuit het oogpunt van nationale en internationale veiligheid zou dit een ongewenste ontwikkeling zijn. De kans dat een NAVO-lidstaat zich zou moeten verdedigen tegen hoogwaardige zelfontwikkelde wapensystemen zou door de export van de EUV-machines aanzienlijk groter worden. Ook omdat China dergelijke wapensystemen exporteert.

Daarnaast wijst de veiligheidsanalyse op het ontstaan van ‘ongewenste afhankelijkheden’ van China. Bovendien zou de VS een klemmend beroep hebben gedaan op Nederland om geen EUV-machines aan China te leveren.

Geen EUV-exportvergunning

Het ministerie van Buitenlandse Zaken verstrekt al enkele jaren geen exportvergunning voor twee geavanceerde ASML-machines. De onderbouwing is nog niet geopenbaard. Of de veiligheidsanalyse een rol heeft gespeeld is niet bekend. Zowel het ministerie van Defensie als Buitenlandse Zaken onthouden zich van commentaar, zo geeft het FD aan.

Huidige onderhandelingen

De openbaring van het document komt op een precair tijdstip nu Nederland en de VS opnieuw onderhandelen over een mogelijk exportverbod van chipfabricagemachines van ASML aan China. Ook hier bepleit de Amerikaanse overheid een exportverbod.

Dit keer wil de Nederlandse regering ‘niet bij het kruisje tekenen’, aangezien ook de Nederlandse economische belangen sterk meespelen. De discussie over de export van deze ASML-technologie was onder meer een onderwerp tijdens de recente ontmoeting vorige week tussen minister-president Mark Rutte met de Amerikaanse president Joe Biden.

Of het ministerie van Defensie ook voor deze oudere chipfabricagemachines een veiligheidsanalyse heeft gemaakt, is niet bekend.

Tip: Geen Nederlandse toezeggingen over chipexportbeperkingen