De wereldbevolking produceerde in 2022 62 miljoen ton aan elektronisch afval, oftewel e-waste. Dat is een jaarlijkse groei van 2,6 miljoen ton gerekend vanaf 2010. Ondanks deze oplopende cijfers wordt slechts 22,3 procent van het e-waste op de juiste wijze verwerkt. Van al het elektronisch afval belandt 14 miljoen ton (22,6 procent) zelfs gewoon op stortplaatsen of wordt vernietigd.
Dat staat te lezen in de Global E-waste Monitor 2024 van Unitar, het VN-instituut voor Opleiding en Onderzoek. Naar verwachting daalt het recyclepercentage tegen 2030 tot slechts twintig procent. Dat is als gevolg van de snellere groei van e-waste ten opzichte van de mogelijkheden tot recycling. Het afval stapelt zich dus vijf keer sneller op dan het kan worden afgevoerd.
Dat is overigens in het ‘business as usual’-scenario. Verbetert de afvalverwerking, dan kan die twintig procent stijgen tot 38 in het ‘progressieve’ scenario.
Europa blijkt een van de grootste producenten van e-waste te zijn, met gemiddeld 17,6 kilogram per persoon. Het recyclepercentage in Europa ligt overigens ook het hoogst van alle gemeten continenten (42,8 procent). In Afrika wordt minder dan één procent van het e-waste gerecycled, maar daar is de gemiddelde hoeveelheid afval per persoon ook ‘maar’ tweeënhalve kilo.
Schade voor mens en milieu
De schade van het niet of niet-correct verwerken van e-waste vormt volgens het rapport een directe bedreiging voor zowel de menselijke gezondheid als het milieu, met potentieel schadelijke stoffen als kwik die het brein en de leefomgeving kunnen beschadigen. Ook in economisch opzicht gaat veel verloren: maar liefst 62 miljard dollar aan herbruikbare materialen verdwijnt door niet-correct afvoeren.
Hoewel recycling tot economische baten leidt (zoals hergebruikte metalen die hun weg weer terugvinden naar de productiecyclus), slaat de balans voor e-waste management momenteel op jaarbasis 37 miljard dollar in het rood uit. Daarbij inbegrepen zitten de kosten voor niet correct of inefficiënt recyclen en de miljoenen tonnen aan zeldzame metalen die in een landfill verdwijnen. Ook hierbij opgeteld zijn geschatte indirecte kosten die voortkomen uit milieuverontreiniging, gezondheidskosten en bijdragen aan de opwarming van de aarde.
Niet langer houdbaar
Tussen de ‘ideale’ verwerking van e-waste en het afval simpelweg op de stortplaats gooien, meet het rapport nog een aantal minder-ideale tussenvarianten. Zestien miljoen ton in rijke landen wordt buiten officiële systemen gerecycled, op manieren die zich onttrekken aan correcte wet- en regelgeving.
Achttien miljoen ton wordt op informele wijze hergebruikt in ontwikkelingslanden waar toezicht op correcte verwerking ontbreekt. Van al het elektronisch afval bestaat 31 miljoen ton uit metaal en 17 miljoen ton uit plastic. De overige 14 miljoen bestaat uit mineralen, glas en composietmaterialen.
Volgens Kees Baldé van Unitar is dit rapport een dringende oproep tot actie. Hij benadrukt de noodzaak van investeringen in infrastructuur, een grotere focus op reparatie en hergebruik, en maatregelen om de illegale uitvoer van e-waste tegen te gaan. Volgens hem is het duidelijk dat het huidige traject niet langer houdbaar is.
Fotocredit: Muntaka Chasant
Lees ook: “240 miljoen Windows 10-pc’s worden over twee jaar e-waste”
18 uur geleden
Expert bijdrage
