2min

Uit een survey van ABN Amro blijkt dat de meeste Nederlanders denken dat ze online oplichters direct door hebben. Het zelfvertrouwen is misplaatst.

Online oplichting is een breed begrip. Malware wordt regelmatig verspreid via foute links in vermomde e-mails, ook wel bekend als phishing. Slachtoffers downloaden keyloggers en ransomware, waarna aanvallers inloggegevens en bestanden stelen. In andere gevallen komt er geen malware aan te pas. Helpdeskfrauders doen zich voor als betrouwbare organisaties en overtuigen slachtoffers om geld of gegevens over te dragen.

Uit een recente survey van ABM Amro blijkt dat 57 procent van de Nederlanders denkt dat ze pogingen tot online oplichting direct door hebben. Bijna driekwart is wantrouwend voor berichten van grote organisaties, waaronder de overheid, providers en banken.

De cijfers zijn het resultaat van campagnes voor bewustwording. Steeds meer securitybedrijven geven trainingen over cyberveiligheid bij scholen en bedrijven. De Rijksoverheid investeert jaarlijks in voorlichtingsfilmpjes om senioren te informeren. Nederlanders krijgen meer zelfvertrouwen, maar dat is niet alleen positief.

Het risico van bewustzijn

Bewustzijn heeft voor- en nadelen. Het voordeel is dat Nederlanders goed op de hoogte zijn van veelvoorkomende aanvalssoorten, waaronder phishing. Zo daalde het aantal succesvolle phishing-aanvallen vorig jaar met 38 procent. Onderzoek van het CBS wijst uit dat bijna driekwart van Nederland vaardig is met privacybescherming, ver boven het Europees gemiddelde van 44 procent.

Het nadeel is dat zeldzame en opkomende aanvalssoorten aan de radar voorbij gaan. Soms geven voorlichtingsfilmpjes en trainingen een misplaatst gevoel van zelfvertrouwen. In het onderzoek van ABN Amro gaf 43 procent aan dat online fraudeurs bij hen geen kans maken. Ongeveer de helft denkt dat alleen goedgelovige mensen slachtoffer worden. In werkelijkheid werden er in het afgelopen jaar 2,5 miljoen meldingen van online fraude gedaan, aldus het CBS.

Oplichting is de boosdoener

Phishing is niet het probleem. Daar zijn Nederlanders inmiddels goed mee bekend. Het probleem is dat phishing slechts een deel van het dreigingslandschap vormt. Volgens securitybedrijf Group-IB draait 57 procent van alle cybermisdaden om oplichting. Daar komt geen phishing of malware aan te pas. Helpdeskfraude is een voorbeeld, waar 37 procent van de Nederlanders volgens ABN Amro nooit van hebben gehoord. Dat moet anders, want helpdeskfraude leverde vorig jaar meer dan 40 miljoen euro aan schade op.