5min

Liefhebbers van de Nederlandse film in het algemeen zijn ongetwijfeld bekend met het Nederlands Film Festival (NFF). Dat vindt al ruim 35 jaar ieder jaar plaats in Utrecht. Tussen 20 en 29 september kun je er terecht voor allerlei nieuwe films (kort en lang), documentaires, arthouse films en animatiefilms. Met het tonen van nieuwe films zijn we er echter nog niet als het gaat om wat je er allemaal kunt zien en beleven. Het NFF heeft namelijk ook een zogeheten Interactive-programma, bedoeld voor het vertellen van nieuwe verhalen met nieuwe technieken. Dit jaar werden 10 Interactive projecten geselecteerd voor de Gouden Kalf Competitie. Al deze projecten zijn gedurende het hele festival o.a. te zien in de Gouden Kalf Expo op De Neude. Een van de geselecteerde projecten, die ook nog eens zijn première beleeft op het festival is Patent Attent van ontwikkelaar/kunstenaar Sander Veenhof. Hij maakt gebruik van de Hololens van Microsoft. Hij schetst hiermee een toekomstbeeld waarin patenten allesbepalend zijn. Middels Augmented Reality (AR) word je als gebruiker op de hoogte gesteld van de patenten om je heen. Wij hebben een korte demo gekregen van dit project en hebben Veenhof ook kunnen spreken over zijn creatie.

Veenhof is ooit begonnen als informaticus, maar dat blijkt toch niet helemaal te zijn wat hij zoekt als carrière. Na een studie aan de Gerrit Rietveld Academie raakt hij zo rond 2010 voor het eerst gefascineerd door AR. Hoofdzakelijk dankzij Layar, waarvan de app rond die tijd uitkomt. Apparaten zoals Google Glass en de Microsoft Hololens zijn wat hem betreft voorbodes van de toekomst. Voor Apple is ook een belangrijke rol neergelegd. Sinds het bedrijf uit Cupertino met de ARKit op de proppen is gekomen, merkt Veenhof dat de ontwikkelingen in een stroomversnelling zijn geraakt. Het antwoord van Google in de vorm van ARCore zal dit naar verwachting nog verder versnellen.

Iedereen aan de bril

Veenhof is ervan overtuigd dat AR in de toekomst iets is wat iedereen gaat gebruiken. Iedereen gaat ook aan de bril, daar is hij ook stellig in. Uiteindelijk is iedereen bereid om met een bril te gaan lopen als er voldoende overtuigende redenen zijn om het te doen. Met andere woorden, er moeten voldoende toepassingen zijn waar je als gebruiker niet meer zonder kan of wil. Ook het juist positioneren van de producten speelt hierbij een rol. Daar liep het mis bij de Google Glass volgens Veenhof. Men had niet echt een idee waarvoor het ontwikkeld was.

Zoals het nu is, is het bij lange na nog niet perfect, dat geeft Veenhof meteen toe. De ontwikkelingen gaan echter snel. Er zullen steeds meer toepassingen komen. Daarnaast worden ook de brillen kleiner en makkelijker. Op dit moment zullen de meeste mensen niet graag in het wild gezien worden met een Hololens op.

Patent Attent

Het project Patent Attent (in het Engels heet het Patent Alert overigens) draait zoals de naam al aangeeft om patenten. Het geeft een inkijkje in wat je als gebruiker in de toekomst zou kunnen ervaren in combinatie met een AR-bril. Een reden voor Veenhof om deze specifieke benadering te kiezen is dat veel van wat we als consumenten ‘mogen’ wordt bepaald door patenten. Hij geeft een voorbeeld uit eigen ervaring. Hij vroeg zich af waarom het niet mogelijk was om op zijn Samsung-smartphone een app te zoeken vanaf het homescreen. Wat uitzoekwerk leerde dat dit een patent is dat Apple in handen heeft.

Veenhof geeft ook nog enkele andere voorbeelden van patenten die hij is tegengekomen. Zo heeft Apple het patent op het plaatsen van iets virtueels op iets fysieks. En Microsoft heeft een patent op het terugzoeken van iets in een ruimtelijke omgeving. Allemaal behoorlijk vage patenten, die best een behoorlijke impact kunnen hebben.

Patent Attent maakt je tijdens het dragen van de Microsoft Hololens attent op de patenten die rusten op objecten waarvan je dat wellicht niet verwacht. Het is een vooralsnog speculatieve toekomst, waarin je af en toe tamelijk bijzondere gesproken meldingen krijgt van de applicatie. Zo krijgen wij te horen dat op een bepaald access point een patent zit dat er maar vier clients tegelijkertijd verbinding kunnen maken, dus dat we op zoek moeten naar een ander exemplaar. De applicatie herkent verder de nodige objecten: mensen, muren, schilderijen/foto’s.

Bewustwording

Uiteindelijk draait het bij Patent Attent niet om een correcte weergave van de omgeving. Hij ziet een televisie bijvoorbeeld aan voor een oven. Er is weliswaar behoorlijk wat handmatig bijgestuurd om het systeem bij te laten leren, maar het doel is niet om voor 100 procent accuraatheid te gaan. Veenhof vindt het sowieso wel prettig als er een deel fantasie in zijn AR-wereld blijft. Dat houdt het allemaal net even wat frisser.

Als het niet om de prestaties van de toepassing draait, waar gaat het dan wel om? Uiteindelijk is het bedoeld om mensen bewust te maken van het feit dat er in een AR-toekomst behoorlijk wat consequenties zitten aan de patenten die her en der op zitten. Zeker als je bedenkt dat deze naar alle waarschijnlijkheid verdeeld gaan worden tussen de grote technologiebedrijven (Google, Apple, Microsoft, etc.). Worden dan bij het gebruik van een app van de ene grootmacht de patenten die horen bij een andere als het ware geblokkeerd bijvoorbeeld? Dat kan een behoorlijk zorgelijke ontwikkeling zijn. Het zou ons niet verbazen als dit soort ontwikkelingen een compleet nieuwe serie patentoorlogen doet losbarsten overigens, maar dat terzijde.

Als we vragen hoe hij graag zou willen hebben dat mensen die de Hololens op hebben gehad reageren op wat ze zien, zegt Veenhof dat bezoekers er niet per se enthousiast van zouden moeten worden. Het moet een discussie op gang brengen. Bijvoorbeeld over de regelgeving die nodig is om de AR-ontwikkelingen bij te kunnen benen.

Waar te zien?

Wij vonden het een interessant en met name inkijkje in een AR-toekomst in ieder geval. Wil je zelf ook tijdens het NFF ervaren hoe Sander Veenhof deze toekomst (met de nodige dichterlijke vrijheid) voor zich ziet? Alle tien interactieve projecten die zijn geselecteerd voor de Gouden Kalf Competitie, waaronder Patent Attent, zijn tijdens het festival van 20 t/m 28 september (10.00 – 22.00 uur) gratis te ervaren bij de Interactive Gouden Kalf Expo op de Neude, naast het Festivalpaviljoen. Daarnaast worden op dinsdag 26 september (om 19.15 in filmtheater ’t Hoogt) alle geselecteerde projecten vertoond tijdens de NFF Interactive: Gouden Kalf Avond (klik hier voor meer informatie).

Via deze link kun je het verhaal van Sander Veenhof over Patent Attent nog eens (in het Engels) in zijn geheel lezen. Hieronder kun je in een filmpje nader kennismaken met het project.