Terwijl het Chinese DeepSeek dreigt het AI-monopolie van Silicon Valley te doorbreken, is er in Europese alliantie ontstaan met een alternatief voor de mondiale technologische machtsorde.
Vorige week presenteerde TNO de voortgang van het project GPT-NL dat moet leiden tot een Nederlands taalmodel. Dit moet tegenwicht bieden aan grote buitenlandse (tot voor kort vooral Amerikaanse) taalmodellen.
Een Europese alliantie presenteert nu OpenEuroLLM. Net als DeepSeek wil Europa geavanceerde open-source taalmodellen ontwikkelen, maar hun agenda is heel anders. De missie: een Europese AI creëren die digitale leiders stimuleert. En dat impactvolle publieke diensten over het hele continent ondersteunt.
Meertalige basismodellen
Om deze doelen te bereiken, bouwt OpenEuroLLM een reeks krachtige, meertalige basismodellen voor grote taalmodellen (LLM’s). Deze modellen zullen beschikbaar zijn voor commerciële, industriële en publieke toepassingen.
Meer dan 20 toonaangevende Europese onderzoeksinstellingen, bedrijven en high-performance computing (HPC)-centra sloten zich bij het project aan, schrijft TheNextWeb (TNW). De alliantie wordt geleid door Jan Hajič, een gerenommeerde computationele taalkundige van de Karelsuniversiteit in Tsjechië. Peter Sarlin staat hem bij. Hij is medeoprichter van Silo AI, het grootste particuliere AI-laboratorium in Europa. Silo AI werd vorig jaar overgenomen door de Amerikaanse chipfabrikant AMD voor 665 miljoen dollar.
Ook een reeks prominente Europese techbedrijven, waaronder Aleph Alpha, een pionier in de Duitse AI-sector, CSC uit Finland, dat een van ’s werelds krachtigste supercomputers beheert, en Lights On uit Frankrijk, dat onlangs Europa’s eerste beursgenoteerde Generatieve AI-bedrijf werd neemt deel aan het project.
Ondersteuning door de Europese Commissie
De alliantie wordt gesteund door de Europese Commissie. Volgens Sarlin zou dit initiatief wel eens het grootste AI-project van de Commissie tot nu toe kunnen zijn.
In een mail aan TNW stelt Sarlin dat het feit dat toonaangevende AI-organisaties samenwerken de kracht is van het initiatief. Deze geconcentreerde aanpak is volgens hem precies wat Europa nodig heeft om open Europese AI-modellen te bouwen die uiteindelijk innovatie op grote schaal mogelijk maken.
Het project heeft niet alleen een budget van €52 miljoen. Het beschikt daarnaast over rekenkracht die mogelijk een nog grotere financiële waarde vertegenwoordigt, aldus Sarlin.
Naast financiering van de Europese Commissie ontvangt OpenEuroLLM steun van STEP, een EU-programma dat investeringen in strategische technologieën stimuleert.
Het project sluit ook aan bij de plannen van de EU om Europa’s digitale soevereiniteit te versterken, die steeds kwetsbaarder wordt.
De toekomst van AI in Europa
Nu China en de VS in hoog tempo nieuwe AI-capaciteiten ontwikkelen, staat Europa voor een onzekere digitale toekomst.
OpenEuroLLM hoopt de positie van het continent te versterken met nieuwe digitale infrastructuur. Het project heeft ook toegezegd AI te integreren met Europese waarden zoals democratie, transparantie, openheid en gemeenschapsbetrokkenheid.
Volgens OpenEuroLLM zullen de modellen, software, data en evaluaties volledig open zijn. Ze zullen bovendien kunnen worden gefinetuned en geoptimaliseerd voor specifieke industrieën en de publieke sector. Daarnaast belooft de alliantie zowel taalkundige als culturele diversiteit te behouden.
Deze plannen komen op een cruciaal moment voor de Europese techsector. Terwijl Amerikaanse en Chinese bedrijven wedijveren om de nieuwste AI-doorbraken, groeit de angst dat Europese bedrijven, economieën en zelfs culturele identiteit in gevaar komen.