2min

Tags in dit artikel

, , , ,

Nederlandse inlichtingendiensten proberen vergunningen en technologie te verkrijgen voor het massale aftappen van internetkabels. Tijdens een referendum in 2018 stemden de meeste Nederlanders tegen de methode, maar daar hebben de AIVD en MIVD lak aan.

De Volkskrant sprak met bronnen die anoniem willen blijven omdat ze niet met de pers mogen praten. Volgens de bronnen willen de AIVD en MIVD een afluistersysteem inrichten bij grote kabelbedrijven als Eurofiber en Relined.

Het project gaat direct tegen een referendum van 2018 in. Toen stemden de meeste Nederlanders tegen de komst van de ‘sleepwet’. De wet stelt inlichtingendiensten in staat om Nederlanders af te luisteren voor de opsporing van criminelen.

De wet is tot op heden geldig, maar werd aangepast na het referendum. Afluistering moet zo doelgericht mogelijk zijn. Stel dat een inlichtingendiensten de communicatie van een enkele verdachte wil volgen. De inlichtingendienst is verplicht om de afluistering zo veel mogelijk tot de verdachte te beperken. Er mag niet met een buurt of wijk meegeluisterd worden als een enkele internetlijn voldoet.

Dit betekent dat de AIVD en AIVD geen grond hebben om met grote kabelbedrijven als Eurofiber en Relined mee te luisteren. Toch proberen ze het, zeggen de bronnen van de Volkskrant.

Oud-D66-Kamerlid Kees Verhoeven reageerde op het nieuws. “Wat de diensten nu willen en kunnen, is allesbehalve doelgericht. Het is niet in overeenstemming met wat de Kamer heeft gevraagd en ook niet met wat de Kamer destijds is beloofd.”

Wetswijzigingen

Afluistersystemen bij grote kabelbedrijven maken het in theorie mogelijk om de communicatie van miljoenen Nederlanders te volgen. In de praktijk hebben de AIVD en MIVD toestemming nodig van de regering. In 2021 gaf de regering toestemming voor twee afzonderlijke afluisterprojecten. Achteraf wees toezichthouder TIB beide projecten af omdat ze ‘niet proportioneel, niet subsidiair en niet zo gericht mogelijk’ waren.

Bij een van de projecten waren de inlichtingendiensten van plan om de communicatie van ‘miljoenen burgers’ op te slaan en drie jaar lang te bewaren. “Het was aannemelijk dat een significante hoeveelheid van het internetverkeer van onder anderen Nederlandse burgers zou worden opgeslagen”, schreef de TIB.

De projecten werden stopgezet, maar het oordeel van de TIB schoot bij de AIVD en MIVD in het verkeerde keelgat. In maart 2022 leerden we van een gelekt wetsvoorstel dat de inlichtingendiensten het zeggenschap van de TIB proberen te verminderen.

Volgens het wetsvoorstel willen de AIVD en MIVD hun afluisteringsopties uitbreiden om cybergevaren te onderscheppen. Afluistering hoeft niet meer ‘zo gericht mogelijk’ te zijn, waardoor de TIB minder autoriteit krijgt. “‘Het is echt willens en wetens proberen te doen wat de Kamer niet wil”, zei oud-D66-Kamerlid Kees Verhoeven tegen de Volkskrant.