De rol van database-administrators (DBA’s) verandert razendsnel. Waar data vroeger netjes in databasesystemen was opgeslagen, is het tegenwoordig overal te vinden: in Parquet-bestanden, Excel-spreadsheets en talloze cloudomgevingen. Bedrijven worstelen intussen met security, automatisering en een nijpend tekort aan ervaren specialisten. We spraken met Redgate Ambassadors Kellyn Gorman en Tonie Huizer over de realiteit van databasebeheer en hoe de DBA zich aanpast aan een wereld waarin data niet langer binnen duidelijke grenzen blijft.
De democratisering van data heeft organisaties veel gebracht, maar maakt het werk van DBA’s complexer dan ooit. Informatie beweegt zich vrij tussen applicaties, storagelagen en gebruikers, waardoor het zicht op data en toegangsrechten snel vervaagt. De meeste bedrijven worstelen met die ontwikkeling, zien Kellyn en Tonie. Niemand weet precies meer wie toegang heeft tot welke data of wie iets invoert in welk systeem.
De situatie wordt nog uitdagender door de opkomst van AI en advanced analytics. Veel organisaties willen snel innoveren met data en modellen, maar slaan cruciale stappen over in governance en beleid. Het resultaat is vaak een chaotisch landschap waarin data zich verspreidt voordat de juiste controles zijn ingericht.
Redgate Ambassadors zijn ervaren data-experts die nauw samenwerken met Redgate om kennis te delen en de ontwikkeling van nieuwe oplossingen te ondersteunen. Zij maken deel uit van de wereldwijde Redgate-community en dragen bij aan het verbeteren van tools, het creëren van leercontent en het versterken van het data-ecosysteem.
Governance komt vaak te laat
Bedrijven geven innovatie doorgaans voorrang boven governance. Nieuwe omgevingen in Databricks of Snowflake worden opgezet om snel met data te werken, terwijl beleid en verantwoordelijkheden pas later worden uitgewerkt. Daardoor is het vaak onduidelijk wie aansprakelijk is bij incidenten of datalekken.
Kellyn en Tonie halen als voorbeeld de Snowflake-breach van vorig jaar aan. Veel gebruikers wisten niet eens dat ze getroffen waren. We moeten gezamenlijk verantwoordelijkheid nemen, stellen de twee Redgate Ambassadors. Database security is geen individuele taak, maar een gedeelde verantwoordelijkheid die vraagt om samenwerking tussen alle betrokken partijen.
Een van de kernprincipes van moderne database security is observability: het vermogen om precies te zien wie toegang heeft tot welke systemen, tabellen of datasets. Dat klinkt vanzelfsprekend, maar de praktijk blijkt weerbarstig. Iemand kan bijvoorbeeld via een onderliggende folder toegang hebben tot gevoelige data, zonder dat dit zichtbaar is in de toegangslogs.
Redgate speelt hierop in met oplossingen zoals Redgate Monitor, dat inzicht biedt in gebruikersrechten, systeemtoegang en health checks. Daarmee kunnen DBA’s snel zien wie waar toegang toe heeft en welke privileges mogelijk te ruim zijn ingesteld. Dit inzicht vormt de basis voor een veilige data-infrastructuur, zeker in hybride omgevingen waar meerdere clouds en databases samenkomen.
Redgate Flyway overbrugt ontwikkelaars en DBA’s
Automatisering en deployment vormen een ander belangrijk aandachtspunt. Hier speelt Flyway, onderdeel van Redgate sinds enkele jaren, een sleutelrol. De overname in 2019 was een stap voor Redgate om meer te doen dan enkel Microsoft SQL Server en Oracle. De Redgate Flyway-tool ondersteunt inmiddels meer dan twintig databasesystemen en maakt het mogelijk om databasewijzigingen te ‘versionen’. Zo worden aanpassingen gecontroleerd en stapsgewijs uitgerold van development naar test en productie.
Deze werkwijze voorkomt dat ongezien wijzigingen worden doorgevoerd die securityproblemen veroorzaken. Wanneer iemand bijvoorbeeld een nieuwe kolom toevoegt aan een tabel, wordt deze wijziging eerst gereviewd door collega’s. Voor Oracle-DBA’s kan dat betekenen dat ze direct zien wanneer iemand een te brede privilege probeert toe te kennen, zoals ‘grant alter session’. Door vroegtijdige controle worden kwetsbaarheden voorkomen voordat ze in productie belanden.
Entity Framework vraagt om extra controle
Een opvallend discussiepunt binnen databasebeheer is de rol van Entity Framework, een Microsoft-tool die ontwikkelaars in staat stelt om zonder veel databasekennis tabellen en objecten te genereren. Voor DBA’s is dat vaak een bron van frustratie, omdat de output niet altijd voldoet aan eisen voor performance en veiligheid.
Om die reden positioneert Redgate Flyway steeds vaker als brug tussen ontwikkelaars en databaseprofessionals. Elke wijziging die via Entity Framework wordt gemaakt, verschijnt als pull request in Redgate Flyway, waardoor DBA’s deze kunnen beoordelen voordat ze in productie gaan. “Waarom wordt deze tabel aangepast? Waarom komt er een nieuwe kolom bij?” zijn vragen die dan gesteld worden.
Door dit proces te automatiseren, blijft controle behouden, terwijl de snelheid van softwareontwikkeling niet verloren gaat. Zo ontstaat een balans tussen wendbaarheid en veiligheid, precies waar moderne organisaties naar streven.
Automatisering als hefboom bij een tekort aan DBA’s
Automatisering is niet alleen een middel om fouten te voorkomen. Het is ook noodzaak in een krappe arbeidsmarkt. “Ik wil persoonlijk niets meer dan één keer handmatig doen”, zegt Tonie. Door repetitieve taken te automatiseren, blijft er meer tijd over voor strategisch werk, zoals optimalisatie, capaciteitsplanning en security-audits.
Toch zien veel organisaties automatisering nog niet als topprioriteit, terwijl het een van de meest effectieve manieren is om het tekort aan DBA’s op te vangen. Door processen te standaardiseren en handmatige stappen te elimineren, kunnen teams efficiënter en veiliger werken.
De mythe van de verdwijnende DBA
Regelmatig duiken artikelen op die suggereren dat de rol van de DBA verdwijnt door AI en automatisering. Volgens Kellyn en Tonie is dat een misvatting. De functie verdwijnt zeker niet, alleen de titel verandert, stellen ze. Al meer dan tien jaar worden mensen die DBA-taken uitvoeren vaak data engineers, site reliability engineers of cloud architects genoemd. Maar ze doen in essentie nog steeds databasebeheer, zien Kellyn en Tonie.
Het blijft mensenwerk. Developers denken in functionaliteit en requirements. DBA’s kijken op hun beurt vooruit naar optimalisatie, stabiliteit en beveiliging. Dat onderscheid in mindset is niet zomaar te vervangen door AI of scripts. De professionals die begrijpen hoe data werkelijk stroomt door systemen, blijven onmisbaar voor de betrouwbaarheid van elke organisatie.
Een ander interessant punt dat tijdens ons gesprek aan bod komt, is dat veel organisaties vaak niet eens weten dat ze meerdere databases draaien. Een bedrijf dat denkt volledig op Microsoft te zitten, kan in werkelijkheid ook Postgres gebruiken via een cloudservice. Deze trend wordt versterkt door kostenbewustzijn en de flexibiliteit van open source-oplossingen.
Tip: Redgate-databasebeheer versterkt brug tussen mens en technologie
AI: belofte én uitdaging
Geen gesprek over databasebeheer anno 2025 is compleet zonder AI. Zowel Kellyn als Tonie gebruiken AI-tools dagelijks om hun werk te versnellen. Zo gebruikt Tonie Codex om snel antwoorden te krijgen op vragen over documentatie in zijn GitHub-repository.
De mogelijkheden zijn groot: AI kan testdata genereren, code reviews uitvoeren en data quality controleren. De nieuwste versie van Redgate Test Data Manager kan zelfs automatisch realistische testdata creëren. In plaats van honderd keer ‘John Doe’ krijg je honderd unieke namen of bedrijfsprofielen, afhankelijk van je prompt, om een voorbeeld te schetsen.
Toch benadrukken Kellyn en Tonie dat voorzichtigheid geboden is. Kellyn experimenteerde met een lokale LLM via Ollama, die DDL-wijzigingen in Redgate Flyway beoordeelt. “Ik werk bewust offline, zodat data veilig blijft binnen de organisatie”, zegt ze. Haar credo is helder: “Gebruik AI alleen als het echt waarde toevoegt, niet omdat het kan.”
Data als fundament voor alles
Temidden van alle veranderingen blijft één waarheid overeind: transactionele databases vormen het fundament van elke digitale organisatie. “Zonder transacties geen analytics”, vat Kellyn samen. Veel bedrijven richten zich op trends en dashboards, maar vergeten dat de betrouwbaarheid van die inzichten afhangt van de kwaliteit van de onderliggende data.
De rol van de DBA mag dan veranderen, het belang ervan neemt alleen maar toe. Of ze nu data engineer, SRE of cloud architect heten: de professionals bewaken de basis waarop AI, analytics en innovatie kunnen floreren. Databasebeheer anno 2025 draait niet meer alleen om tabellen en queries, maar om inzicht, verantwoordelijkheid en het vermogen om orde te brengen nu data overal is.