Cloud is niet zomaar cloud. Veel organisaties denken bij het woord “soevereiniteit” nog te snel aan wet- en regelgeving zoals de AVG of GDPR. Maar echte datasoevereiniteit gaat verder. Het gaat niet alleen over wat u opslaat, maar ook wie erbij kan en wat ze ermee kunnen doen.
In dit artikel leggen we uit:
- Wat soevereine cloud echt betekent.
- Waarom metadata net zo belangrijk is als klantdata.
- En wat u als organisatie moet doen om écht grip te krijgen op uw data-eigenaarschap.
Wat bedoelen we met een soevereine cloud?
Een soevereine cloud is een cloudomgeving waarin je als organisatie volledige zeggenschap houdt over uw data. Dat betekent:
- fysieke opslag binnen de EU (of eigen land).
- toegang alleen onder uw voorwaarden.
- geen toegang door buitenlandse overheden of leveranciers buiten uw controle.
In de praktijk betekent dit meestal: u kiest voor een Europese cloudprovider óf een oplossing waarbij u de sleutels houdt. Ook als het op een publieke hyperscaler draait.
Meer over soevereine cloud leest u hier
Maar wacht even… over wat voor data hebben we het eigenlijk?
Veel organisaties denken bij datasoevereiniteit vooral aan:
- Gebruikersdata: dit is met name de data die onder de GDPR-wetgeving valt. Denk aan e-mails, documenten, klantgegevens, HR-data.
Maar organisaties vergeten vaak:
- Metadata: informatie over de data, zoals:
- Locatie van het bestand
- Gebruikte apparaten
- Tijdstippen van toegang of wijzigingen
- Systeemdata: instellingen van je cloudplatform, configuraties, logboeken, beheerdersaccounts.
Deze metadata en systeemdata worden vaak door leveranciers ingezien of gebruikt voor analyses, support of productverbetering. Maar dezelfde data biedt óók kansen voor de organisatie zelf. Denk aan een gemeente die inlogdata analyseert om te ontdekken wanneer burgers het vaakst de digitale balies bezoeken – en daar haar personeelsplanning op afstemt. Of een bedrijf dat AI inzet om patronen in systeemgebruik te herkennen en processen slimmer in te richten. Wie grip heeft op metadata, heeft dus niet alleen meer controle, maar ook meer waarde in handen.
Waarom is metadata zo gevoelig?
Stel: uw organisatie gebruikt een cloudplatform van een grote Amerikaanse speler. U slaat klantgegevens op in Europa, dus u denkt “we voldoen aan GDPR”. Maar:
- uw metadata wordt opgeslagen in de VS.
- supportmedewerkers van buiten de EU hebben toegang tot uw beheerconsole.
- logs van uw beveiligingsconfiguratie worden automatisch doorgestuurd voor analyse.
Dan heeft u géén volledige controle. En dus: geen datasoevereiniteit.
Wat kunt u doen om grip te krijgen op metadata?
1. Maak een overzicht van uw datatypes.
Begin niet met een tool, maar met inzicht:
- Wat voor data gebruikt u?
- Waar staat die data?
- Welke partijen hebben er toegang toe?
Zet klantdata, metadata en systeemdata naast elkaar in een overzicht.
2. Analyseer uw cloudarchitectuur.
- Draait alles in één cloud, of meerdere?
- Heeft u zelf de encryptiesleutels?
- Hoe zijn toegangsrechten verdeeld?
3. Kijk kritisch naar uw contracten.
- Wat staat er over toegang, logging, support, monitoring?
- Mag de leverancier metadata analyseren voor “productverbetering”?
- Staat er iets over gegevensopslag buiten de EU?
4. Overweeg een soevereine of hybride cloudstrategie.
- Kies voor Europese aanbieders.
- Of zet kritieke workloads in een private cloud, terwijl minder gevoelige data in de publieke cloud blijft.
Conclusie: soevereiniteit is meer dan opslaglocatie
Soevereine cloud is niet alleen een juridisch of technisch concept. Het is een strategische keuze. En meta- en systeemdata speelt daarin een veel grotere rol dan vaak gedacht.
Als u écht grip wilt op uw data-eigenaarschap, moet u ook:
- Zicht krijgen op uw metadata.
- Controle nemen over uw systeemdata.
- En duidelijke grenzen trekken in uw cloudarchitectuur.
Wilt u weten hoe uw organisatie ervoor staat? PQR is een Nederlandse en onafhankelijke cloud-serviceprovider. Wij kijken met u naar uw specifieke situatie en adviseren over publieke, private en hybride cloudomgevingen of on-premises oplossingen. Met onze Ciso-as-a-service dienst helpen wij u met het in kaart brengen van uw data, metadata en verantwoordelijkheden.
Neem contact op voor een vrijblijvende quickscan of adviesgesprek.
Dit is een ingezonden bijdrage van PQR.