Hoe je het ook wendt of keert, Big Tech-bedrijven bieden nieuwsfeeds waar mensen zich wereldwijd van afhankelijk maken. Daarbij stelden Canadese beleidsmakers dat nieuwspublicaties voor hun bijdragen wettelijk gecompenseerd moeten worden. Daar ziet Google niets in. Daarom haalt het links weg naar nieuwswebsites uit Canada zodra de wet van kracht is. Het geeft aan hoe techbedrijven aan de knoppen willen zitten bij wetgeving, of anders.
President of Global Affairs bij Google Kent Walker maakt in een blogpost duidelijk waarom het bedrijf het drastische besluit maakt om verschillende features weg te halen uit Canada. Hij hekelt de zogeheten “link tax” die in de nieuwe C-18-wet zou zitten, die niemand anders dan Google en Meta moeten betalen. Het zou onzekerheid in de productlijn geven en een onterechte belasting zijn op het informeren van Canadese klanten.
Dit is allerminst een eenvoudige kwestie. Google is een particulier bedrijf dat zelf geen nieuws schrijft, maar opereert in feite als de beheerder van de persoonlijke nieuwsfeeds voor talloze mensen. Wie Android gebruikt en ooit naar links heeft geswiped op het hoofdscherm, ziet de welbekende Discover-feed. Ook hier verdwijnen de links naar Canadese nieuwssites.
Machtspositie
De realiteit is dat de ontwikkeling van computertechnologie veelal heeft geleid tot een klein aantal grote spelers binnen bepaalde arena’s. Zo zijn er “The Big Three” op hardware-gebied met Intel, AMD en Nvidia, terwijl we bij social media een consolidatie hebben gezien van Meta (met o.a. Facebook en WhatsApp), Google (met o.a. Search, News en YouTube) en partijen als TikTok.
Dit leidt specifiek bij het leveren van nieuwsfeeds tot een machtspositie van jewelste. Nieuwsorganisaties zijn sterk afhankelijk van de algoritmes van Google News, Google Discover, Facebook en YouTube. Hele carrières kunnen nu gebouwd worden op het perfectioneren van vindbaarheid op deze platforms. Ook biedt Google via Google News Showcase al een businessmodel waarbij nieuwssites betaald kunnen worden. Echter werkt dat volgens de eigen regels: geen overheid is daarbij betrokken geweest. Het discutabele punt is dat Google dat andersom maar wat graag opeist, anders loopt het gewoon weg met de eigen producten.
We zien dit ook bij AI-chatbots zoals Google Bard die worden weggehouden uit de EU uit vermeende zorgen over privacy-wetgeving of andere beleidszaken. Intussen is Sundar Pichai veelvuldig aanwezig in Brussel om mee te sleutelen aan wetten die vooral bedrijven als de zijne moeten controleren.
Dit hoeft overigens niet eens ongewenst te zijn: veel beleidsmakers zullen te weinig weten van de materie om een geïnformeerd besluit te nemen. Toch biedt dat een Big Tech-bedrijf veel kans om uitgebreid te lobbyen, met losse wetgeving tot gevolg.
Concessies
Het is niet de eerste keer dat een van de twee grootste nieuwsfeed-leveranciers zich terugtrok uit een land. Google is pas sinds medio 2022 terug met News in Spanje nadat het acht jaar lang weg was gebleven wegens soortgelijke wetgeving als de C-18-wet in Canada, waarbij publicaties betaald moesten worden voor het delen van nieuws-stukjes op Google’s platform.
Ook Meta is hier niet vies van, toen Facebook News in Australië stopgezet werd. Dat draaide de techgigant terug toen het genoeg concessies kreeg vanuit de overheid aldaar. Het belangrijkste punt hierbij was dat de al bestaande deals tussen Meta en nieuwsorganisaties geldig konden blijven. Zo hield het vast aan de eigen spelregels en niet die van Australië.
Deze twee voorbeelden laten duidelijk zien waar de oplossing zit: onderhandeling. Nadat Google of Meta een dergelijk besluit neemt, verwacht het op den duur voldoende ontevredenheid bij de lokale bevolking wegens de missende features om politici tot actie te dwingen. Zo maakt Big Tech gebruik van de machtspositie die het heeft veroverd.
Moeilijk te bezweren
Het lijkt erop dat dit patroon nog wel wat langer stand zal houden. Immers is het onrealistisch om op korte termijn een overkoepelende wetgeving te verwachten die deze bedrijven wereldwijd laat betalen voor nieuws. Wat dient dan de oplossing te zijn?
Uiteindelijk kunnen we niet om het feit heen dat Google en Meta de belangrijkste leveranciers zijn van nieuws voor een aanzienlijk deel van de wereldbevolking. Dat leidt nu eenmaal tot een verantwoordelijkheid die ook private bedrijven op andere gebieden dragen. Er zijn al veel privacy- en security-wetten die de activiteiten van deze partijen inperken. Ook is het zo dat de waarde van Google en Meta voor nieuws-outlets niet onderschat moet worden. Twintig jaar geleden vonden we een journalistiek stuk wellicht via startpagina.nl, maar tegenwoordig zijn we afhankelijk van suggesties door algoritmes.
Het erkennen van deze realiteit dient centraal te staan bij nieuwe wetgeving. Daarbij moeten Google en Meta transparantie tonen over hoe het nieuws opdient en hoe gebruikers dit kunnen aanpassen. Dit moet verder gaan dan alleen de mogelijkheid om bepaalde onderwerpen of websites te blokkeren op de feeds in kwestie. Aan de businessmodellen sleutelen is absoluut geoorloofd, immers willen democratische regeringen idealiter aan de wensen van de eigen bevolking (en in dit geval eigen nieuwssites) voldoen. Echter maken Google en Meta dit vanuit de dominante positie praktisch onwerkbaar. Ze zijn moeilijk te bezweren, waardoor internationale wetgeving wellicht de oplossing biedt. Dat gaat alleen nog een tijdje duren.
Lees ook: Rechtbank: ‘Google moet misinformatie uit zoekresultaten verwijderen’
18 uur geleden
Expert bijdrage
