Europese digitale identiteit creëert onrust

Europese digitale identiteit creëert onrust

De Europese Commissie wil een digitaal identiteitsbewijs voor iedere inwoner, maar experts zijn bezorgd over het plan. “Er zitten een aantal haken en ogen aan”, vertelde hoogleraar Bart Jacobs tegen nu.nl.

Een digitaal identiteitsbewijs heeft voordelen. In Nederland gebruiken we DigiD. Het systeem werkt een stuk sneller en veiliger dan het uploaden van een fysiek document. Sommige Europese lidstaten hebben geen digitaal systeem. Voor hun inwoners kan het lastig zijn om zichzelf in binnen- en buitenland te identificeren. Dat hoopt de Europese Commissie te veranderen.

Brussel wil alle lidstaten in de komende jaren te verplichten om een digitaal identiteitsbewijs te introduceren. Lidstaten mogen zelf bepalen hoe het systeem eruitziet, zolang het systeem met de systemen van andere lidstaten overweg kan. Op die manier kunnen Europese inwoners zichzelf internationaal identificeren.

Het plan, de zogeheten Europese digitale identiteit (eID), werd in juni 2021 bekendgemaakt. De Europese Commissie vroeg alle lidstaten om voor september 2022 een document aan te leveren met de technische details van hun nationale systeem. Nu de deadline nadert spreken meerdere experts zich uit over de securityrisico’s van eID.

Europese digitale identiteit

Bart Jacobs, hoogleraar Computerbeveiliging aan de Radboud Universiteit Nijmegen, vindt dat de app open source moet zijn. Hij vertelde tegen nu.nl dat het belangrijk is om te zorgen dat iedereen kan controleren of de privacy van burgers wordt gerespecteerd.

Daarnaast is Jacobs een voorstander van decentrale dataopslag. Gegevens moeten niet op één plek worden opgeslagen, maar op de apparaten van gebruikers. Daar kan niemand anders bij, aldus de hoogleraar.

Meer identificatie

Jaap-Henk Hoepman, universitair hoofddocent privacy aan de Radboud Universiteit Nijmegen, ziet eID als een noodzakelijk kwaad. “Als de Europese Commissie niet met Europese verificatie komt, dan gaan Apple en Google zoiets realiseren”, zei hij tegen nu.nl. “Dat betekent dat je volledig afhankelijk bent van techgiganten voor digitale paspoorten. Dat is een situatie waarin je niet terecht wilt komen.”

Volgens Hoepman creëert eID tegelijkertijd het risico dat organisaties sneller en vaker naar persoonsgegevens vragen. “Met eID maak je het makkelijk voor aanbieders om informatie over jou te verkrijgen. Maar het is niet de bedoeling dat zij aan jou vragen hoe oud je bent als je een postpakket wilt versturen.”

Wat nu?

De experts worden gehoord door de politiek. Het kabinet is van plan om aan de Europese Commissie te laten weten dat Nederland gebruik blijft maken van DigiD. Wel zou het systeem aangepast worden om met de systemen van andere lidstaten te kunnen communiceren, wat het belang van de Europese Commissie behartigt.

Na september 2022 wordt de input van alle lidstaten door de Europese Commissie overwogen. Vandaaruit maakt de Commissie een officieel wetsvoorstel, waarna de Europese raad en lidstaten voor of tegen stemmen. De nieuwe regels kunnen alleen met een meerderheid worden doorgevoerd.

Tip: Coalitieakkoord laat zien dat partijen nog steeds digibeet zijn