2min

De Ierse privacy-autoriteit wil een verbod op datatransfers tussen Meta en de Verenigde Staten. Het verbod kan in enkele maanden doorgevoerd worden. De kans bestaat dat Instagram en Facebook niet meer beschikbaar zullen zijn voor Europese gebruikers.

De Ierse privacy-autoriteit deelde het wetsvoorstel in een brief aan alle Europese privacy-autoriteiten, waaronder de Autoriteit Persoonsgegevens. De privacy-autoriteiten hebben een maand om te reageren. Krijgt het voorstel groen licht, dan mag Meta geen gegevens meer uitwisselen tussen de EU en VS. Volgens Meta maakt een verbod het “waarschijnlijk onmogelijk” om Instagram en Facebook in Europa aan te bieden. De kans bestaat dat de organisatie de platformen in Europa stopzet.

Dilemma

Meta verwerkt Europese data in Amerikaanse datacenters, waaronder de gegevens van Instagram- en Facebook-gebruikers. Volgens Amerikaanse wetten moeten inlichtingendiensten toegang hebben tot gegevens die in de VS worden opgeslagen. Volgens de AVG/GDPR moeten Amerikaanse inlichtingendiensten afgeschermd worden van Europese persoonsgegevens. Dit is een dilemma. Het is lastig om data tussen de VS en EU uit te wisselen zonder de wet op een van de twee continenten te overtreden.

Tot 2020 werkten de VS en EU met het Privacy Shield, een internationaal verdrag. Gegevens waren probleemloos uit te wisselen. Het Privacy Shield werd in 2020 afgeschaft. Internationale datatransfers werden moeilijker, maar niet onmogelijk. Internationale datatransfers zijn toegestaan wanneer een organisatie aan Standard Contractual Clauses (SCCs) voldoet. Dit zijn strenge voorwaarden voor gegevensbescherming. Meta heeft in de afgelopen twee jaar met SCCs gewerkt om Europese gegevens in de VS te verwerken.

Het Europese hoofdkantoor van Meta is in Ierland gevestigd. Vandaar staat de organisatie onder toezicht van de Ierse privacy-autoriteit. De autoriteit is ontevreden met het gebruik van SCCs. Volgens de autoriteit blijven datatransfers tussen de EU en VS een overtreding van de AVG/GDPR, ook wanneer een organisatie aan SCCs voldoet.

De kans is klein

De Ierse privacy-autoriteit kan de wet niet zomaar wijzigen. Alle Europese privacy-autoriteiten werken samen onder het European Data Protection Board (EDPB). Het EDPB moet instemmen met het voorstel. De leden hebben een maand om te reageren. Vandaaruit kan Ierland de datatransfers van Meta verbieden.

Meta beweert dat SCCs op dit moment de enige manier zijn om Instagram en Facebook in Europa aan te bieden. Krijgt het wetsvoorstel groen licht, dan bestaat de kans dat Meta de platformen in Europa stopzet. De kans is daarentegen klein, want de EU en VS werken aan een nieuw verdrag. Brussel en Washington onderhandelen over nieuwe regels voor legale datatransfers tussen de EU en VS.

De ingangsdatum is onbekend. We vermoeden dat de Ierse privacy-autoriteit het proces probeert te versnellen. Een definitief verbod op datatransfers zet druk op de politieke top. Dreigen grote organisaties te vertrekken, dan kan het verdrag niet meer worden uitgesteld.

Tip: ‘Nederlandse gemeenten sturen onbewust data naar VS’