AI-evangelisten zoals Jensen Huang van Nvidia beweren dat Engels de volgende programmeertaal zal worden. Kirill Skrygan, CEO van JetBrains, heeft een andere mening. Op techconferenties worden gewaagde uitspraken over de kracht van AI vaak met beleefd applaus ontvangen, maar hier blijven deze beloftes uit. Skrygan heeft een meer genuanceerde kijk op de toekomst van programmeren.
“Je kunt geen industriële programma’s in het Engels schrijven”, zegt Skrygan al vroeg in ons gesprek, waarmee hij de door de opvatting weerlegt dat zelfs de moeilijkste programmeertaken alleen met natuurlijke taal kunnen worden uitgevoerd. De grootste voorstander van deze gedachtegang is Jensen Huang, CEO van AI-chipmaker Nvidia. Dit idee dat “menselijke” taal de toekomst van programmeren is, sluit goed aan bij de huidige AI-hype, maar Skrygan voegt daar een broodnodige nuance aan toe.
Kotlin, de programmeertaal die door JetBrains is ontwikkeld en wordt onderhouden, was al lang voor de AI-boom bedoeld als leesbaar en toegankelijk, legt Skrygan uit. Vóór de huidige hype werd deze focus op eenvoud (samen met low-code en no-code oplossingen) beschouwd als de belangrijkste manier om ervoor te zorgen dat programmeren toegankelijk bleef voor meer mensen, niet alleen voor professionele ontwikkelaars. Kotlin is bovendien ontworpen om dicht bij Java te blijven, zodat de vertrouwdheid en compatibiliteit behouden blijven en de leesbaarheid tegelijk verbetert. Met andere woorden: het had als taak de toekomst voor coderen vorm te geven met het nodige respect voor het verleden.
De grenzen van AI
“Mensen zijn al die gewaagde uitspraken beu”, meent de CEO van JetBrains. Hij wijst erop dat JetBrains, in tegenstelling tot de grootste AI-hype-machines, volledig in particuliere handen is. Het bedrijf hoeft dus geen aandeelhouders tevreden te stellen. Zoals Skrygan het stelt: “We kunnen het ons niet veroorloven om hype-jagers te zijn”. In plaats van aandeelhouders heeft het bedrijf een geïnstalleerde basis, de developer community (met name rond Android), een bijzonder kritische groep.
JetBrains bevindt zich in een goede positie om op een zinvolle manier over de toekomst van coderen te praten. Als het dat op de een of andere manier niet zou doen, zou het technische publiek dat we op KotlinConf zien, het bedrijf daarop aanspreken of gewoon zijn spullen pakken en naar een andere oplossing overstappen. De IDE van JetBrains is immers de plek waar ontwikkelaars dagelijks hun werk doen; eraan sleutelen is hetzelfde als iemands bureau reorganiseren. Tegelijkertijd is het niet verder ontwikkelen ervan hetzelfde als nooit de stoel vervangen waarop deze gebruikers zitten. “Sommige ontwikkelaars zijn erg conservatief en houden echt van coderen. Wij richten ons op die mensen met statische analyse, formele methoden, niet-AI-tools en niet-opdringerige AI-functies, zoals lokale volledige line completion.” Skrygan benadrukt dit om te laten zien dat je zelfs met iets flitsends als AI dingen eenvoudig kunt houden en workflows kunt verbeteren.
Een app die je (niet-technische) moeder zou kunnen maken
De CEO van JetBrains is uiteindelijk ook enthousiast over de mogelijkheden van de technologie, met AI-aankondigingen die de grote hoeveelheid updates van KotlinConf 2025 aanvoeren. Volgens Skrygan reikt de belofte van grotere toegankelijkheid verder dan AI alleen. “We hebben miljoenen apps in de App Store. Maar mijn visie is dat mijn moeder, die niet kan programmeren, een familiehub voor haar en mijn vader kan maken.” De app-ideeën kunnen relatief eenvoudig zijn, zoals een app die persoonlijke doelen bijhoudt, zoals drie keer per week vis eten of Frans leren. Idealiter zou de app kunnen draaien op een apparaat dat aan de koelkast hangt. Het zou nog beter zijn als een dergelijke app vrij impulsief kan worden gemaakt. Dit is duidelijk een langetermijnvisie die verder gaat dan de huidige mogelijkheden van Kotlin of JetBrains’ IDE.
Een intrigerend doel, maar JetBrains wedt niet op één paard. “We kunnen het ons niet veroorloven om één segment te kiezen. We richten ons op alle ontwikkelaars, want we hebben 15,6 miljoen actieve gebruikers”, zegt Skrygan, verwijzend naar het totale aantal producten van JetBrains. “We controleren bijna de helft van de markt. En deze markt is divers. We richten ons op alles.”
De toekomst van programmeertalen
JetBrains moet wel rekening houden met het feit dat veel van zijn gebruikers zich bedreigd voelen door AI die hen kan vervangen, ook al merkt hij op dat het verlies van banen lang niet zo snel gaat als sommigen suggereren. Producten, talen en IT-infrastructuur kunnen inderdaad ook overbodig worden. Daar komt nog bij dat veel ontslagrondes AI als excuus gebruiken om afslankingen door te voeren die puur financieel gemotiveerd zijn. Toch moeten we erkennen dat AI het landschap inderdaad verandert. Taken kunnen worden geautomatiseerd en AI schraapt gretig de ontwikkelaarscode bij elkaar die gratis online beschikbaar is.
Hoe zit het met Kotlin in het bijzonder? Python heeft momenteel een concurrentievoordeel ten opzichte van Kotlin in het AI-tijdperk om één eenvoudige reden: het is alomtegenwoordig, het is er in overvloed, het is overal; met andere woorden, GenAI-trainingsmodellen kunnen zich te goed doen aan Python-code. Julia, een programmeertaal die op het eerste gezicht veel beter geschikt lijkt voor grootschalige GenAI-implementatie, heeft deze kans niet weten te benutten. De reden is vrij eenvoudig: het had niet de massale aantrekkingskracht en bekendheid van Python. Kotlin is op zijn beurt meer verankerd in development binnen enterprises, maar zal zich nog moeten blijven ontwikkelen om te overleven. Hoe ziet Skrygan de toekomst van Kotlin?
“Dit is mijn visie. Ik denk dat programmeertalen sterk zullen evolueren. Ik geef toe dat je misschien geen high-level programmeertalen in de klassieke zin meer nodig hebt, maar de oplossing zal nog steeds niet Engels zijn.” Skrygan voorziet een middenweg tussen Kotlin en natuurlijke taal. Momenteel komt Kotlin DSL het dichtst in de buurt. Het is een design doc dat als code kan worden gecompileerd. Uiteindelijk wordt het, zoals alles wat digitaal is, op het laagste niveau omgezet in binair. De CEO van JetBrains benadrukt dat dit slechts een herhaling is van wat we al hebben gezien: “Veertig jaar geleden schreven mensen in bytecode en assembler. Nu geeft niemand daar nog iets om. Het is secundair.”
Kotlin 3?
Skrygan’s strategische visie voor Kotlin gaat niet alleen over 2.2, 2.3 en 2.4, die dit jaar centraal stonden op KotlinConf. Kotlin 3.0 begint al vorm te krijgen. Het idee, zegt Skrygan, is om een “perfecte taal te bouwen om de architectuur, de essentie van je programma, te beschrijven in een design doc, dat vervolgens wordt omgezet in echte code. “Natuurlijk ondersteunen we ook Python”, voegt de CEO van JetBrains er snel aan toe. Ook hier is weer een evenwicht nodig tussen toekomstgerichtheid en aansluiting bij de huidige gevoeligheden.
Als het gaat om toekomstige functies, moet het bedrijf ook goed luisteren naar de markt. Denk bijvoorbeeld aan de vrij plotselinge acceptatie van MCP als de facto standaard voor het doorvoeren van veranderingen in apps, systemen en de echte wereld door GenAI. Daarnaast zien we echter ook een uitdaging ontstaan vanuit AI-first IDE’s of zelfs vermeende AI-software-engineers, zoals Devin. Sommigen zijn er niet in geslaagd om echt verandering teweeg te brengen, anderen, zoals Windsurf, hebben hun onderneming verkocht om de inspanningen van OpenAI te ondersteunen. Skrygan is zeer positief over de verschillende AI-code-editors die de afgelopen jaren op de voorgrond zijn getreden. Een van die editors is Cursor, die hij “productgedreven” noemt. Skrygan prijst ook de inspanningen van Windsurf, die hebben geleid tot een overname door OpenAI voor 3 miljard dollar. “Geweldige mensen. Het zijn gepassioneerde engineers die de beste productwaarde willen leveren.” De CEO van JetBrains spreekt met “iedereen”, verwijzend naar de nieuwe golf van AI-codebouwers. “Het is een competitieve maar leuke fase van vooruitgang.”
Als het gaat om de concurrentie met bedrijven als OpenAI en Google, zegt Skrygan dat zijn bedrijf ook goed gepositioneerd is. “[De concurrentiestrijd] is niet zwaar, het is leuk en interessant en we hebben onze eigen troeven en we geloven in onze troeven.” Volgens hem laat de overname van Windsurf door OpenAI zien dat ChatGPT nog niet op weg is naar volledige AGI. “Ongeveer een jaar geleden heerste het gevoel dat je geen ontwikkeltools zoals IDE’s meer nodig zou hebben. Dat is wel degelijk het geval, en je hebt distributie nodig.” Skrygan herhaalt: op dit moment controleert JetBrains ongeveer de helft van de markt als het gaat om distributie en ontwikkeltools.
Conclusie: JetBrains is goed gepositioneerd
We komen nogmaals terug op het feit dat JetBrains een private onderneming is. Ondanks dat het geen investeringen vanuit durfkapitaal heeft, heeft het zijn eigen LLM’s gebouwd om lokale AI mogelijk te maken. Dit zijn kleinere modellen (4-11 miljard parameters) en kunnen daarom niet tippen aan de Claude 4’s en o3’s van deze wereld. Voor eenvoudige codeaanvulling bieden deze modellen echter een optie met lage latentie. Skrygan heeft het opnieuw over hefboomwerking: JetBrains heeft voldoende middelen om te doen wat het moet doen, een duidelijke, proactieve visie nastreven voor de toekomst en de middelen om te reageren wanneer dat nodig is. “Daarom denk ik dat JetBrains op dit moment de beste plek is om AI voor ontwikkeltools te doen.”