Microsoft heeft deze week een aantal belangrijke aankondigingen gedaan met betrekking tot de volgende versie van Windows, Windows 8. Omdat we vinden dat er impliciet nogal veel duidelijk wordt over de toekomst van Windows dankzij deze onthullingen, wordt in deze blog een aantal dingen verhelderd.
Het belangrijkste dat Microsoft liet zien deze week, was de nieuwe Windows-interface gebaseerd op de ’tiles’ die we ook zagen in Windows Phone 7. Belangrijk feit hiervan is dat hoewel dit een tabletinterface is, we deze interface ook gaan zien op laptops, desktops en alle andere computersoorten (met en zonder touchscreen (!)).
Microsoft noemt Windows 8 de grootste en gedurfdste zet van Microsoft sinds Windows 95. Als Windows 8 inderdaad standaard de tabletinterface op de desktop zal zetten, dan denk ik dat Microsoft daar gelijk in heeft. De nieuwe interface heet MoSH (Modern Shell) en is radicaal anders. Het is ‘chromeless’: er zijn geen sluitknoppen, geen vensterrand. Er is niets van dat al en MoSH is ook binnenin vensters compleet anders.
Windows legacy
Bij het opstarten van Windows 8 zul je als eerste de Start-tile zien. Hierin staan dingen als je mail, contactpersonen, kalender en je apps. Apps hebben hun eigen tiles en het interessante hieraan is dat je niet alleen nieuwe apps aan het Startvenster kunt vastmaken, maar ook oude apps, zoals Office 2010. Voor compatibiliteit (en misschien ook andere redenen) is namelijk ook de complete Aero-interface van Windows 7, maar dan vernieuwd, aanwezig, op elk Windows 8-apparaat.
Het klinkt alsof die apparaten dan maar beter een enorme accu hebben, tenslotte draaien ze twee interfaces tegelijk. Toch lijkt dat wel mee te gaan vallen. Het is waarschijnlijk zo dat het MinWin-project (het project waarin Microsoft uit heeft gezocht hoe Windows nu precies geschreven is, het kon namelijk niet voorspellen wat er zou gebeuren als een willekeurig DLL-bestand uit de Windows-map verwijderd zou worden) zijn vruchten heeft afgeworpen: "Windows 8 (..) beschrijft elk niveau van de Windows-architectuur opnieuw – de kernel, netwerk, opslag, randapparatuur en de gebruikersinterface", zo vertelt Julie Larson-Green op de Microsoft-website, waardoor Microsoft Windows dus een stuk kleiner en efficiënter heeft kunnen maken.
Eén Windows
Het eerste punt dat ik wil bespreken over de nieuwe tablet-UI is: hoe gaat Microsoft dit verkopen aan zijn zakelijke klanten? De tabletinterface wordt namelijk niet iets wat je zomaar even af kunt sluiten: het zit echt ingebouwd in Windows. Er draait geen pictogram in de taakbalk, dus je kunt het niet zo even afsluiten en het start standaard op. En waarom zou een bedrijf kiezen voor zo’n touchscreenachtige interface, terwijl alle gebruikers met toetsenbord en muis werken? Klinkt als een enorme verspilling van resources om dan over te stappen op deze nieuwe Windows.
Toch hamert Microsoft erop dat deze nieuwe interface van Windows 8 ook perfect zal werken met juist de muis en het toetsenbord en dat het één versie van Windows wil voor zowel tablets als al die andere computers. Dit is de reden dat er gekozen is voor apps in HTML 5, JavaScript en CSS. Door deze keuze is er geen compiler meer naar native code, wat betekent dat het een stuk eenvoudiger is voor ontwikkelaars om apps op zowel ARM als x86 te lanceren. Bovendien zijn dit ‘de meest begrepen programmeertalen ooit’, zo vertelt Microsoft, wat ook een goede reden is natuurlijk.
Wat mist, is een native versie van Silverlight voor Windows 8 op ARM. Dit is eigenlijk niet heel verrassend: Silverlight-ontwikkelaars zijn al in de kou achtergelaten door Microsoft, omdat het zijn strategie met de technologie opeens drastisch veranderde. Microsoft positioneerde Silverlight namelijk altijd als een cross-platform runtime (concurrent van Flash), maar maakte daar eind 2010 opeens van dat het alleen nog het ontwikkelplatform gaat worden van Windows Phone 7 en dat het HTML5 heeft gekozen als cross-platform runtime.
Nu met Windows 8 dat overgaat op HTML, CSS en JavaScript, is het de vraag of Silverlight überhaupt nog bestaansrecht heeft en het misschien niet logischer is om Windows Phone 7 ook maar meteen over te zetten op HTML. Hoewel dat compatibiliteit zou breken natuurlijk, niet iets wat Microsoft graag doet. Misschien met Windows Phone 8. Waarschijnlijk is het meest logische scenario dat Microsoft uiteindelijk ook gewoon Silverlight-apps op Windows 8 zal gaan laten draaien. Evenals andere talen.
Toch lijkt die visie van ‘één Windows-versie’ ietwat te rammelen. De Windows 8 ARM-versie zal namelijk geen x86-apps draaien, terwijl Microsoft gewoon Virtual PC in huis heeft om nu net zoiets mogelijk te maken. Daarnaast zal de Windows-ARM-versie nog op een aantal andere punten verschillen: de ARM-apparaten krijgen een functie genaamd Always On, Always Connected. Het is als het ware de standbymodus van smartphones, waarbij de computers direct weer aangaan en nooit de verbinding met het draadloze netwerk hebben verloren. Vreemd dat Microsoft dit ook niet op de x86-computers mogelijk maakt.
Daarnaast zal er natuurlijk niet echt ‘één Windows-versie’ komen. De kans is groot dat er gewoon een Windows 8 Ultimate, Windows 8 Home Premium, Windows 8 Professional etc. etc. op de markt komen. Om nog maar te zwijgen over de 32 en 64 bitedities die Microsoft van Windows gaat maken en nu dus zelfs ook een ARM-versie.
Hardware-eisen
Qua hardware is er overigens ook iets interessants op te merken over Windows 8. Microsoft raadt voor tablets een schermratio aan van 16:9. Of dit ook verplicht gaat worden, is niet duidelijk. Wel is duidelijk dat apparaten met een resolutie kleiner dan 1366 x 768 pixels niet in staat zullen zijn om de nieuwe Windows 8-interface te kunnen draaien, in plaats daarvan moeten die apparaten de ‘Windows 8 desktop mode’ uitvoeren (dus gewoon de oude Windows 7-Aero-interface).
Overigens stelt Microsoft voor Windows 8 (op zowel ARM als x86) de eis dat computers gebruik moeten gaan maken van UEFI, een (relatief) nieuwe BIOS-soort die sneller opstarten mogelijk moet maken. Wat dit gaat betekenen voor computers die geen BIOS ondersteunen, is niet duidelijk.
Waar het op neer komt, is dat dit dus de ‘grote Windows-reset’ is waar de menige, boze Windows-gebruiker al jaren om heeft geroepen. De oude Windows zoals we die kennen sinds Windows 95 wordt met Windows 8 misschien wel langzaamaan uitgefaseerd. In plaats daarvan gaan we naar ‘immersive apps’, die overal draaien, in de MoSH. En hoewel het erop leek dat Google met Chrome OS Microsoft in één keer het veld uit zou gaan slaan, is dat mijns inziens opeens niet meer zo en lijkt Microsoft misschien wel zelfs adequaat te reageren op deze dreiging.
Begrijp me niet verkeerd, Windows 8 is natuurlijk nog lang niet uitgebracht en er kan tussen nu en 2012 heel veel fout gaan, maar wat we tot nu toe hebben gezien, is natuurlijk erg interessant en misschien wel revolutionair. Het toch wel met versie 7 volwassen geworden Windows wordt nu opeens een compleet andere richting in geduwd. Ik kan in ieder geval niet wachten tot de BUILD-conferentie in september, waar we meer, veel meer, van Windows 8 zullen gaan zien.