Dossier: Computer Impact

Computer Impact deel 1: Inleiding

Beste leden en bezoekers van Techzine,

Ons crewlid DirectX heeft Techzine voorzien van een reeks nieuwsberichten over de impact van de computertechnologie op onze samenleving in verschillende stadia. Na deze succesvolle reeks wordt er nu een column uitgebracht die alle delen mooi op een rijtje zet.

Links naar berichten als nieuwsartikel:

• Computer Impact Deel 1 – Inleiding
• Computer Impact Deel 2 – Markt
• Computer Impact Deel 3 – Industrie
• Computer Impact Deel 4 – Gameindustrie
• Computer Impact Deel 5 – Communicatie
• Computer Impact Deel 6 – Criminaliteit
• Computer Impact Deel 7 – Conclusie & Slot

Inleiding
De computer maakt een vast deel uit van onze samenleving. Zonder de computer zou onze maatschappij stilstaan, want bij bijna alle menselijke activiteiten zijn computers betrokken. Door de komst van de computer is er veel veranderd in onze leefwereld. De computer heeft vele positieve kanten met zich meegebracht, maar ook enkele negatieve aspecten.

De industrie is door de computer in een stroomversnelling terechtgekomen, er heeft en vindt automatisering plaats.
Er is tevens een nieuwe markt ontstaan, er zijn bij de komst van de computer bedrijven als paddestoelen uit de grond geschoten. Bekende zijn wel soft –en hardware bedrijven zoals Adobe, Microsoft, NVIDIA en AMD en niet te vergeten bedrijven die opensource software ontwikkelen.

Ook heeft de spelindustrie het licht gezien, massaal worden er videospellen gecreëerd voor meerdere platforms en spelconsoles en met succes verkocht.
Er zijn geheel nieuw media gekomen. De communicatie heeft een metamorfose ondergaan, wat toen de fax, brief en telefoon was, wordt nu grotendeels gedaan met e-mail en internet.

Tenslotte zijn er ook een aantal negatieve gevolgen te vermelden over de computer met betrekking tot de communicatie. Een nieuwe vorm van criminaliteit heeft zijn intrede gedaan. Het gaat hier om het, meestal via internet, kraken van andermans computer, virussen verspreiden, privé-gegevens van andere mensen bekijken, commerciële programma’s manipuleren enzovoorts

Eerst zal ik nog wat vertellen over de rol van de computertechnologie in de beginnende fase, oplopend naar onze tijd:

Evolutie
De technologie heeft de afgelopen tien jaar een sterke ontwikkeling doorgemaakt. Door de toepassing van chips heeft de informatie- en communicatiemaatschappij een grote stap voorwaarts gemaakt.

In de jaren 60 stond de toepassing van de technologie in het teken van het beheersbaar maken van processen. Gegevensverwerking werd als belangrijkste aandachtsgebied gezien voor het toepassen van mainframecomputers. Binnen de organisatie ging het daarbij om een centraal geleide functie die veelal onder de verantwoordelijkheid viel van het hoofd boekhouding. Het waren in eerste instantie administratieve processen en handelingen die geautomatiseerd werden.

In de jaren zeventig breidde het toepassingsgebied van de technologie zich uit tot andere afdelingen en functies, de minicomputer deed zijn intrede en werd al snel gevolgd door de eerste personal computer (IBM, 1982). De technologie was naar de mens gebracht en was in staat ondersteuning te bieden op individueel niveau bij het uitoefenen van iemands functie.

De jaren tachtig waren vooral gericht op het beheersen van datastromen en het inrichten van informatiesystemen. De informatietechnologie begon invloed uit te oefenen op de manier waarop organisaties werden gestuurd en op de relaties met andere ondernemingen en bedrijven.

In de jaren negentig was vooral de opkomst van de communicatietechnologie belangrijk. Eerst werden callcentra opgericht, waardoor klanten direct konden bellen met organisaties en andersom, maar al snel werd de chip in veel meer communicatiemiddelen toegepast met als bekende toepassing: de mobiele telefoon.

Opeens kon iedereen met elkaar communiceren. Tegelijkertijd werd ook het internet geïntroduceerd en geaccepteerd door de mensen, de organisaties en later de hele samenleving. Technologie had een evolutie laten zien van een centraal geleide afdeling voor gegevensverwerking, via een persoonlijke ondersteuning op de werkplek, naar een onderdeel van de communicatie tussen mensen. Niet langer hoeft data op een centrale plaats worden beheerd, het moet voor iedereen toegankelijk zijn. De nieuwe wereld die hierdoor ontstond is een wereld waarin het centrale gezag plaats heeft moeten maken voor de macht van het individu.

De komende week zal er iedere dag een onderwerp worden uitgegraven met betrekking tot de invloed op de maatschappij.
De Techzine Redactie wenst iedereen de komende week veel leesplezier met deze prachtige serie van onze nieuwsposter DirectX!

Computer Impact deel 2: Markt

De computer heeft een nieuwe markt doen openen. Er is een geheel nieuwe marktsector ontstaan; de computersector met al zijn componenten. Vele bedrijven die nu deze markt beheersen zijn vroeg opgericht toen de computerrevolutie van start ging. Microsoft is hier een voorbeeld van op softwaregebied, en Intel op hardwaregebied. Zo zijn er momenteel talloze bedrijven in deze sector.

De eerste microprocessor die op de markt kwam was van Intel, en werd gedoopt als de Intel 4004. Hieronder de technische specificaties van die processor.

Dit was een enorme stap vooruit voor de computer. De eerste computers, de zogenaamde mainframecomputers, werden enkel gebruikt voor het verwerken van grote berekeningen. In het midden van de jaren 70 begon de computer langzaam zijn intrede te doen, maar enkel bij de bedrijven en de erg rijke mensen die een computer konden betalen. Eind jaren 70 kwamen de eerste echte bureaucomputers. Commodore, Apple en IBM waren pioniers op dit gebeid.

^{De Commodore Super PET,
een van de eerste in zijn soort als bureaucomputer.}

Samenleving nog niet klaar voor computers
Intel is als eerste begonnen met het leveren van chips aan de bureaucomputerindustrie. In 1978 begon Intel met het leveren van microprocessors aan fabrikanten, terwijl ze acht jaar daarvoor al de chip uitgevonden hadden. De oorzaak hiervan ligt bij het feit dat de computer iets geheel nieuws was voor de samenleving en men nog hierop moest reageren.

Een goed voorbeeld hiervan is een beginnend computerbedrijf in 1974 genaamd Scelbi, dat de computer in losse onderdelen naar de consument opstuurde, zodat die het vervolgens zelf in elkaar kon solderen, simpelweg omdat het snel in elkaar zetten van vele computers tegelijk nog niet mogelijk was.
In de tussentijd werden Intels chips gebruikt voor geheel andere doeleinden, zoals het regelen van verkeerslichten.

Microsoft en de eerste bureaucomputers
Ondertussen wordt in 1975 het bedrijf Microsoft opgezet door Bill Gates en Paul Allen, direct daarna komt het eerste softwareprogramma uit genaamd Basic. Dit besturingssysteem was speciaal uitgebracht voor een van de eerste computers genaamd MITS Altair.
In de komende vijf jaren worden er nog vele verschillende computers gemaakt, zoals de Apple I, de Commodore PET en de Apple II.

In de jaren 80 beginnen bureaucomputers de vorm te krijgen zoals we die nu kennen, er worden enorm veel bedrijven opgericht, ze zien allemaal dat er een enorme technologische vooruitgang aankomt en willen er allemaal profijt van hebben.
Microsoft voert nog steeds de leiding als het gaat om het leveren van besturingssystemen, net als dat Intel vrijwel voor elke computer de processoren levert.
DOS speelt een grote rol als een van de eerste besturingssystemem van toen, ik zal een stukje over de ontwikkeling van DOS vertellen.

Hoe DOS werd ontwikkeld
Toen IBM de IBM-PC ontwikkelde had IBM in gedachten om een eigen besturingssysteem te maken. De firma Microsoft zou vervolgens zorgen voor de Basic-intreperter. Jammergenoeg was het besturingssysteem dat IBM wilde maken onder de maat, IBM wendde zich tot Microsoft. Er wordt onderling besloten dat Microsoft een besturingsysteem gaat schrijven. Microsoft gaat op zoek, maar is niet zelf van plan om zelf een heel OS te gaan schrijven.

Al snel komt Bill Gates aan met QDOS (een van CP/M afgeleid Quick and Dirty Operating System, vandaar die ‘D’), dat hij heeft gekocht voor de som van 50.000 dollar om het vervolgens zelf verder te ontwikkelen. Microsoft past het systeem aan volgens de wensen van IBM, en het wordt uitgebracht onder de naam PC-DOS.
Microsoft mag volgens het koopcontract PC-DOS echter ook zelfstandig verkopen, dus krijgt het de naam MS-DOS. Wanneer de concurrentie op de markt enige tijd later aanwakkert wordt MS-DOS al snel erg populair en begint Bill Gates langzaam maar zeker zijn fortuin op te bouwen.

Technologische ontwikkelingen nemen een vlucht
In 1981 wordt de eerste portable computer op de markt gebracht om een nieuwe doelgroep te bereiken; mensen die mobiel gebruik willen maken van hun computer. Echt portable waren die computers niet want ze waren lang niet zo klein als de laptops die we nu kennen. In ditzelfde jaar lanceert IBM haar eerste PC die gebruik maakt van Intel’s 8088 processor, een 5.25 floppydrive en het MS-DOS besturingssysteem van Microsoft voor een prijs van maar liefst 150.000 Belgische Frank, wat rechtstreeks omgerekend ruim 3.700 euro is.

^{De ‘mobiele’ Osborne I van het bedrijf Adam Osborne}

Vanaf 1983 gaat de technologie erg snel vooruit en er wordt vrijwel om het jaar een betere computer ontwikkeld door researchafdelingen van de grote bedrijven.

Microsoft brengt MS-DOS 2.0 uit dat de ‘grote’ capaciteit (10 Megabyte) harde schijven van IBM ondersteunt. In hetzelfde jaar brengt Microsoft tevens haar eerste tekstverwerker Word 1.0 uit. De technologie gaat zo snel dat Microsoft het jaar erop alweer MS-DOS 3.0 uitbrengt, die nog grotere harde schijven ondersteunt en floppy´s met een capaciteit van 1.2MB.

In 1985 komen de eerste CD-ROM drives op de markt en lanceert Microsoft haar inmiddels legendarische eerste Windows, Windows 1.0.
De technologie staat niet stil, er vinden nog veel meer innovaties en verbeteringen plaats die op hun beurt weer de markt veroveren.
De technologie zal nooit stilstaan, voortdurend wordt er gezocht naar vernieuwing en verbetering. Ik ga niet alle verbeteringen opnoemen, maar heb wel een beeld gegeven van de ontwikkelingen.

Conclusie
De consument was niet echt voorbereid op het feit dat de computer er zou komen. Allereerst moest men er niets van hebben, de eerste computers op de markt waren bovendien erg duur en dus niet voor iedereen betaalbaar. Ook wist men nog niets af van de voordelen van de computer. Geleidelijk deed de computer zijn intrede in onze samenleving.

In de jaren 80 begonnen er veel bedrijven te komen die dachten veel winst te gaan maken aan dit nieuwe fenomeen. Sommige zijn nog steeds erg succesvol, zoals Microsoft en Intel bijvoorbeeld. Bill Gates, sinds de oprichting van Microsoft nog steeds de belangrijkste man bij het bedrijf, is tenslotte één van de meest rijke mensen ter wereld. Zelfs nu wordt de talrijke computermarkt nog aangevuld met nieuwe bedrijven.

Computer Impact deel 3: Industrie

Door de komst van de computer en meerdere technologieën, werden de deuren voor de industrie en andere doelen wereldwijd geopend. Fabrieken, ziekenhuizen en overheden kunnen efficiënter werken en in het geval van de fabriek meer produceren door de precieze computers en robots. In vrijwel alle grote productieprocessen spelen robots een rol.

Hieronder volgen een paar voorbeelden van gevallen waarin robots de mens bijstaat bij moeilijke situaties

Mensen zijn geïnteresseerd in nog niet ontdekte plaatsen die meestal voor de mens niet toegankelijk zijn, de ruimte en de bodems van diepe oceanen zijn hier een voorbeeld van. Daarom heeft men voor het verkennen van deze ruimtes robots gebouwd.

_{Deze robot heet de “Sojourner”, deze robot is met succes geland op Mars op 4 juli 1998}

_{De onbemande ‘Odyssey II’ duikbootrobot is hier als test in een grote tank neergelaten. Hij is ontwikkeld voor het verkennen van diepe oceanen op de wereld}

Tegenwoordig gebruiken artsen bij complexe operaties robots die erg nauwkeurig zijn en geen fouten maken.

_{De robot op dit plaatje is in staat op een
honderdste van een centimeter nauwkeurige gaten in botten te boren}

_{Deze man verloor ooit zijn arm,
maar kan dankzij dokters en technici verder leven met
een bionische arm.}

Op andere gebieden zijn er ook vooruitgangen gekomen, zo zijn er robots ontwikkeld die op afstand bestuurbaar zijn en zo bij gevaarlijke situaties ingezet kunnen worden.

_{Dit stukje technologie, genaamd de “MERV”, wordt gebruikt om explosieven te ontmantelen}

_{Voor het Amerikaanse leger is een kleine helikopter genaamd de “Cypher” ontwikkeld voor verkenning van eventueel gevaarlijke terreinen. Deze geruisloze robot is bestuurbaar tot op een afstand van maar liefst 75 kilometer.}

De meest bekende toepassing van robots is wel in de industrie, neem als voorbeeld de auto-industrie.

_{Zie hier hoe de carrosserie van auto’s moeiteloos in elkaar wordt gelast door
snel werkende robots.}

Ook kan je denken aan biometrie. Biometrie betekende vroeger het vaststellen van meetbare eigenschappen van levende wezens, zoals de gemiddelde levensduur en raciale kenmerken, tegenwoordig duidt het op een identificatiemethode aan de hand van unieke lichaamskenmerken van personen. De biometrie maakt gebruik van foto- en cameratechniek, drukmetingstechniek, warmtemeting, spraakherkenningstechnieken en computertechniek. Je kan dus stellen dat ook hier de computertechnologie een grote rol speelt

Er zijn natuurlijk oneindig veel toepassingen te bedenken, met de oog op de industrie. Denk bijvoorbeeld aan CAD toepassingen voor grafische ontwerpers, de regeling van bankzaken en het gebruik van supercomputers om simulaties te verrichten over milieu(rampen) of atoomonderzoek.

Conclusie:
De computer heeft op allerlei vlakken de industrie een grote sprong vooruit laten maken. Tegenwoordig wordt alles geautomatiseerd, alles gaat sneller, efficiënter en goedkoper. Dit heeft ook gevolgen gehad voor de vraag en aanbod naar banen. Zo zijn er vele banen verdwenen en vele banen bijgekomen op meerdere terreinen.

Computer Impact deel 4: Gameindustrie

Ook de spelindustrie heeft door de komst van de computer een grote opmars weten te maken.

Sinds 1952 hebben technici en pioniers al met succes een visueel spel met behulp van een display weten te maken. In 1952 lukte het een student aan de universiteit van Cambridge om een spel te ontwikkelen namelijk “Tic-Tac-Toe”, dat inmiddels een klassieker is. In 1958 wordt het spel “Tennis for Two” ontwikkeld, in 1962 het spel “Spacewar” en in 1967 het beroemde spel “Ping Pong”. Dit zijn dé allereerste gemaakte videospellen in de geschiedenis.

Later in 1968 werd er een prototype ontwikkeld van de spelconsole genaamd de “Magnavox Odyssey” (een spelconsole is een toestel dat meestal voor aansluiting op een TV is ontwikkeld om spelletjes op te spelen, consoles van tegenwoordig zijn de Playstation 2 van Sony, de Xbox van Microsoft en de Gamecube van Nintendo). In 1968 werd de eerste spelconsole in de geschiedenis in productie genomen, jammer genoeg sloegen de spellen niet aan bij de doelgroep en werd een financiële misstap.

Later probeerde de maker van het prototype Nolan Bushnell het nog een keer in 1972, hij ging samen met een ander bedrijf in zee. Samen vormden ze een nieuw bedrijf dat Atari heette. Dit bedrijf is zeer succesvol geworden nadat ze een nieuwe console genaamd de Atari 2600 met leukere spellen hadden uitgebracht. De bijbehorende spellen genaamd Pong, Pacman en Dragon’s Liar, werden een ongekend groot succes. Deze console en de spellen die erbij hoorden zijn de bouwstenen geworden voor de spelindustrie.

_{[center]De 2600 Atari console}[/center]

Al snel zagen andere bedrijven dat Atari veel succes boekte, dit succes had tot gevolg dat er ook vele andere bedrijven kwamen die consoles en spellen op de markt gingen brengen. De meeste nieuwe bedrijven konden niet opboksen tegen het grote succes van Atari, behalve een Japans bedrijf genaamd Nintendo.

Nintendo:
Nintendo werd officieel opgericht in Japan op 6 november 1889 door Fusajiro Yamauchi en maakte toen handgemaakte hanafuda kaarten voor gebruik in een Japans kaartspel van de zelfde naam. Omstreeks een eeuw later, toen het bedrijf zich bezig ging houden met andere zaken bracht het in 1983 een 8-Bit console uit genaamd Famicom (Family Computer) onder de naam van Nintendo Entertainment System . Dit was de eerste console gebaseerd op het cardridgesysteem.
Het systeem was erg succesvol, er werden meer dan 500.000 exemplaren van verkocht binnen twee maanden. De console was technisch gezien superieur aan zijn concurrenten en redelijk goedkoop, geprijsd op $100.

_{[center]De Famicon van Nintendo}[/center]

Er ontstond een nieuw tijdperk voor de spelindustrie, een tijdperk met enorme technologische vooruitgang sinds 1984.

In 1984 werd de eerste laserdisk console ontwikkeld, deze console werkte niet meer met cassettes die je in de console moest stoppen maar met “cd’s”.
In ditzelfde jaar lanceerde Atari een uitermate bijzonder spel dat zijn tijd eigenlijk voor is, namelijk een spel met driedimensionale beelden erin. Toen was dat een enorme stap vooruit voor de spelindustrie. Er werden in de komende jaren nog meer verbeterde consoles op de markt gebracht door Atari en Nintendo.

In 1987 liet Nintendo zien waartoe ze in staat zijn, ze lanceerden de inmiddels
beroemde Gameboy.

Sega:
Inmiddels kwam er een nieuw en succesvol bedrijf in de schijnwerpers te staan…
Sega produceerde in 1988 als eerste de 16-Bit console, een console die tot veel meer in staat was in vergelijking tot de 8-Bit console. Ondanks tegenvallende verkoop in dat land werd de Mega Drive al snel populair bij de de meeste gamers. In 1989 volgde een release in de Verenigde Staten waarbij de naam Mega Drive werd vervangen door Genesis. In 1990 werd de Mega Drive onder die naam ook in Europa uitgebracht. De Mega Drive kwam met zijn eigen spelaanbod, Sonic The Hedgehog was het spelsymbool voor deze console en tegelijkertijd een antwoord op Nintendo’s Mario, waar ik hierna op in ga. Met de komst van Sonic was de strijd tussen Nintendo- en Sega-fanboys begonnen.

SNES:
De Super Nintendo Entertainment System (SNES), in Japan Super Famicom genoemd, kwam in 1991 uit. Net als Sega kwam Nintendo ook met een 16-bits spelcomputer, de opvolger van de NES. Uniek waren de controllers, die voor het eerst met zogenaamde ‘schouderknoppen’ waren uitgerust. Dit zijn knoppen op de bovenkant van de controller, die met je wijsvinger kunt bedienen. Ook het spelaanbod bij de Super Nintendo was denderend, de Donkey Kong, Mario, Lufia en Zelda serie waren zeer succesvol bij het grote publiek.

Nadat vrijwel alle bedrijven de 16-Bit console in hun eigen vorm hadden uitgebracht stond er een nieuw tijdperk voor de deur; het 32-Bit tijdperk.

32-Bit:
In 1994 lanceerde Sony de Playstation en Sega zijn Saturn, allebei zijn het 32-Bit consoles die vrijwel alleen 3D-spellen draaien. Echter moet ik er wel bijzeggen dat de Saturn een regelrechte flop is geworden doordat het haast geen vraag naar bleek te zijn en men meer uitkeek naar de Playstation van Sony, die technisch superieur was aan die van Sega.

De 32-Bit console heeft gezorgd voor het 3d-tijdperk, de capaciteiten van deze console zijn voldoende om 3d-spellen optimaal te beleven. In dit nieuwe tijdperk is de populariteit van oudere 2D (2 dimensionale) spellen achteruit gegaan, men interesseert zich enkel nog voor de mooi 3D spellen. Na de lancering van de Playstation zijn er nieuwere consoles bijgekomen zoals de eerder genoemde Playstation 2 van Sony, de Xbox van Microsoft en de Gamecube van Nintendo. Deze nieuwere consoles gaan nog verder in de beleving van graphics en spelbeleving. Momenteel wordt de Xbox 360 volop verkocht is de Playstation 3 in aantocht en introduceert Nintendo een de WII in het vierde kwartaal van 2006.

Echter ga ik niet in op alle consoles, vooral de nieuwere consoles zijn reeds bekent bij het publiek, daar minder interessants over te vertellen. Ik heb de geschiedenis van de spelindustrie op consoles naar voren gebracht. Er is ook een tamelijk kleinere geschiedenis van de spelindustrie op de computer, maar vroeger gebruikte men computers vooral om grote calculaties mee te verrichten en tekst mee te verwerken. Er was dus geen sprake van een echt computerspel. Consoles hebben als het ware de rol van de computer als spelmachine op zich genomen. De echte bureaucomputer leefde gescheiden van de console. Pas in het begin van de jaren negentig werden de computer steeds krachtiger en namen ze de rol van spelmachine op zich. Zelfs nu bestaan er nog krachtige consoles naast de computer. Ik denk echter zelf dat de consoles langzaam zullen uitsterven als reactie op het steeds krachtiger worden van de hedendaagse computer.

Games per jaar:
Er zijn vele verschillende soorten spellencategorieën, om een paar voorbeelden te geven heb ik deze tabel opgesteld met succesvolle spellen van dat jaar:

Naarmate de tijd vordert verandert ook de soort spellen, mede door de technologische ontwikkelingen zijn spellen tot meer in staat qua virtuele prestaties en de indruk op de gebruiker.

_{[center]Het klassieke en populaire spel Tetris}[/center]

Maatschappelijke effecten:
In de loop der jaren zijn de spellen echter geworden. Spellen zoals Pong zijn niet meer dan een aantal bewegende blokjes, terwijl spellen van nu grafisch zeer geavanceerd in elkaar zitten. Ze zijn tevens een grotere rol gaan spelen in onze maatschappij, toen het spel Carmageddon ( in dit spel Carmageddon moet men in een auto voorbijgangers doodrijden om zo spelpunten te behalen ) uitkwam in 1997 wist de Tweede Kamer niet of het spel nou wel zo geschikt zou zijn voor de Nederlandse jeugd. Dit geeft al aan dat de spelindustrie een grote rol speelt in onze samenleving, er zijn immers veel mensen die deze videospellen spelen. Ook spelen bij deze deelvraag psychische gevolgen een rol, mensen speelden vroeger met elkaar een spelletje en gingen meer met elkaar om. Tegenwoordig zijn mensen meer met zichzelf bezig en speelt men achter zijn computer een spel. Deze vorm van individualisering verslechtert ook de sociale omgang met elkaar. Echter, aan de andere kant kan je ook spreken van een stabiliteit omtrent dit aspect, neem bijvoorbeeld het spelen van een game in multiplayer modus. Met deze wordt van spelen ben je toch met elkaar bezig, de impact op sociaal vlak hoeft dus niet altijd negatief te zijn.

_{[center]GTA 3, een gewelddadig spel}[/center]

Vroeger waren er niet veel spelcategorieën, mede doordat de technologie toen nog niet geavanceerd genoeg was om gecompliceerde spellen te maken. Nu zijn er tal van verschillende spelsoorten.

Spelsoorten:

Platformgames:

Meestal oudere spellen die bij een console horen, vroeger werden platformgames bij de introductie van een nieuwe console uitgebracht.
Een goed voorbeeld is Super Mario Bros voor de Super Nintendo.

Adventure:

Realistische spellen waarin veel valt te ontdekken in verschillende werelden.
Een succesvol spel als The Legend Of Zelda is hiervoor typerend.

_{[center]The Legend Of Zelda}[/center]

FPS (First Person Shooter):

Schieten in de Ikvorm, je staat centraal in het spel en kijkt door de ogen van de hoofdrolspeler. Het doel is om zoveel mogelijk eenheden van de tegenstander te doden.

Life Simulation:

_{[center]The Sims}[/center]

Een simulatie van het alledaagse leven. Het populairste spel uit deze categorie is wel De Sims (2).

Racers:

_{[center]GT Legends}[/center]

Bij dit soort spellen rij je in een snelle auto, het doel is natuurlijk om het eerst de finish te passeren of de snelste ronde te rijden. Deze spellen zijn vaak extreem realistisch en de circuits waarop men rijd zijn exact nagemaakt als de echte.
Voorbeelden zijn: Need for Speed, Gran Turismo, Formula One, enz.

Real Time Strategy:

_{[center]Red Alert 2}[/center]

Complexe spellen waarbij een oorlog of stad in goede banen geleid moet worden. Voor deze spellen is inzicht en intelligentie niet overbodig.
Het spel is zo gebouwd dat je van bovenaf alles bestuurd en controleert. Bekende titels zijn: Command And Conquer, Rise of Nations, en Warcraft.

Dit zijn de meest populaire spelcategorieën van dit moment, er zijn natuurlijk nog veel meer soorten spelsoorten die minder bekend zijn.

Conclusie:

Zoals ik al eerder zei hebben spellen een grote invloed op onze samenleving. Veel ( jongere) mensen worden beïnvloed door spellen, volgens sommige mensen zetten schietspellen aan tot geweld.

Voor vele bedrijven is er vandaag de dag veel geld te halen in deze markt, nu in 2004 gaat in deze branche naar schatting 25 miljard euro om en men denkt dat dan bedrag zal oplopen tot 100 miljard in 2010. Deze bedrijven kunnen zoveel geld verdienen doordat ze continu inspelen op de ontwikkelingen en wensen van de consument. Elke volgende generatie spelletjes had weer een nieuw snufje; iets nieuws. Mede door de technische ontwikkelingen werden beelden realistischer, kwam er toepasselijke muziek bij het spel en levensechte geluiden. Het bedrijfsleven speelde in op trends en ging krachtige multimedia-PC´s bouwen en op de markt brengen.

Wat ooit begon als een blokkerig spel genaamd “Spacewar” is nu een spel die dicht in de buurt komt van “virtual reality”

Computer Impact deel 5: Communicatie

Sommige mensen menen dat de Berlijnse Muur gevallen is door de opmars van de informatiesamenleving. Gezien de mogelijkheden voor communicatie over de grenzen heen, werd het voor de voormalige Sovjetunie steeds moeilijker om informatie te controleren die hun land binnenkwam. Het eenzijdige propaganda-apparaat van de staat is moeilijk te verenigen met tweezijdige communicatie met een internationaal netwerk.

De toegang tot informatie werd voor iedereen op de wereld gemakkelijker. Men hoefde niet langer de gecensureerde krant te geloven. Nu kon men via andere media informatie tot zich nemen. Zo waren mensen in Oost-Europa al snel op de hoogte van de openstelling van de grens tussen Oostenrijk en Hongarije in de lente van 1989 en van de radicale veranderingen van de Sovjet-Unie onder leiding van Gorbatzjov.
Het feit dat de communistische regimes gevallen zijn, komt doordat mensen sneller de veranderingen opmerken door de komst van de informatiemaatschappij. Via internet, televisie en telefoon is men overal snel van op de hoogte.

Sinds de komst van het "netwerken" en internet is er dus een hoop gebeurd. Nu kan men e-mailen, chatten en internetten, dit heeft natuurlijk een hoop positieve gevolgen gehad voor de maatschappij.
Het onderling communiceren gaat nu veel sneller, een e-mail reist met lichtsnelheid over het internet terwijl een brief pas over enkele dagen zijn doel bereikt.

Het internet is ontstaan in de late jaren 50 naar aanleiding van de Koude Oorlog. De Verenigde Staten waren erg bang voor een (nucleaire) aanval uit de Sovjetunie en dat de gehele informatievoorziening van de Verenigde Staten weggevaagd zou worden. Daarom zochten ze naar een systeem om dit te voorkomen. Tot die tijd was alle informatie op een centrale computer opgeslagen, mocht deze computer wegvallen of vernietigd worden, dan zou alle informatie weg zijn. Daarom werd er een project gestart met de naam ARPANET.

Er werden enorme netwerken aangelegd tussen alle computers. Dit houdt in dat een computer wel afzonderlijk kan werken van de centrale computer, en mocht deze wegvallen dan zou de informatie bewaard blijven. Nu was dus niet alles afhankelijk van de hoofdcomputer.
Ook werden er netwerken tussen universiteiten en elektronicabedrijven gebouwd en die netwerken breidden zich snel uit. Wetenschappers wilden elkaar op de hoogte houden van de laatste ontwikkelingen en via het netwerk informatie raadplegen.

Gevolg zou wel zijn dat het informatienetwerk voor iedereen toegankelijk worden. Dit wilden de Verenigde Staten natuurlijk niet. Daarom werd op den duur het ARPANET gesplitst in een militair deel, dat de naam ARPANET behield en een deel voor de consumenten dat de naam internet kreeg. Toch duurde het nog tot de jaren zeventig voordat het netwerk optimaal was.
Rond 1991 werd het internet gecommercialiseerd voor de consument. Een paar jaar later werd het World Wide Web gestart. Het internet was niet voor iedereen te realiseren, toen was het niet vanzelfsprekend dat iedereen een computer had en het geld ervoor. Nu heeft bijna iedereen een computer met internet en het aantal mensen dat de beschikking heeft over een internetaansluiting neemt sterk toe. Ook het aantal internetsites is enorm gestegen, in 2003 waren het er ongeveer 100.000.000.

Aantal internetters wereldwijd van 1998 tot 2003
Het aantal internetters neemt explosief toe. In Europa wordt de snelle groei onder meer veroorzaakt door de komst van mobiele telefoons waarmee je kunt internetten en e-mailen.

^{Bron www.thinkquest.nl}

Mensen zijn altijd al bezig geweest om over afstanden met elkaar te communiceren. Boodschappers, postdiensten, koeriers en postduiven waren daarbij de eerste hulpmiddelen. De telegraaf werd uitgevonden in 1837 en verbeterd door Samuel Morse die met elektromagnetische pulsen werkte en met zijn systeem het Morse alfabet ontwikkelde. Zo´n 40 jaar later, in 1877, werd de telefoon uitgevonden door Alexander Graham Bell. Deze ontwikkelingen hebben allemaal effect gehad op ons dagelijks leven.

Het Internet
Kenmerkend voor het internet is de open omgeving, iedereen die eenmaal een verbinding heeft, kan alle andere computers in het net bereiken. In de loop van de jaren zijn verschillende programma’s ontwikkeld waarmee een gebruiker zich een weg over het net kan banen. Tot een tiental jaar geleden werd internet voornamelijk door de academische wereld en onderzoeksorganisaties gebruikt.
Dat kwam niet in de laatste plaats doordat het gebruik de nodige kennis vergde. De verschillende programma’s hadden hun eigen opdrachtenstructuur en om verbinding te maken met een specifieke computer in het net te krijgen, moeten soms ingewikkelde adressen worden onthouden en ingetikt.

Naarmate er meer informatie beschikbaar kwam, werden er ook gebruiksvriendelijkere manieren ontwikkeld om deze informatie toegankelijk te maken. Zo kwamen er menugestuurde programma’s die op basis van een verzoek om bepaalde informatie het internet afzochten en daarmee de gebruiker veel werk uit handen konden nemen. Dit vergrootte het gebruikersgemak en maakte internet, met de vele nieuwsgroepen, de mogelijkheid voor e-mail en de toegang tot een enorme hoeveelheid informatie, ook aantrekkelijk voor mensen buiten de academische wereld.

Aan het eind van de jaren tachtig werden dan ook de eerste organisaties opgericht die via een modem toegang tot Internet boden. In Nederland was XS4ALL (uit te spreken als ‘access for all’) een pionier op dit gebied. Aanvankelijk bleef de belangstelling beperkt tot hobbyisten en hackers, maar de komst van het ‘World Wide Web’ (www) betekende een doorbraak naar een miljoenenpubliek.

WWW
Bij het www worden gegevens zo geordend dat een gebruiker de informatie met een speciaal programma, een zogeheten ‘webbrowser’, snel en overzichtelijk op zijn scherm kan krijgen. Hij hoeft hiervoor niets anders te doen dan verbinding te zoeken met een zogenaamde ‘web server’ en zijn web browser te starten.

Aangezien een www-browser geheel grafisch is georiënteerd, kunnen niet alleen teksten in allerlei lettertypen, maar ook plaatjes en afbeeldingen worden getoond. De grote kracht van www is dat het zogenaamde hyperlinks ondersteunt, die zijn aangegeven middels tekst in een afwijkende kleur of een knop op het scherm. Klikt een gebruiker hierop, dan kan hij snel van de ene informatiebron naar de andere springen, zonder dat hij hoeft te weten waar die informatiebron zich werkelijk bevindt. Daardoor is het is het mogelijk om met een druk op de knop, van informatie op een computer in de Verenigde Staten naar informatie op een computer in Australië te springen. WWW en de verschillende webbrowsers hebben toegang tot internet voor een grote groep mensen mogelijk gemaakt.

Een gebruiker van het www hoeft geen ingewikkelde adressen van verschillende computers te onthouden en kan met de een klik over het net surfen. Het effect hiervan was dan ook merkbaar, niet alleen groeide het aantal gebruikers exponentieel (in 1995 met twaalf procent per maand), maar ook het aantal aanbieders van toegang tot internet steeg. De zogenaamde ‘access providers’ bieden thuisgebruikers voor een relatief klein bedrag een abonnement aan. In 1994 waren er in Nederland vijf van deze providers, in 1996 waren het er meer dan honderd. De grootste daarvan was en is Planet Internet.

Door te zorgen voor een landelijk net van inbelpunten waar iedereen tegen een lokaal telefoontarief kan bellen slaagde Planet Internet erin binnen een half jaar 20.000 abonnees te werven. Op grond van een eigen enquête concludeerde Planet in januari 1996 dat 700.000 Nederlanders internet wel eens bezochten, waarvan 250.000 minimaal eenmaal per week en 80.000 dagelijks. Overigens vond slechts eenderde van de privébezoeken plaats vanuit huis, tweederde gebeurde vanaf de werkplek. In de VS hebben veel thuisgebruikers toegang tot internet via een van de ‘online-diensten’. Volgens onderzoeken hadden daar eind 1995 in totaal al ruim 11 miljoen mensen een aansluiting op het internet. Ten opzichte van eind 1994 was dat een groei van 79 procent.

Conclusie
Het World Wide Web heeft voor een explosieve groei van het internet gezorgd. De groei kwam niet alleen van de kant van de gebruikers die informatie zochtenn. Na de opkomst van het www lijken ook tal van niet-academische organisaties brood in aanwezigheid op internet te zien. Naast de overheid- en non-profit instellingen, die hun informatie in een zodanig breed mogelijke kring willen verspreiden, zijn dit vooral commerciële organisaties.

Tegenwoordig heeft elk commercieel bedrijf een eigen plek op het www, waar het informatie over de eigen producten of diensten geeft. Niet alleen commerciële bedrijven hebben tegenwoordig hun eigen websites, sinds 1995 is er sprake van een ware internethype. Banken, verzekeringsmaatschappijen, omroepen, uitgevers, stichtingen etc. maken allemaal hun eigen webpagina’s. Daarnaast meldden zich ook postorderbedrijven en boekenCd-winkels, waar men direct via internet een bestelling kan doen, het bedrijven van deze handelingen heet E-Commerce.

Computer Impact deel 6: Criminaliteit

De intrede van de computer heeft ook verschillende negatieve verschijnselen met zich meegebracht. Toen de computer net uitgevonden werd was er nog niet veel aan de hand. Er was immers nog geen Internet voor iedereen.

Toen Internet eind jaren negentig vrijwel voor iedereen toegankelijk was en dus ook voor hackers en ander gespuis begonnen de problemen pas. Dit zijn de gevolgen van het Internet in negatief opzicht:

Hackers:
Geen enkel computernetwerk is meer veilig. Alle bekende Internetsites zijn wel eens platgelegd door hackers, bijvoorbeeld de site van het Pentagon en CIA maar ook de beroemde veilingsite Ebay. Hackers zijn mensen die gespecialiseerd zijn in een of meerdere besturingssystemen, programmeertalen en netwerkbeheer. Zij sporen zwakheden op in de beveiliging van een netwerk of computer om vervolgens in te breken. Hackers richten bijna nooit schade aan in de ingebroken computer en vaak laten zij zelfs informatie achter om de systeem/netwerkbeheerder erop te wijzen hoe ze door de beveiliging zijn heen gekomen. De hackers hacken meestal omdat het een kick geeft als ze door de beveiliging van een netwerk of computer heen zijn
gekomen. Ze beschouwen het als een sport.

Crackers:
Een cracker lijkt veel op een hacker, alleen bezit een cracker minder kennis dan een hacker, heeft een cracker slechte bedoelingen en meer een commercieel doelvoor ogen. Er zijn net als hackers ook crackers die het een sport vinden om computers en dergelijke te kraken. De commerciële crackers, die bereiken hun
doel door bijvoorbeeld een Internet-bankaccount te kraken. Een andere tactiek van crackers is om een gekraakte computer te gebruiken als een computer die opdrachten uitvoert van de cracker zelf. Zo zal de cracker minder snel worden achterhaald omdat hij een computer van iemand anders gebruikt. Op deze manier laat hij niet zijn eigen gegevens achter na een kraak, maar die van een andere (daarvoor gekraakte) computer. Deze gekraakte computer wordt ook wel een zombie of dummy genoemd. De echte aanval gaat
pas van start als de hacker genoeg dummy’s/zombies heeft.

Meestal wordt er een Internetsite platgelegd door de dummy’s allemaal te gelijk naar één site te laten gaan. De server (hoofdcomputer) van deze site kan alle aanvragen van de dummy’s niet verwerken en slaat op tilt, met als gevolg dat een site niet bereikbaar is voor een bepaalde tijd.

De volgende recente bron maakt een typisch geval van een dummyaanval duidelijk. Deze onderstaande bron bevat echter wel een grote fout, van alleen de titel
klopt al niets. Een hacker heeft geen kwaadwillige bedoelingen, dat heeft een cracker wel. Crackers leggen Internetsites plat, hackers niet. De titel zou dus moeten zijn: “Crackers leggen websites plat” De Volkskrant begaat hier dus een grote fout.

Hackers leggen websites regering plat

Virussen:
Een van de allereerste virussen en de toentertijd zeer destructieve was het virus dat “ILOVEYOU” heette. In het jaar 2000 was men nog niet gespecialiseerd in het onschadelijk maken en verwijderen van virussen. Dit virus verspreidde zich via de e-mail als bijlage. De meeste mensen waren niet op de hoogte en verwachtte niet zoiets. Bijna iedereen die het virus kreeg opende het uit onwetendheid, denkend dat het een serieuze liefdesbrief was. Daar hadden ze zich dus flink in vergist. Zodra het virus geopend werd deed het zijn werk, het vernietigde bestanden, gooide gegevens door elkaar en stuurde zichzelf vervolgens door naar iedereen in het adresboek van de geïnfecteerde computer. Het enorme en onverwachte virus infecteerde meer dan 80% van de computer in de Verenigde Staten. De schade was enorm, CNN berichtte dat erg veel particulieren maar ook professionele bedrijven heel veel schade geleden hadden.

Virussen laten alles in je computer vernietigen, het ene virus formatteert je harde schijf de andere overschrijft weer de systeembestanden. Er zijn vele
verschillende soorten virussen, waarvan deze het meest voorkomen:

Er zijn bootsectorvirussen, die ook wel opstartsectorvirussen genoemd worden. De opstartsector bevat allerlei informatie over de bestandsstructuur en eventueel informatie over het opstarten van de computer. Het vervelende van een bootsectorvirus is dat het al actief is voor dat andere bestanden (zoals je virusscanner) worden opgestart, en ze zijn vaak moeilijk te verwijderen omdat ze in het geheugen van je pc gaan zitten.

Er zijn file infectors, ook wel bestandsvirussen genoemd. Deze groep virussen zal zich verspreiden door zijn eigen code te kopiëren naar een ander bestand, zodat als het bestand wordt uitgevoerd ook de viruscode wordt uitgevoerd. Dit is een groep virussen die .exe en .com bestanden (programmatoepassingen) infecteert, en zich op die manier verder verspreid.

Er zijn macro virussen die gebruik maken van de ingebouwde programmeertaal van Microsoft Office die ervoor dient om de computer bepaalde taken uit te laten voeren. In het geval van een macro virus zal dit een taak zijn die natuurlijk niet door de gebruiker is ingevoerd. De meeste macro virussen van dit moment infecteren Word documenten, maar ook Excel bestanden kunnen door een aantal macro virussen worden geïnfecteerd.

Een virus imposter is een bestand wat je pc een taak laat uitvoeren, maar niet echt een virus is. Het bestand doet net als of het een virus is. Het kan bijvoorbeeld heel veel dezelfde vensters op je beeldscherm laten verschijnen, of een programmaatje starten waarbij je een venster moet bekijken die je niet meer weggaan.

Een worm is een bestand wat zich zonder hulp van iemand kan verspreiden. Een worm verspreid zich bijna altijd via email en op het moment dat een geïnfecteerde bijlage wordt geopend zal een worm uit zichzelf een e-mail sturen naar bijvoorbeeld alle mensen in je adressenboek met daarbij natuurlijk een bijlage waar de worm een kopie van zijn eigen code aan heeft toegevoegd. Als de ontvanger van het bestand deze dan ook bekijkt zal de worm zich naar aanleiding van dat adressenboek ook weer gaan verspreiden.

Helaas worden virussen steeds slimmer en destructiever en zijn er steeds meer exemplaren van. Een bron die dit bevestigd:

Explosie van e-virussen;

Spyware:
Deze sluipen in je computer om vervolgens belangrijke informatie zoals wachtwoorden en bankgegevens door te geven aan anderen die er
vervolgens mee aan de haal gaan. Spyware zit vaak verstopt in programma’s die via het Internet vrij verkrijgbaar zijn, deze software wordt ook wel freeware ( het tegenovergestelde is shareware, dit is niet gratis) genoemd. Ook kunnen ze
je meest bezocht sites doorsturen naar reclame bedrijven die je vervolgens overspoelen met reclame hierover.

Hoaxen:
Ongewenste e-mail. Adverteerders proberen op allerlei mogelijke manieren aan je mailadres te komen om je vervolgens met reclame of hoaxen te bestoken.

Een hoax is eigenlijk gewoon een grap. Meestal gaat het in een dergelijk geval om een e-mail waarin je wordt verzocht om een bepaald bestand van je pc te verwijderen omdat het bijvoorbeeld een virus zou zijn. Ook wordt er vaak in een dergelijk e-mail verteld dat een aantal virusscanners van groot antivirus software fabrikanten dit virus niet zullen herkennen en dat je de e-mail vooral door moet sturen naar iedereen in je adressenboek. Het probleem bij dit soort e-mail is dat het vaak om een origineel Windows bestand gaat en wat je dus niet moet verwijderen. Deze mail moet je dus niet door te sturen naar iedereen in je adressenboek. In de volgende bron wordt duidelijk wat een misleidend effect een hoax op bepaalde mensen kan hebben.

In de volgende bron wordt duidelijk wat een
misleidend effect een hoax op bepaalde mensen kan hebben.

Het bestand “jdbgmg.exe” is gelukkig geen essentieel systeembestand. Dus wanneer mensen deze handeling van deze Hoax toch uitgevoerd hebben zal er niet veel aan de hand zijn. Helaas zijn er ook mensen die een hoax verspreiden die aanzet om een essentieel systeembestand te verwijderen. Vaak start de computer dan niet meer op een is de schade groot. en niet te repareren.

Mensen verspreiden hoaxen om mensen kwetsbaar te maken zodat ze op de desbetreffende computer kunnen inbreken. In hoaxen wordt ook vaak aangespoord om dit bericht door te sturen aan iedereen in je adressenlijst met als doel door overbelasting het e-mailverkeer plat te leggen.

Trojan Horses:
Een Trojan Horse is letterlijk vertaald het “Paard van Troje” en dit heeft te maken op de oorlogsvoering tijdens de Trojaanse oorlog waar een houten paard werd gebruikt om alle manschappen in te verstoppen zodat ze toch de stad binnen konden dringen. Dit zijn programma’s die je via de e-mail ontvangt of via een onbetrouwbare bron download. Een Trojan Horse verspreid zich niet naar een andere pc, maarkan bijvoorbeeld door een hacker gebruikt worden om verbinding te maken met je pc terwijl je online zit. Deze programma’s kunnen een computer ontregelen of laten crashen. Wanneer je computer onder leiding is van een Trojan Horse is het volledig toegankelijk voor de buitenwereld met alle gevolgen van dien. Voorbeelden van veel voorkomende trojans zijn die van SubSeven, Netbus en BackOrifice.

Het inbreken in andermans computer is niet het enige wat strafbaar is, zo is het systematisch downloaden of opslaan van kinderporno ook strafbaar. De overheid kan echter moeilijk mensen opsporen en bewijzen verzamelen, dit mede doordat het Internet enorm groot is en er vele van dit soort sites zijn en bijkomen.

Ook het downloaden van programma’s en spellen, muziek of films kan strafbaar zijn, vanaf het moment dat je begint met downloaden ben je feitelijk strafbaar volgens de Nederlandse wet. De regering en verschillende organisaties zoals de BUMA STEMRA, de Amerikaanse RIAA en Stichting Brein proberen downloaden tegen te gaan. Er ontstaat dus een strijd tegen de net genoemde partijen en de downloaders en downloadsites. Als gevolg ontstaan rechtzaken die de regering meestal wint, ze staan immers volledig in hun recht. Maar voordat de berechte downloadsite uit de lucht is, zijn er alweer 3 andere downloadsites bijgekomen.

Conclusie:
Deze en meerdere vormen van criminaliteit op het Internet zijn deel gaan uitmaken van onze samenleving. Sommigen uit onze maatschappij hebben zelfs hun voordeel eruit kunnen halen. Er is immers een hele markt van antivirusbedrijven ( zoals Norton Antivirus), spamfilters en spywarefilters (Ad-Aware) uit ontstaan. Vroeger waren de vele bovengenoemde handelingen niet strafbaar, de computer en het Internet waren immers nieuw en er waren nog geen wetten voor. Gelukkig zijn handelingen als hacken tegenwoordig wel strafbaar.

Een ander gevolg is dat tegenwoordig met alle mogelijkheden op Internet criminelen niet meer zo gauw een bank zullen beroven, maar sneller in zullen breken in de bankaccounts van banken. Het via Internet plegen van dit soort misdaden is voor de crimineel minder gevaarlijk en gemakkelijker, hij hoeft immers niets anders te doen dan voor een computer te zitten.

Computer Impact Deel 7: Conclusie en Slot

Dit is het alleraatste deel van deze reeks, hier trek ik een bondige conclusie over alle delen.

Alle delen op een rij:

• Computer Impact Deel 1 – Inleiding
• Computer Impact Deel 2 – Markt
• Computer Impact Deel 3 – Industrie
• Computer Impact Deel 4 – Gameindustrie
• Computer Impact Deel 5 – Communicatie
• Computer Impact Deel 6 – Criminaliteit

De computer heeft een nieuwe en succesvolle marktsector het leven ingeblazen, de industrie een revolutie laten doormaken, een spelindustrie intrede laten doen in onze samenleving, nieuwe en geavanceerde communicatiemediums laten ontstaan en helaas vele gevaren met zich meegebracht in de criminaliteitssector.

In deze reeks is vooral een blik geworpen op de fysieke invloed van de computer. Maar de gevolgen zijn ook psychisch merkbaar. Mensen zijn meer naar zichzelf toegekeerd en zijn vaker met een computer en dus zichzelf bezig.

Ook zijn in onze samenleving veel zaken ingewikkelder geworden; vroeger kon men zelf zijn auto repareren, maar tegenwoordig niet meer omdat het vol met geavanceerde elektronica zit. Aan de andere kant heeft men hier wel voordeel van.

Het leven van de mensen is in een stroomversnelling terecht gekomen, het begon na de 2e wereldoorlog en zal niet stoppen. De technologie gaat altijd vooruit en er werken constant mensen in zogenaamde “researchfacilities” aan nieuwe technologieën.

De computer is bezig de maatschappij te veroveren. Mensen worden steeds meer ondergeschikt aan de computer. Onze gehele economie wordt door dit fenomeen draaiend gehouden. Misschien dreigt het gevaar dat wij overgenomen zullen worden door de computer, dat zou trouwens het enige moment zijn waarop ik hoop op een stroomstoring, maar dat terzijde.

Dankbetuiging:
Ik hoop dat iedereen wat heeft opgestoken van deze reeks en het met net zoveel plezier heeft gelezen als dat ik het heb geschreven. Tevens wil ik een aantal mensen hartelijk bedanken.

Mijn dierbare collega King, voor het doorlezen, aangeven van verbeteringen en opleuken van mijn artikelenreeks. Je legde een ‘finishing touch’aan mijn reeks en stond vaak klaar voor me.

Ko wil ik tevens erg bedanken voor zijn visie op mijn reeks, veel van zijn opmerkingen kwamen erg goed van pas, ik heb er veel aan gehad.

Siederstylah, waarmee ik een maand geleden rond middernacht op het idee kwam deze reeks te maken!

Zonder jullie steun en de vaak positieve reacties van de members had ik het niet gered, hartelijk bedankt!

Bronvermelding:

• http://nl.wikipedia.org/wiki/Geschiedenis_van_de_computer
• http://www.thocp.net/
• http://www.intel.com/intel/intelis/museum/online/hist_micro/hof/index.htm
• http://computers-internet.pagina.nl/
• http://www.dedigitalerevolutie.nl/redirect.asp?pagina=hardware/geschcom.htm
• http://www.retrogames.nl/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=95
• http://www.breekpunt.nl/artikel.asp?id=1303
• http://www.leren.nl/rubriek/wetenschap/geschiedenis/geschiedenis_van_computers_en_internet/
• http://net.info.nl/ego/tribalxc.htm
• http://www.old-computers.com/history/timeline.asp
• http://www.Adam’s Robot Page.htm