2min

Tags in dit artikel

, , ,

In de Tweede Kamer werd onlangs gedebatteerd over de begroting van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Een van de onderwerpen waar veel meer budget voor werd gevraagd is nepnieuws. De voorstellen logen er niet om. Partijen willen onderzoeken, een voorlichtingscampagne en een gesprek met deskundigen op het gebied van social media. Om gelijk en ongelijk te betogen werden er bijzondere argumenten gebruikt. Zo is de vermeende Russische inmenging in de Amerikaanse verkiezingen een angstbeeld voor onze gemeenteraadsverkiezingen. Ook de sleepwet en de MH17 werden ingezet. Andere partijen waren weer angstig voor een overheid die bepaalt hoe ver de persvrijheid gaat. Facebook en Google werden uiteraard regelmatig als voorbeeld aangehaald. Kortom, het onderwerp leeft.

Hoe nep is het Nederlands nepnieuws?

Zo zoetjes aan is de vraag hoe nep ons nepnieuws nu eigenlijk is. Wat in alle rumoer niet werd aangehaald is een recent bericht van de Nederlandse Vereniging van Journalisten. De NVJ volgt namelijk al een tijd een experiment van de Universiteit Leiden en Facebook. Factcheckers van de Universiteit Leiden doen al sinds maart van dit jaar onderzoek naar het waarheidsgehalte van het nieuws dat op het Nederlandse deel van Facebook wordt gepubliceerd. Het valt op dat via Facebook in Nederland weinig nepnieuws verspreidt wordt. Het nepnieuws dat voorbij komt is eigenlijk qua aard bekend en in drie categorieën te delen. Allereerst de ‘nieuwsberichten’ voor commercie, ofwel clickbait. De tweede categorie bestaat uit complottheorieën en als laatste vorm zien onderzoekers onbewezen gezondheidsclaims.

Alle drie deze vormen zijn al eeuwen bekend en gebruikt. Zij hebben niets met multimedia en internet te maken. Ook rond de afgelopen verkiezingen is weinig nepnieuws aangetroffen. Het onderzoek leert dat politiek nepnieuws in Nederland, als het voorbij komt, vooral via Twitter wordt verspreid. Via speciale websites wordt dit nepnieuws benoemd en uitgelegd. Het lijkt er dan ook sterk op dat dit probleem politiek groter lijkt dan het maatschappelijk is. Wellicht kunnen politici zich veel werk en kosten besparen als zij hun onderzoek beginnen bij de factcheckers van Universiteit Leiden.