Het Barcelona Supercomputing Center ontwikkelt supercomputers en heeft als doel om de rekenkracht ervan zo snel mogelijk van petaflops naar exaflops op te krikken. Met de MareNostrum 4 heeft het sinds kort een van de krachtigste supercomputers van Europa in gebruik genomen. Deze computer kostte 34 miljoen dollar om te ontwikkelen en beschikt over 11,1 petaflops aan rekenkracht. Dit is volgens het bedrijf echter nog maar het begin. De supercomputer wordt de komende tijd nog veel krachtiger gemaakt.
Op dit moment is er een wereldwijde wedloop gaande, waarbij geprobeerd wordt zo snel mogelijk een exaflops supercomputer te ontwikkelen. Eén exaflops staat gelijk aan duizend petaflops. De supercomputer in Spanje, die overigens tienmaal zo krachtig is als zijn voorganger, heeft dus nog wel even te gaan. Overigens staat één petaflop gelijk aan duizend miljoen miljoen floating-point operations (zwevendekommagetallen) per seconde.
MareNostrum 4
De nieuwe supercomputer in Spanje staat wereldwijd op de dertiende plek in de top vijfhonderd van best presterende computersystemen. De centrale processor van MareNostrum 4 biedt een rekenkracht van in totaal 11,1 petaflops, die gegenereerd worden door een cluster van 48 rekken met in totaal 3.456 nodes en 155.000 processoren.
Naast dat centrale cluster, dat als het ware het hart van de MareNostrum 4 vormt, komen er de komende maanden nog drie kleinere clusters bij. Die voegen nog meer rekenkracht toe, waarmee het totaal op 13,7 petaflops uit zou moeten komen. Die nieuwe clusters worden voorzien van technologie die nog in ontwikkeling is. Denk daarbij aan IBM Power9, NVIDIA Volta Plus GPU’s, Intel Knights Hill processoren en 65-bit ARMv8 processoren.
Maar waarom dan?
Al die rekenkracht maakt het mogelijk dat de MareNostrum 4 snel complexe berekeningen uitvoert. Denk aan berekeningen die nodig zijn voor onderzoek naar klimaatverandering (weermodellen worden steeds ingewikkelder en groter), maar ook natuur- en scheikundige fenomenen.
“Voor onze onderzoekers in de computerarchitectuur, en zij die zich bezig houden met het bouwen van tools voor de analyse en efficiëntie van computers, is dit een echte traktatie,” vertelt BSC directeur en professor Mateo Valero aan ZDNet. “Het stelt ons in staat te experimenteren met de nieuwste technologie, analyseren hoe dezelfde applicaties zich gedragen in verschillende hardware en helpt ons ze efficiënter te maken in verschillende architecturen.”
Het belangrijkste is wat Valero betreft de toekomst. BSC kan met MareNostrum 4 namelijk technologische ontwikkelingen voor toekomstige versies testen, waarvoor het ook steun krijgt van de Europese Commissie – een primeur. “Het stelt ons in staat een van onze meest ambitieuze projecten vorm te geven: om te bouwen aan hardware- en softwaretechnologie met een Europees DNA.”
De eerste exaflops-computer
Volgens Valero zal het nog een tijd duren voordat er een machine komt die beschikt over exaflops. Hij verwacht die in 2020 ergens in de wereld te zien. De kans lijkt groot dat die in China zal staan, als de huidige ontwikkeling doorzet. Verwacht wordt dat in de loop van 2022 of 2023 een eerste exaflops-supercomputer in Europa in gebruik genomen wordt.
De krachtigste supercomputer wereldwijd staat op dit moment in China en heet Sunway TaihuLight en heeft een rekenkracht van 93 petaflops. De nummer twee – met 33,8 petaflops – is de Tianhe-2, eveneens in China. De nummer drie staat in Zwitserland, de Piz Daint, en rekent met 19,5 petaflops.