2min

De gemeente Eindhoven, ASML, VDL en Philips hebben afgelopen zomer geprobeerd om de verkoop van de High Tech Campus Eindhoven aan Singapore te stoppen. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) weigerde in de campus te investeren, waarna Singapore het vastgoed opkocht.

Dat blijkt uit onderzoek van journalisten Pieter Couwenbergh, Erik van Rein, Nelleke Trappenburg van het Financieele Dagblad (FD). De High Tech Campus Eindhoven is een onderzoekslocatie voor meerdere Nederlandse en internationale technologiebedrijven, waaronder ASML, VDL en Philips. Zij huren ruimten voor kantoren en laboratoria.

Marcel Boekhoorn, ex-grootaandeelhouder van de High Tech Campus Eindhoven, verkocht het complex in de zomer van 2021 aan GIC, een Singaporees staatsfonds. Onderzoek van het FD wijst uit dat de gemeente Eindhoven en grote concerns als ASML, VDL en Philips probeerden om de verkoop te stoppen.

Dataveiligheid

Volgens huurders en de gemeente Eindhoven was de campus te belangrijk voor Nederlandse ontwikkeling en innovatie om aan investeerders ‘op grote afstand’ te verkopen. Bovendien wordt er met hoogwaardige technologie gewerkt. De eigenaar van de campus speelt een rol in dataveiligheid.

Nadat de huurders en gemeente Eindhoven vernamen dat de campus mogelijk aan een Singaporees staatsfond werd verkocht, probeerde de groep een tegenbod te financieren. De groep verzocht het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) om een staatsinvestering te overwegen, zoals de Rijksoverheid voor Schiphol en NS deed.

Het EZK liet het afweten. “De overheid heeft de afweging gemaakt dat de verkoop van het vastgoedbeheer geen aanleiding biedt om hier publiek geld in te investeren”, vertelde een woordvoerder aan het FD. “De hoogwaardige technologie op de campus zit immers bij de huurders van de campus – en niet in de stenen.”

De groep probeerde het vervolgens bij pensioenfonds ABP, maar tevergeefs. Een tegenbod lag buiten handbereik. Het Singaporese staatsfond ging er met het complex vandoor.

Had het anders gekund?

De gemeente Eindhoven noemde de campus een ‘kroonjuweel voor Nederland’. Er is geen enkele wet die de internationale verkoop van dit kroonjuweel verbiedt.

Sommige wetsvoorstellen komen dichtbij, waaronder de ‘investeringstoets’. Dit voorstel moet het mogelijk gaan maken om kopers van vitale Nederlandse technologie of infrastructuur te onderzoeken. Bijvoorbeeld op vlak van dataveiligheidsrisico’s, zoals in het geval van de High Tech Campus niet misplaatst was geweest.

De Eerste en Tweede kamer hebben het voorstel nog niet behandeld. Bovendien wordt vastgoed niet als ‘vitale technologie of infrastructuur’ gezien, waardoor de High Tech Campus überhaupt tussen schip en wal was gevallen.

Daarnaast resteert de vraag of het ministerie van EZK de juiste beslissing maakte door een staatsinvestering te weigeren. Er zijn Europese fondsen voor technologische ontwikkeling, waaronder de chipontwikkeling die op de campus plaatsvindt.

Hoewel het niet duidelijk is of het EZK een Europese oplossing heeft overwogen, was de kans op financiering altijd klein geweest. Uiteindelijk ging de campus voor meer dan een miljard over de toonbank. Dergelijke bedragen liggen niet voor het oprapen, met of zonder Europees geld.