7min

De Amerikaanse president Donald Trump heeft de duimschroeven verder aangedraaid en het handelsverbod van Huawei verlengd en verzwaard. Het bedrijf geeft nu zelf ook aan in de problemen te gaan komen. De kans dat China een van zijn grootste bedrijven laat omvallen door toedoen van Trump lijkt echter uitgesloten. Het wachten is wat China nu gaat doen. Importheffingen, handelsverboden en zelfs militair ingrijpen wordt door sommige analisten niet uitgesloten.

Recent heeft Trump het handelsverbod met het Chinese Huawei met een jaar verlengd. Trump heeft er nu ook voor gezorgd dat chipfabrikanten die Amerikaanse technologie gebruiken niet langer aan Huawei mogen leveren. Huawei heeft inmiddels laten weten dat het zoekt naar een oplossing, maar dat het voortbestaan van het bedrijf nu echt in gevaar komt.

Vorig jaar bezochten we Huawei in Shenzhen tijdens een groot evenement van het bedrijf en spraken we met verschillende executives. Het werd ons toen al snel duidelijk dat ondanks dat het handelsverbod, Huawei er alles aan deed om met alternatieve oplossingen te komen voor Amerikaanse technologie. Onze conclusie was toen dat de Amerikaanse regering er met het handelsverbod voor zorgt dat Huawei alleen maar gevaarlijker wordt. Door met goede alternatieven te komen voor Amerikaanse technologie, zullen ze ook zonder handelsverbod geen Amerikaanse producten meer kopen. Neem bijvoorbeeld de Kunpeng-chip, dat is al een goed alternatief voor Intel-processoren in het datacenter.

Trump mikt op het hart van Huawei

Inmiddels zijn we ruim een half jaar verder en lijken de Amerikanen nog harder in te zetten op het slopen van het Chinese bedrijf. Niet alleen is het handelsverbod met een jaar verlengd, ook hebben ze het hart van Huawei gevonden. Een middel om het bedrijf echt schade toe te brengen. Alle chipfabrikanten die gebruikmaken van Amerikaanse technologie mogen niet langer leveren aan Huawei. Eerder leek het verbod enkel te gelden voor Amerikaanse bedrijven, nu geldt het voor alle Amerikaanse technologie.

Een van de bedrijven die nu niet langer aan Huawei mag leveren is de Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC). Deze Taiwanese chipfabrikant produceerde tot voor kort alle chips voor Huawei. Van de Kirin-chips in de smartphones, de Kunpeng-chip in het datacenter tot hele specifieke netwerkchips. Huawei beschikt weliswaar over een afdeling die hele goede chips kan ontwerpen, maar als je ze vervolgens nergens kan laten produceren, heb je een groot probleem. Dat grote probleem heeft Huawei nu ook erkent, het geeft aan dat het voortbestaan van het bedrijf nu in gevaar komt.

Spionage klacht is afleiding voor echte reden: werelddominantie

De Amerikaanse regering houdt nog steeds vol dat de reden voor het handelsverbod te maken heeft met spionage. Volgens de Amerikanen zou Huawei in staat zijn om met zijn netwerktechnologie en smartphones het verkeer af te luisteren of af te tappen om dat vervolgens door te spelen aan de Chinese overheid. Bewijs dat Huawei dit kan is er niet, bewijs dat Huawei dit ooit gedaan heeft is er ook niet. De Amerikaanse overheid weigert met bewijs te komen, ook nadat Huawei zelf heeft opgeroepen om het bewijs openbaar te maken. Ook heeft Huawei zijn broncode ter inzage vrijgegeven aan alle Westerse landen, in een poging volledig transparant te zijn. Ironisch is het wel, aangezien het juist de Amerikanen waren die backdoors plaatsten in Cisco-apparatuur voor spionage.

China mag geen technologische wereldspeler worden

De echte reden voor het tegenwerken van Huawei is het afremmen van China om een dominante technologische wereldspeler te worden. China heeft een plan gepresenteerd met de naam “Made in China 2025” waarin het de ambitie heeft geformuleerd om een dominante wereldspeler te worden in 2025 op technologisch vlak. China wil vooroplopen met AI, machine learning, Big Data en andere nieuwe technologische ontwikkelingen. Door de Amerikanen wordt dat gezien als een bedreiging, omdat zij op dit moment het machtigste technologische land zijn. Zo’n 90 procent van alle grote IT-bedrijven komt uit de Verenigde Staten of is opgekocht door Amerikaanse bedrijven.

Zolang China simpele producten tegen lage prijzen produceert, zag niemand een gevaar in China. Nu het land zich verder wil ontwikkelen naar een hoger niveau en zelfs een poging wil doen om de wereld te domineren met technologie, wordt het land ineens gevaarlijk. Voorheen ging men er altijd vanuit dat Westerse landen een voorsprong zouden houden op China, nu die voorsprong lijkt te verdwijnen wordt de situatie grimmiger.

De Amerikanen proberen al tijden om bondgenoten onder druk te zetten om China tegen te werken. In het begin vooral met het spionageverhaal, maar aangezien er geen bewijs is, werd Huawei nergens echt verboden in Europa.

Nederland en Verenigd Koninkrijk volgen VS

Het verhaal dat de Amerikanen nu vertellen is niet duidelijk, maar ze krijgen wel meer voet aan de grond bij bondgenoten. Zo hebben de Amerikanen begin dit jaar de Nederlandse overheid onder druk gezet om de exportlicentie van ASML naar China niet te verlengen. Daar was niet veel druk voor nodig, de licentie werd ingetrokken. Nederland had in 2019 zelf een rapport gepubliceerd over de handelsbelangen tussen Nederland en China. Daarin worden kansen en gevaren beschreven. Er wordt onder andere beschreven hoe China werelddominantie wil vergaren via technologie. Dat technologie kan zorgen voor vrijheid, maar ook vrijheid kan beperken.

ASML is de enige fabrikant ter wereld van machines waarmee chips kunnen worden geproduceerd. ASML is gevestigd in Nederland en heeft een exportvergunning nodig om deze machines aan China te mogen leveren.

In het Verenigd Koninkrijk werd na een lange discussie in januari besloten om Huawei grotendeels toe te staan in de 5G-netwerken van telecomproviders. Huawei zou alleen geen apparatuur mogen leveren voor het core-netwerk. Nu vier maanden later komt de overheid erop terug. Per 2023 zal Huawei helemaal moeten verdwijnen uit de Britse netwerken. Het Verenigd Koninkrijk zou deze stap hebben gezet om de VS een plezier te doen en op die manier een betere handelsovereenkomst te kunnen sluiten met de VS. Die is nodig vanwege de Brexit.

China is aan zet; diplomatie, handelsverboden of militair ingrijpen?

Door het handelsverbod met Huawei en andere restricties op Chinese goederen is de spanning het afgelopen jaar fors opgelopen tussen China en de Verenigde Staten. In eerste instantie werd verwacht dat Trump alleen uit was op een nieuwe handelsovereenkomst met China, om gunstigere voorwaarden voor de VS af te dwingen. Inmiddels wordt het steeds duidelijker dat hij China onder de duim wil houden en veel productie terug naar de VS wil halen.

China heeft vorig jaar wat restricties opgelegd aan handel door Amerikaanse bedrijven in China. De Chinezen beraden zich nog over wat de beste stap voorwaarts is. We rekenen erop dat sommige Amerikaanse producten in China aan banden worden gelegd. Feit is echter dat dit de Amerikanen of de Amerikaanse economie niet echt raakt. Als Apple geen iPhones mag verkopen in China is dat jammer voor Apple, maar dat was het dan ook. Waarschijnlijk komt er dan een verbod op andere producten of China verhoogt de exportkosten naar de VS. Hierdoor zullen veel producten in de VS fors duurder worden, waardoor Trump in eigen land onder druk komt te staan. Nadeel hiervan is dat als China de handel met de VS extreem limiteert het dat ook Chinezen bedrijven geld kost en het ongetwijfeld een domino-effect zal hebben. Trump zal waarschijnlijk reageren met nog meer maatregelen.

Diplomatie is de beste weg

Uiteindelijk moet China op zoek naar een oplossing voor Huawei en het beleid van de Amerikanen, wil het plan voor 2025 kunnen slagen. Huawei heeft voor nu een flinke voorraad aan chips opgebouwd. Het bedrijf heeft het afgelopen jaar flink wat extra chips besteld, maar die zijn een keer op. De beste weg voor China lijkt de diplomatieke weg te zijn, door een nieuwe handelsovereenkomst met de VS te sluiten en daarmee de handel voor Huawei weer vrij te geven.

Ander alternatief is militair ingrijpen in Taiwan

Een minder positief scenario dat door sommige analisten wordt genoemd is militair ingrijpen in Taiwan. Er zijn namelijk maar een handvol chipfabrikanten in de wereld en daar zit de kern van China’s probleem. Bij Intel en GlobalFoundries hoeft Huawei niet aan te kloppen, want dat zijn Amerikaanse bedrijven. Samsung zou een alternatief kunnen zijn. Het Zuid-Koreaanse bedrijf heeft meerdere chipfabrieken, maar de Amerikaanse markt is een gigantische afzetmarkt voor Samsung en de vraag is of ze dat op het spel willen zetten voor Huawei. Die kans is klein.

Dan is er nog Semiconductor Manufacturing International Corporation (SMIC). Een Chinese chipfabrikant die uitsluitend beschikt over verouderde machines van ASML. SMIC stond op het punt een moderne EUV-machine van ASML te krijgen, maar toen werd de licentie ingetrokken door de Nederlandse overheid.

Tot slot is er nog TSMC. Deze Taiwanese chipfabrikant is onder druk van de Amerikanen gestopt met het produceren van chips voor Huawei. Taiwan wordt in het westen gezien als een autonome regio of een zelfstandig land. Zo wordt het ook grotendeels bestuurd. In China wordt Taiwan echter beschouwd als een afvallige provincie. China heeft al meerdere malen bedrijven en landen onder druk gezet als ze te nauwe relaties aangaan met Taiwan of het erkennen als zelfstandig land.

Analisten stellen dan ook dat China zou kunnen kiezen voor militair ingrijpen. Waarbij het de afvallige provincie bezet en het weer volledig onder Chinese controle komt. Daarnaast staan de TSMC-fabrieken dan op Chinees grondgebied en kan het bedrijf wel weer leveren aan Huawei. TSMC beschikt namelijk wel over EUV-machines. De vraag is alleen hoe de VS daar weer op gaat reageren, zo’n situatie kan snel uit de hand lopen.

Conclusie

Alles bij elkaar is dit een zeer politieke discussie geworden. Het lijkt niets meer te maken te hebben met spionage, maar met de machtspositie in de nieuwe technologische wereld. Vooral de VS wil die positie niet verliezen aan China. In Europa lijkt hier nog weinig beleid voor te zijn. Daar vertrouwen ze wellicht op de wereldhandel en hebben ze zich erbij neergelegd dat ze geen grote technologische wereldmacht zijn of zullen worden. Laten we in elk geval hopen dat het niet komt tot militair ingrijpen en bloedvergieten, maar dat er een diplomatieke oplossing volgt. Of Trump daar ook toe bereid is, dat is wel nog even de vraag.