4min

Wacht de metaverse hetzelfde lot als 3D-tv’s en VR-brillen? De beslissing van Disney om de stekker uit de hele metaversedivisie te trekken doet het ergste vermoeden. Wat is de toekomst voor de metaverse?

De metaverse is zonder enige twijfel een van de populairste termen van de afgelopen jaren. Mark Zuckerberg vond het zelfs dermate interessant dat hij zijn bedrijven (onder andere Facebook en WhatsApp) onderbracht in een overkoepelende organisatie met de naam Meta. Ook tijdens zakelijke IT-evenementen waar we bij aanwezig waren was een keynote of sessie niet compleet zonder dat iemand over de metaverse begon. Concreet gebeurde er echter weinig, het bleef vooral bij vergezichten en algemeenheden.

Bovenstaand sentiment lijkt inmiddels door te sijpelen in de industrie. We horen in 2023 in ieder geval een stuk minder over de metaverse dan in voorgaande jaren. Eigenlijk is het sinds de naamsverandering van Facebook naar Meta alleen maar minder geworden. Er kwam ook steeds meer het besef dat de metaverse zoals het op dit moment is toch nog wel heel erg veel lijkt op Virtual Reality (VR). En laat VR nu ook een voorbeeld zijn van iets wat heel erg de hemel in geprezen werd en er ook zeker indrukwekkend uit kan zien, maar waarvan het praktische nut niet altijd even duidelijk is. In dat opzicht is Augmented Reality (AR) een stuk veelbelovender, zeker in zakelijke omgevingen.

Disney stopt met metaverse

De metaverse heeft enkele primaire gebruiksscenario’s. Een daarvan is dat het mogelijk is om een virtuele wereld te betreden zonder dat je daarvoor ergens fysiek heen moet. We hebben voorbeelden gezien van volledige winkels waar je naartoe kon in de metaverse. Het idee is dat je dan virtueel langs schappen kan lopen. Daarmee krijg je een beter overzicht van datgene wat er allemaal te koop is in een winkel. Dat is iets wat je in een webshop minder goed voor elkaar krijgt. Het komt vooralsnog echter niet in de buurt van fysiek in een winkel aanwezig zijn en de producten ook echt in de hand houden. Even aan een product ruiken is er vanzelfsprekend ook niet bij. Het is niet gezegd dat dit nooit zal kunnen, maar het gaat nog wel even duren vooraleer we daar zijn.

Een tweede gebruiksscenario dat meteen boven komt drijven voor de metaverse, is die voor entertainment. Zou het niet mooi zijn als films en series interactiever zouden worden? Dat je als kijker echt onderdeel uitmaakt van de actie. Dat is wat Disney wilde opzetten toen het de speciale metaversedivisie in het leven riep. Het was geen grote afdeling van het bedrijf (ongeveer 50 medewerkers), maar had wel een eigen SVP, die ervoor moest zorgen dat Disney een rol van betekenis ging spelen. Op zich was dat een logische zet te midden van de hype rondom metaverse, want Disney heeft natuurlijk een enorm aanbod aan content waarmee in theorie in ieder geval erg leuke dingen mogelijk zijn met betrekking tot de metaverse.

De praktijk blijkt echter toch weerbarstiger voor Disney dan de theorie. Vandaag werd namelijk bekend dat het bedrijf de stekker trekt uit de metaversedivisie. Deze beslissing is onderdeel van een grotere ontslagronde waarbij zo’n 7000 medewerkers hun baan verliezen.

Reality check voor metaverse

Het einde van de metaversedivisie betekent voor Disney overigens niet dat het alle geloof heeft verloren in de ontwikkelingen op dit gebied. CEO Bob Iger, die het stokje recent overnam van Bob Chapek bij Disney lijkt er in ieder geval nog wel toekomst in te zien. Hij investeerde recent nog in Genies, een bedrijf dat het mogelijk maakt om avatars te creëren om in metaverseapplicaties te gebruiken. Hij neemt er ook zitting in de raad van bestuur.

De beslissing van Disney om de stekker uit de metaversedivisie te trekken betekent dan ook niet dat het concept als geheel bij het grofvuil kan. Het is eerder een reality check. De metaverse is bij lange na nog niet wat het moet zijn maar wat wel al jaren beloofd wordt. Meta investeert al enkele jaren miljarden in Oculus bijvoorbeeld, maar eindgebruikers lijken er nog niet bepaald warm voor te lopen. Het heeft daarnaast ook een duidelijke gaming-insteek, net zoals VR dat had en heeft. Dat spreekt ook niet iedereen aan.

Als er dan gesneden moet worden in de organisatie, zoals het geval is bij Disney, dan staat een metaversedivisie vrij hoog op het lijstje om te schrappen. Met zo’n 50 medewerkers stelde het qua formaat sowieso al niet zoveel voor binnen een enorm bedrijf zoals Disney natuurlijk. Dus je kunt je ook afvragen hoe graag men wilde dat dit een succes zou worden. Wellicht was het voor Disney ook meer een proefballonnetje.

Heeft de metaverse toekomst?

Richting de toekomst zal de metaverse overigens wel degelijk realiteit worden, schatten we in. Het zal alleen een stuk langzamer gaan dan veel partijen in de markt willen. Dat is hoe het altijd gaat met nieuwe technologieën. De verleiding is groot om bij een terugslag dan meteen te roepen dat het helemaal niets wordt met een nieuwe technologie. Dat is echter ook niet terecht. We moeten alleen geen wonderen verwachten op de korte termijn. Op langere termijn kan het echter wel tot grote veranderingen leiden.

Een professor met de naam Amara heeft naar verluidt zelfs ooit een wetmatigheid bedacht voor bovenstaand fenomeen. Deze ‘wet’ gaat tegenwoordig door het leven als Amara’s Law. Hij is niet zo populair als die van de recent overleden Gordon Moore, maar daarmee niet minder waardevol. Hij stelt namelijk dat we de neiging hebben om de impact van technologie op de korte termijn overschatten, maar op de langere termijn onderschatten. Dat is goed om in het achterhoofd te houden. We gaan ongetwijfeld nog veel horen van de metaverse. Wellicht niet onder die naam en met een andere insteek. Maar de technologie rondom interactie met de digitale wereld zal alleen maar vooruitgaan.

Lees ook: Microsoft wil 3D-avatars toevoegen aan Teams