2min

De Eerste Kamer verzoekt de regering om het Rijk opdracht te geven de verkoop van grond voor datacenters voorlopig te stoppen. Geeft de regering gehoor, dan veegt het de plannen voor een Meta datacenter in Zeewolde van tafel.

Een meerderheid van de Eerste Kamer steunt een motie tegen de aanleg van een datacenter in Zeewolde. Het project zou in strijd zijn met het algemeen belang en dat wat in het meest recente coalitieakkoord is opgenomen over datacenters en ruimtelijke inrichting. Als gevolg wordt de regering verzocht om het Rijksvastgoedbedrijf opdracht te geven om de verkoop van grond voor hyperscale datacenters te staken totdat de nieuwe kabinetsvisie gereed is.

Stand van zaken

Vorige week gaf de gemeenteraad van Zeewolde groen licht voor de aanleg van een Meta datacenter in Zeewolde. De actie is in lijn met landelijk beleid over ruimtelijke indeling. De huidige regering stelde tijdens haar formatie vast dat de aanleg van datacenters op een provinciaal niveau bepaald kan worden. Dus stelde de gemeente Zeewolde in de afgelopen twee jaar bouwplannen op om een Meta datacenter in Zeewolde te realiseren.

Sinds enkele weken spreekt de regering zich regelmatig over de plannen uit. Nadat de gemeenteraad van Zeewolde instemde over het plan, zei demissionair staatssecretaris Raymond Knops (Binnenlandse Zaken) dat het Rijk niet verplicht is om haar grond voor het project te verkopen. Daarvoor moest gekeken worden naar de duurzaamheid en het energieverbruik van het datacenter; een onderwerp dat wél op een landelijke niveau wordt overwogen.

Knops voegde toe dat, zelfs wanneer het duurzaamheidsplaatje in orde blijkt, er geen verzekering is dat het Rijksvastgoedbedrijf de grond verkoopt. Een merkwaardige uitspraak, want de gemeenteraad Zeewolde heeft in lijn met beleid gehandeld. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de afweging van de voor- en nadelen van een datacenter. De regering is verantwoordelijk voor dit beleid. Dat schept de verwachting dat de regering zich aan haar eigen afspraken houdt – en het plan uitsluitend op de inhoud keurt.

Gebeurt dit niet, en kiest de regering in plaats daarvan op basis van een politiek klimaat, dan komt het er dankzij de Eerste Kamer goed mee weg. De meerderheidsbeslissing om de regering te verzoeken om de verkoop te staken biedt munitie om het plan van de gemeente voorlopig van tafel te vegen. De mogelijke impact beperkt zich overigens niet tot Zeewolde: 20 tot 25 datacenterplannen zijn op dit moment in provinciale behandeling.

Vorige week vrijdag voorspelden we de uitkomst in een podcast over het dilemma. Luister de podcast hier om in een mum van tijd op de hoogte te zijn.