Amerika hoopt de aanwezigheid van ASML-technologie nog verder in te perken in China. De regering van Joe Biden tracht onderhoudscontracten met Chinese partners om zeep te helpen.
Exportrestricties op de meest geavanceerde apparatuur van ASML lopen al langer. China heeft hierdoor geen toegang tot EUV-technologie, dat momenteel de meest complexe microchips mogelijk maakt. Amerika hoopt haar internationale rivaal via deze restricties technologisch in te dammen, mede uit zorgen over de inzet van halfgeleiders in het militaire arsenaal.
ASML-apparatuur is voor sommige bestandsdelen afhankelijk van Amerikaanse partners, waardoor Amerika veel zeggenschap heeft over waar de scanners naartoe kunnen. Daarnaast oefenen de Verenigde Staten druk uit op Nederland om te voldoen aan bepaalde eisen. Zo wist het land succesvol te lobbyen voor een vervroegde stop op de levering van bepaalde machines naar China.
Onderhoud is cruciaal
Gezien de hoge mate van complexiteit kunnen ASML-scanners niet draaien zonder eerst ingesteld te worden door personeel van het eigen bedrijf. Het betekent dat China niet via een omweg aan de technologie kan komen. Ook is onderhoud afhankelijk van de expertise die het Veldhovense bedrijf in huis heeft. Door de contracten te dwarsbomen, lijkt Amerika te hopen om de chipsector in China nog verder terug te dringen.
Extra motivatie zal mogelijk zijn ontstaan nu is gebleken dat Huawei een veel geavanceerdere System-on-a-Chip (SoC) wist te creëren dan realistisch werd geacht. De Kirin 9000S in de Huawei Mate 60 Pro-smartphone is gebakken op een 7 nanometer-proces, een niveau van chipproductie waartoe China eerder op eigen kracht niet in staat leek te zijn. Nog altijd loopt het daarmee een aantal generaties achter de state-of-the-art: TSMC bakt bijvoorbeeld iPhone-chips op 3 nm, nadat het N6 (6 nm) en N5 (5 nm) al was gepasseerd in de afgelopen vier jaar.
Discussies nog bezig
Het is nog onduidelijk wat het eindresultaat zal zijn van de onderhandelingen tussen de VS, de Nederlandse regering en ASML. Hoewel de Amerikanen op eigen initiatief feitelijk kunnen voorkomen dat ASML-apparatuur in handen van China komt, is onderhoud een stuk lastiger te controleren. Daarnaast zou het voor ASML opnieuw een financiële aderlating zijn. Het kan al grotendeels geen handel meer drijven met China, de grootste afzetmarkt voor het bedrijf achter Taiwan.
Premier Rutte stelde dat restricties vanuit Nederland zo min mogelijk de handel moeten belemmeren. Op staatsbezoek in China kreeg hij tevens van president Xi Jinping de waarschuwing om niet nog meer inperkingen te creëren.
Lees ook: ASML herhaalt eisen aan Tweede Kamer om in Nederland te blijven