Donald Trump wordt de 47e president van de Verenigde Staten. Welke invloed gaat zijn regering hebben op de techwereld, zowel in binnen- als buitenland?
Laten we beginnen met een opvallende overeenkomst tussen Trump en president Biden, die zowel zijn opvolger als voorganger is. Hoewel het beleid van de Democraat op veel fronten enorm afweek van zijn politieke tegenstander, is de positie richting China wellicht het duidelijkst. Zowel Trump als Biden hebben een handelsoorlog tegen het land gevoerd, dat een vrij directe impact op de Nederlandse techsector heeft en heeft gehad.
China, ASML en TikTok
ASML, het kroonjuweel van de Europese chipindustrie, verdient fors aan Chinese klanten, maar mag de meest geavanceerde EUV-machines niet aan ze verkopen. Daarbovenop bestaat de mogelijkheid dat de banden volledig worden afgesneden, zelfs voor onderhoud van de oudere DUV-machines. De Amerikanen hebben met hun handelsrestricties overigens in de vorm van Nederlands premier Dick Schoof al een bondgenoot. In tegenstelling tot Mark Rutte is hij voornemens om de technologische macht van China in te perken. Op een verandering van beleid hoeven we dus niet te rekenen.
Waar dan wel als het om China gaat? Daarvoor moeten we richting TikTok kijken. Eigenaar ByteDance, gevestigd in Beijing, heeft zich in toenemende mate zorgen moeten maken om inperkingen. De Senaat besloot in april dat TikTok alle Chinese banden moest loslaten of anders verbannen werd. Sinds woensdagnacht is het Amerikaanse Senaat echter weer in handen van de Republikeinen, maar dat niet alleen: Trump is zelf voorstander van een zachte hand rondom TikTok. De ironie wil dat de hele TikTok-saga juist begon in het laatste jaren van Trumps eerste termijn, wiens regering de invloed van ByteDance zag als een dreiging voor de nationale veiligheid. Hierna besloten verschillende individuele staten het gebruik van de app te beperken. Op dat statelijke niveau heeft de Amerikaanse overheid geen grote invloed, maar een einde aan de landelijke klopjacht op TikTok is in ieder geval waarschijnlijk.
Antitrust-druk neemt af
Grote techbedrijven hebben van de FTC, de afgelopen jaren geleid door Democraat Lina Khan, vurige kritiek gekregen. Zowel Amazon als Nvidia zijn prominente doelwitten van de antitrust-waakhond onder haar leiding geweest. Het voornaamste doelwit lijkt echter Google te zijn, dat moet vrezen voor het opbreken van diens diensten. Hoe waarschijnlijk is deze stap onder Trump?
Ondanks zijn vurige kritiek op Google’s macht is de positie van de president-elect dubbelzinnig. In september betichtte hij het bedrijf van illegaal gedrag wegens vermeende manipulatie van zoekresultaten. Toch is het aan het ministerie van Justitie om tot actie over te gaan op dit gebied. Hoe dan ook is het voornaamste gevaar voor Google de eerder genoemde break-up die als een donkere wolk boven de techreus hangt. “China is bang voor Google”, stelde Trump in oktober. Een opsplitsing zou volgens hem wellicht het einde van het bedrijf betekenen, waardoor het niet meer als tegenwicht voor China zou gelden. Een opsplitsing is onder Trump dus minder waarschijnlijk dan het onder Kamala Harris was geweest.
Het inperken van de macht van Big Tech blijft wel op de agenda, zo blijkt uit uitspraken van Trumps running mate JD Vance. Hij staat bekend als een van de “Khanservatives“, Republikeinen die het gewichtige antitrustbeleid van FTC-hoofd Lina Khan steunen. “Ik zie Lina Khan als een van de weinige mensen in de regering van Biden waarvan ik denk dat ze het behoorlijk goed doet,” aldus Vance in februari. Het ambtsorgaan moet volgens Khan en dus ook Vance meer dan alleen de prijs voor consumenten onder controle houden, maar zich activistisch opstellen tegenover de macht van grote bedrijven. Acties tegen appwinkels of het indammen van Google’s zoekdominantie kunnen zomaar uit de koker van Washington verschijnen de komende vier jaar.
Proef op de som: Qualcomm-Intel
Nu lijkt het erop alsof we China en antitrustzaken besproken hebben, maar op één gebied komen beide samen. Dit betreft de zorgelijke situatie rondom Intel. Het chipbedrijf kampt met een enorm gekelderde beurswaarde, tegenvallende verkoopcijfers en een AI-achterstand ten opzichte van AMD en Nvidia. Als klap op de vuurpijl bleek CEO Pat Gelsinger onlangs nog de prognoses voor de verkopen van AI-chip Gaudi 3 behoorlijk te hebben opgeklopt. Het leidt ertoe dat Qualcomm een onwaarschijnlijk ogende overname overweegt. Maar die werd in oktober plotseling een halt toegeroepen.
Dit was omdat Qualcomm eerst het verkiezingsresultaat wilde afwachten. Specifiek zoekt de chipontwerper naar duidelijkheid rondom antitrust-beleid en de rol tussen China en de VS. Eerstgenoemde bepaalt vanzelfsprekend of een overnamedeal voorbij de regelgevende waakhond FTC komt. Het tweede punt bepaalt hoe lucratief Intel is: immers geldt China als een gigantische afzetmarkt. Toch is dat land geleidelijk aan het afstappen van door Amerikanen ontworpen x86-chips. Hier spelen dus meer factoren mee dan alleen de regering in Washington. Hoe werkbaar de Qualcomm-Intel-deal überhaupt is, valt sowieso al sterk in twijfel te trekken. Maar voor Trump zou een combinatie van beide partijen mogelijk zeer aantrekkelijk zijn; het redt Intel van de ondergang en houdt het in Amerikaanse handen. Toch zullen ook andere antitrust-waakhonden hun zegje hierover doen.
Veel hangt echter af van wat president Trump met de Amerikaanse CHIPS Act van plan is, waar hij zeer sceptisch over is. TSMC had volgens hem in ieder geval geen geld moeten ontvangen voor de gigantische fabriek in het Amerikaanse Arizona.
Nog veel onduidelijk
Het handelsbeleid van de Amerikaanse overheid kent een reusachtige impact op het wereldtoneel. Trumps visie op dit vlak is een veel te breed onderwerp voor dit overzicht gericht op de techwereld, maar heeft vanzelfsprekend een invloed van jewelste. Daarbij dienen we bovenal aan te stippen dat de VS onder hem sneller autonoom beslissingen neemt dan voorheen. Techbeleid is hier onlosmakelijk mee verbonden: via de Handels- en Technologieraad EU-VS trachten Amerikanen en Europeanen hun regelgeving te harmoniseren. Het is onwaarschijnlijk dat president Trump dit door Biden gesteunde initiatief doorzet. Hoeveel dat werkelijk uitmaakt, mag best wat worden afgezwakt. We hebben allang gezien dat Europees beleid sterk afwijkt van wat in Washington is bekokstoofd, met Europese AI-wetgeving en dataverwerkingseisen als voornaamste voorbeelden. Het eindresultaat is dus alsnog een divergentie.
Kort samengevat kunnen we dus stellen dat de intenties achter het Amerikaanse techbeleid sterk veranderen. Hoe dat praktisch uitpakt, is onvoorspelbaar. Allereerst omdat details ontbreken over zaken als tariefwetten of de houding ten opzichte van China. Ten tweede omdat veel doelstellingen, zoals het reguleren of zelfs opbreken van Big Tech, meer tijd kosten om uit te voeren dan één presidentiële termijn toelaat. Hierdoor kan het door twee tegenovergestelde partijen worden beïnvloed of simpelweg worden weggevaagd. De werkelijke invloed van Donald Trumps tweede termijn als Amerikaanse president zal dus pas jaren na zijn vertrek volledig blijken.
Lees ook: ASML onder druk door politiek spel, beurskoers maakt duik