De AI-pc begint eindelijk vorm te krijgen. Microsoft heeft een aantal duidelijke eisen gesteld waar fabrikanten zich aan moeten houden. De “AI-pc” is een concept dat tijd nodig heeft en doet daarom sterk denken aan het Ultrabook-concept dat Intel ruim een decennium geleden opwierp.
Microsoft heeft drie specifieke eisen voor een AI-pc. Allereerst moet een systeem AI-gerichte hardware bevatten in de vorm van een CPU, GPU en NPU (Neural Processing Unit). Daarnaast dient het apparaat Copilot te ondersteunen en voorzien zijn van een Copilot-knop.
Die laatste eis betekent dat alle Intel Core Ultra-gebaseerde laptops van eind 2023 opmerkelijk genoeg geen officiële AI-pc’s zijn, ondanks dat AI voor die apparaten al centraal stond in de marketing wegens de gloednieuwe NPU. Windows Central suggereerde al dat die laptops wellicht nog achteraf een Copilot-knopje kunnen ontvangen om op het nippertje te voldoen aan de eisen. Zelfs de Samsung Galaxy Book4 Ultra die we momenteel testen, een laptop die eind februari uitgebracht werd, heeft geen Copilot-knop.
NPU als eis
Dat dergelijke definities altijd arbitrair zijn, is logisch. Microsoft heeft voor de NPU-eis wel een duidelijke beweegreden. De wens is om onderdelen van de AI-assistent Copilot lokaal te draaien. Echter levert de NPU-eis ook wat vraagtekens op. Microsoft wil per se dat Copilot op de NPU draait omdat dat de gebruikservaring verbetert. Een GPU kan namelijk vele malen sneller AI-berekeningen voltooien, maar dat is ten koste van torenhoog verbruik.
De eis om speciale AI-hardware aan boord te hebben, suggereert onterecht dat dit altijd van groot belang is voor AI-workloads. Oudere notebooks met armetierige chips zullen inderdaad slecht overweg kunnen met Copilot, maar enigszins recente hardware met een discrete GPU is vele malen krachtiger dan de nieuwste Intel Core Ultra-machines die gebruikmaken van enkel geïntegreerde graphics. Voor desktops maakt verbruik minder uit, dus het vereiste van een NPU voor Copilot had ook anders gekund.
NPU’s zijn voor het eerst beschikbaar op x86-chips van Intel en AMD, maar ze bestaan al langer. Apple levert al sinds 2017 Neural Engines in haar SoC’s; elke iPhone, iPad, MacBook en iMac sinds dat jaar heeft al AI-hardware aan boord. In feite zijn er dus al “AI-telefoons”, “AI-tablets” en meer al jaren op de markt. Het is niet de eerste keer dat er op deze manier achter Apple wordt aangehold.
De Ultrabooks van 2024?
Toen Intel in 2011 het “Ultrabook”-concept introduceerde, ging het de strijd aan met Apple’s MacBook Air. Weliswaar produceerde het destijds ook chips voor Apple, maar Windows-machines zorgden voor het overgrote deel van de omzet. Intel hoopte de prestaties van zware prestatiegerichte laptops te verenigen met een dunne vormfactor, terwijl ook de batterijduur minimaal 5 uur moest bedragen.
De verkoopcijfers van deze categorie laptops vielen tegen, met name door te hoge prijzen. Dit was ondanks het feit dat elke Ultrabook voor minder dan 1.000 dollar beschikbaar moest zijn volgens Intel. Partijen als HP en Samsung prezen hun producten daarnaast aan als “Sleekbooks”, dat voor verdere verwarring zorgde onder eindgebruikers.
Om competitief te blijven met tablets, voegde Intel in 2013 de eis toe dat elke Ultrabook een touchscreen moest hebben. De term verwaterde en is inmiddels geldt het Intel Evo-predikaat sinds 2020 als de spirituele opvolger van de Ultrabook-terminologie. Wel is het concept achter de Ultrabook succesvol gebleken: tegenwoordig zijn er talloze thin-and-light laptops met indrukwekkende prestaties.
De Ultrabook-saga laat zien dat een nieuwe marketingterm niet zomaar wordt aangenomen. Toch veranderen dergelijke ideeën wat eindgebruikers gaan verwachten van hun pc’s.
De realiteit is dat AI-pc’s nog onvolwassen zijn en de komende jaren van grote prestatiesprongen zullen worden voorzien. Het is daarom niet per se logisch om dit jaar al een nieuwe computer aan te kopen wegens de AI-vaardigheden. Dat zou alleen zo zijn als de lokale capaciteiten van Copilot dermate aantrekkelijk worden gevonden dat het de aanschaf van een AI-pc legitimeert.
Microsoft lijkt ervoor kiezen om AI-features te beperken tot nieuwere apparaten met NPU’s. Aangezien de pc-verkoopcijfers niet echt lager uit kunnen vallen dan rampjaar 2023, zal het mogelijk erop lijken dat AI deze verkoop aanjaagt. Echter zal de adoptie van AI-pc’s met name plaatsvinden omdat gebruikers op den duur niks anders te kiezen hebben.
Lees ook: Geen Windows 12 in 2024, maar Windows 11 24H2: dit zijn de belangrijkste features