ASM (voorheen ASMI) heeft grote plannen voor een nieuwe onderzoekscampus in Arizona. Met behulp van Amerikaanse investeringen wil het naar 1200 werknemers groeien in dat land, een aanzienlijke groei ten opzichte van het huidige aantal van 800.
De investering van omgerekend 300 miljoen euro werd aangekondigd in bijzijn van demissionair premier Mark Rutte en demissionair minister van EZK Micky Adriaansens, die in Amerika op handelsmissie zijn met ongeveer dertig chipbedrijven uit de Benelux.
De activiteiten van ASM zijn momenteel al relatief beperkt in Nederland, ook al ligt het hoofdkantoor in Almere. Met slechts 200 medewerkers is het een kleine fractie van de circa 4500 die ASM wereldwijd kent, zoals het FD vermeldt. Het bedrijf produceert gereedschap dat een dunne laag aan wafers van silicium toebrengt, zodat de uiteindelijke chips elektriciteit kunnen geleiden. Het belang hiervan is groot, en heeft ASM als voormalige dochteronderneming van ASML voorzien van een jaaromzet van 2,5 miljard euro in 2022. Daarmee is het op ASML en NXP na het meest waardevolle chipbedrijf van Nederland.
De ene Chips Act is de andere niet
Uit de FD-berichtgeving blijkt tevens dat de keuze van ASM voor een verdere investering in de VS relatief eenvoudig was. Immers is er in Amerika het personeel aanwezig dat in Nederland enkel met (het liefst frictieloze) migratie te realiseren is. In een interview stelde demissionair minister Adriaansens dan ook dat het vestigingsklimaat in Nederland op peil moet blijven. ASM-CEO Benjamin Loh uitte daarnaast zijn zorgen over verdere investeringen in ons land. Klaarblijkelijk liggen er nog wel plannen op tafel voor een uitbreiding in Europa, maar heerst daar vooralsnog onduidelijkheid over.
Lees ook: European Chips Act is nu van kracht: wat betekent het?
Cruciaal bij deze keuzes zijn de Amerikaanse CHIPS Act en diens Europese tegenhanger. Op het eerste gezicht lijken deze investeringsprojecten vergelijkbaar, maar zouden de plannen vanuit de VS concreter zijn en minder obstakels opwerpen. Kortom: bedrijven achten de kans doorgaans groter dat men vanuit Washington geld ontvangt dan vanuit Brussel. Wel bleek eerder dit jaar dat de Amerikaanse investeringen wel erg lang op zich laten wachten, dus het is niet zo dat de uitvoering van de CHIPS Act probleemloos verloopt.
Hoe dan ook is Arizona een populaire bestemming voor nieuwe chipproductieplannen. De Amerikaanse staat kan al rekenen op nieuwe vestigingen van chipreuzen TSMC en Intel. Ondanks dat het werknemersbestand en vestigingsklimaat aantrekkelijk is voor deze partijen, zijn er ook hier tegenvallers te verwerken. Zo moest TSMC het eigen bouwproject naar 2025 uitstellen wegens een gebrek aan technici die complex gereedschap in de nieuwe faciliteit kunnen installeren.
Strijdtoneel tussen continenten of toch niet?
Het voorbeeld van ASM laat zien dat Europa zich niet rijk kan rekenen met de rol die het continent speelt voor de wereldwijde chipproductie. Hoewel onder meer ASML en ASM laten zien dat Nederland (en daarmee Europa) op meerdere vlakken een cruciale rol speelt hierbij, zijn het inherent internationale succesverhalen. Talenten dalen weliswaar meermaals neer in Nederland bij technische universiteiten en/of chipbedrijven, maar de werkzaamheden van de chipmachinemakers vinden net als bij andere internationale spelers plaats in Amerika, Taiwan, Singapore en Zuid-Korea. Daarbij is men net als andere techspelers sterk afhankelijk van de wereldwijde relaties: Nvidia, ASML, AMD, Intel en Seagate zijn slechts een paar voorbeelden van bedrijven die hun handel met China hebben moeten inperken. In het geval van Nvidia en Seagate werd men zelfs op de vingers getikt voor het (willen) omzeilen van exportrestricties.
Het laat zien dat de gestelde ‘chip-oorlog’ waar internationale media vaak aan refereert, niet zomaar een driestrijd is. De VS hoopt vooral de ontwikkeling van China te stremmen op het gebied van chipproductie, met wisselend succes. Het heeft Nvidia-CEO Jensen Huang ertoe gedreven om te stellen dat het Chinese Huawei een serieuze concurrent zal worden.
Ondertussen is de rol van Europa hierin fundamenteel anders. Men heeft namelijk op papier een stel reusachtige spelers en veel zeggenschap, maar ASM laat zien dat dat een veel te simplistische voorstelling van zaken is. De chipbedrijven trekken naar waar de kansen liggen; dat lijkt vaker buiten Europa te zijn dan binnen.
Lees ook: Chipbedrijven proberen EU-geld te verzekeren (en dat is goed voor Nederland)
18 uur geleden
Expert bijdrage
