Vandaag treedt de Digital Services Act (DSA) officieel in werking voor negentien omvangrijke platformen en zoekmachines. De regels scherpen de verantwoordelijkheden op het gebied van gepersonaliseerde reclame, onveilige inhoud en automatische aanbevelingen aan. Wat merk je hier als gebruiker van?
De Digital Services Act treedt ongeveer één jaar na goedkeuring in werking voor de eerste groep. De regels leggen meer verplichtingen op aan online platformen om te zorgen dat onveilige content verwijderd wordt, maar ook op vlak van cybersecurity zal beter gepresteerd dienen te worden.
In totaal zijn negentien social mediaplatformen, zoekmachines en digitale markplaatsen vanaf vandaag onderhevig aan de wetgeving. Het gaat om de bekendste social mediaplatformen, digitale marktplaatsen zoals Amazon, Booking, Zalando en appstores van Google en Apple en tot slot de zoekmachines Google en Bing.
Minder illegale content
Als gebruiker zou je allereerst de hoeveelheid illegale content moeten zien dalen. Dat houdt bij social mediaplatformen in dat zaken zoals terroristische daden en kinderpornografie niet meer zichtbaar zijn.
Bij online verkoopplatformen betekenen de nieuwe regels dat er minder illegale of risicovolle producten te koop staan. De DSA stelt dat deze platformen hun ‘beste inspanningen’ moeten doen om advertenties van illegale producten te weren.
Als gebruiker kan je zelf helpen om deze content snel van het platform te laten verdwijnen, aangezien de DSA het oplegt om snelle en duidelijke wegen te voorzien voor gebruikers om illegale content te markeren. Na een melding is het platform verplicht je op de hoogte te stellen van het resultaat van de rapportering. Als gebruiker moet je daarnaast de mogelijkheid krijgen om de beslissing te betwisten.
Geen gepersonaliseerde reclame op basis van gebruikersdata
De DSA zet ook een stevige rem op gepersonaliseerde reclame. Het is namelijk niet langer toegestaan om doelgroepen te bepalen op basis van persoonlijke data zoals seksuele oriëntatie en politieke voorkeuren. Bij iedere gepersonaliseerde advertentie die je ziet, moet bovendien staan aangegeven welke factor bepaalt dat jij de reclame ziet.
Bij platformen die meer dan 45 miljoen gebruikers tellen, krijg je daarnaast inspraak op de content die je ziet. Vaak werkt dat op basis van algoritmes die moeten aansluiten bij je interesses, maar door de DSA krijg je de mogelijkheid om die algoritmes zelf bij te stellen. Het is mogelijk de thema’s die het algoritme als interessant voor je bestempeld, bij te stellen. Maar het is ook een mogelijkheid om de gepersonaliseerde aanbevelingen volledig uit te schakelen.
De EU legt deze regels aan specifieke platformen op die een publiek debat kunnen sturen of bepaalde gedachtes kunnen opdringen aan een groot publiek, door hun enorme omvang. De effecten van de regels moet de Commissie zelf kunnen opvolgen, aangezien alle platformen die onderhevig zijn aan de DSA jaarlijks een gedetailleerd rapport dienen over te maken over de risico’s die het platform kan vormen voor EU-burgers.
Lees ook: Meta zal in de EU dan toch toestemming vragen voor gepersonaliseerde reclame
Wat met inbreuken?
Inbreuken op de Digital Services Act kunnen vastgesteld worden door twee nieuw ingerichte instellingen. De nieuwe toezichthouders zijn de Digital Services Coordinators en het Board for Digital Services.
Aan een inbreuk hangt een geldstraf vast die kan oplopen tot zes procent van de jaarlijkse omzet die het aangeklaagde bedrijf genereerd. Gebruikers kunnen zelf aanspraak maken op compensatie als zij menen verlies te hebben geleden door een inbreuk.
Meer inzicht voor onderzoekers in platformen
Meta verduidelijkte al op welke manier zijn social media-platformen zullen veranderen onder de DSA. Op Facebook en Instagram zullen gebruikers door de nieuwe wetgeving kunnen instellen dat ze enkel nog verhalen en Reels willen zien van personen die ze volgen. Het algoritme om zoekresultaten af te stemmen op voorkeuren en interesses van de gebruiker, zal ook uit te zetten zijn.
Voor onderzoeken naar de werking van de social media-platformen van Meta, zal ‘de Meta Content Library’ en nieuwe API interessant zijn. Deze toevoegingen komen er speciaal voor Europese onderzoekers en geeft de mogelijkheid om eens dieper in het algoritme en de mechanismen van de platformen te springen.
Google schiep eveneens al duidelijkheid over de impact van de DSA. Daar kunnen onderzoekers meer informatie verzamelen over Google Search, YouTube, Google Maps, Google Play en Shopping. Verder voegt de techgigant voornamelijk informatiepagina’s op waarin gebruikers kunnen nagaan via welke mechanismen bijvoorbeeld gepersonaliseerde advertenties worden getoond.
De DSA geeft gebruikers handvaten om algoritmes en personalisaties bij te stellen, te verminderen of volledig uit te schakelen. Bij zaken als illegale content en gepersonaliseerde reclame, zullen nieuwe wetgevingen sowieso de digitale ruimte veranderen. Wat gebruikers met de overige optimalisatie-mogelijkheden doen, kiezen ze zelf.