7min

Deze overname zagen we eerlijk gezegd niet aankomen, maar als je alles op een rij zet is de poging van T-Mobile om Tele2 over te nemen niet zo vreemd. We schrijven ‘poging tot overname’, omdat er nog geen goedkeuring voor is gegeven. Wat ons betreft moeten de autoriteiten hier sowieso zo snel mogelijk een stokje voor steken. 

Even de feiten op een rij; T-Mobile Nederland wil Tele2 Nederland overnemen en wil de providers laten fuseren tot één grote telecomprovider. Het Zweedse bedrijf krijgt hiervoor 190 miljoen euro en 25 procent van de aandelen in de gefuseerde onderneming. Laten we vooropstellen dat het voor de Zweden geen slechte deal is. Ze timmeren met Tele2 nog volop aan de weg en doen dat behoorlijk succesvol. Daar staat tegenover dat er ook nog een lange weg te gaan is voordat het zich kan meten met één van de andere drie providers met een eigen netwerk. Daarvoor moet het de komende jaren nog flink investeren in marketing en het mobiele netwerk. Het verkopen van het Nederlandse onderdeel levert mogelijk meer rendement op en zorgt voor liquide middelen die in andere landen kunnen worden geïnvesteerd, terwijl het ook nog een belang houdt in de Nederlandse onderneming.

T-Mobile Nederland is mislukt

Uit de voorgenomen overname van Tele2 door T-Mobile Nederland zou je kunnen opmaken dat de strategie die T-Mobile Nederland tot nu toe heeft gehad, is mislukt: niet één keer, niet twee keer, maar drie keer. Een van de opties is dan het weghalen van concurrentie uit de markt door een overname. Dat zou zomaar eens de achterliggende motivatie kunnen zijn voor de overname van Tele2.

Voordat we toelichten waarom T-Mobile in onze ogen drie keer is mislukt, even een quote uit het persbericht van T-Mobile vanmorgen. De CEO van T-Mobile, Søren Abildgaard, zegt het volgende: “Ik feliciteer al onze klanten en iedereen die behoefte heeft aan een beter alternatief. Met deze stap creëren we nieuwe mogelijkheden. Het duo heeft veel te lang vrij spel gehad en ze zijn tot nu toe weggekomen met dit spel met maar één verliezer: de klant. Dat is vanaf vandaag verleden tijd. Niet meer. Nooit meer. Door onze krachten te bundelen met Tele2, kunnen we veel efficiënter concurreren en Nederlandse klanten een alternatief bieden.”

Mislukking 1

Van die quote gaan onze nekharen overeind staan. Het duo waar hij van spreekt (KPN en Vodafone) hebben hun positie namelijk vooral aan T-Mobile te danken. Van 2005 tot 2015 beschikte Nederland over slechts drie mobiele netwerken. KPN nam in 2005 Telfort over, waarmee er een einde kwam aan het eigen netwerk van Telfort. In 2015 begon Tele2 met het openstellen van het eigen netwerk. In die 10 jaar is er een status quo ontstaan van drie providers; KPN, Vodafone en T-Mobile. De ACM heeft hier ook onderzoek naar gedaan en kwam tot de conclusie dat providers de prijzen op elkaar afstemden. Een aantal sim only-providers hebben geprobeerd dit te doorbreken, maar door een gebrek aan een eigen netwerk lukte dat niet. Daarna kwam Tele2 met de aankondiging een eigen netwerk te gaan bouwen en wist het voor het eerst de Nederlandse telecommarkt echt open te breken. T-Mobile probeert zich nu dus af te zetten tegen de macht van het duo dat het zelf heeft gecreëerd. Doordat het in die jaren heeft meegewerkt aan de status quo heeft het ook nooit de positie van zijn concurrenten kunnen aanvallen.

Mislukking 2

Wederom even een quote aanhalen uit het persbericht van T-Mobile: “Het nieuwe T-Mobile beschikt over schaalvoordelen, meer spectrum en meer financiële middelen. Hiermee kan op betere wijze de concurrentie worden aangegaan met het machtsblok dat klanten in haar greep houdt met bundels voor vast en mobiel. Hiermee creëren ze hoge drempels voor klanten om over te stappen, terwijl de prijzen voor vaste diensten jaarlijks worden verhoogd.”  

T-Mobile spreekt over een machtsblok van KPN en VodafoneZiggo, een machtsblok dat ze met de status quo in de jaren daarvoor dus zelf heeft gecreëerd. Verder vindt T-Mobile vooral de combinatie met de vaste diensten enorm belangrijk. Met de combinatie vast en mobiel bieden zowel KPN als VodafoneZiggo extra voordelen aan klanten. T-Mobile noemt het ‘in de greep houden’, omdat je dat soort klanten moeilijker los kan weken, want dan verlies je als klant die extra voordelen. T-Mobile wil nu dus een groot klantenbestand met vaste diensten, om hetzelfde aanbod te kunnen bieden en te kunnen concurreren. Daarvoor werd Vodafone Thuis overgenomen en wil het nu ook de vaste klanten van Tele2 daaraan toevoegen. Op zich niks mis mee, maar in 2013 verkocht T-Mobile Nederland de internetprovider Online aan Canal Digitaal. Het nam zelf afscheid van 270.000 klanten voor vast internet (DSL). Met de overname van Vodafone Thuis heeft T-Mobile er op dit moment slechts 160.000. We kunnen stellen dat de visie en strategie in 2013 ervoor heeft gezorgd dat T-Mobile nu in deze situatie zit. Vodafone begon in 2011 met het aanbieden van glasvezel en besloot in 2014 ook DSL te gaan verkopen, kennelijk hadden die wel een vooruitziende blik.

Mislukking 3

De afgelopen jaren heeft Deutsche Telekom, het moederbedrijf van T-Mobile, er alles aan gedaan om T-Mobile Nederland te verkopen. Er was echter een probleem, de vraagprijs was te hoog of de biedingen te laag. Uit de cijfers was een trend te zien waarbij T-Mobile elk jaar klanten verloor en dat zorgde naar verluidt voor minder hoge biedingen. Deutsche Telekom besloot daarop de top van T-Mobile Nederland te vervangen en de strategie opnieuw om te gooien. Je zou de verkoopstrategie ook als mislukt kunnen beschouwen, maar die tellen we niet in ons drieluik. T-Mobile Nederland zou naar verluidt een prijsvechter worden.

Uiteindelijk ging T-Mobile dan ook de prijzen verlagen en stunten met aanbiedingen. Het gerucht bleek grotendeels te kloppen dat T-Mobile een prijsvechter moest worden en weer klanten moest gaan winnen. Voor een zeer korte periode ging het bedrijf dat goed af, maar toen kwam Tele2 op stoom. Eigenlijk kwam deze beslissing van T-Mobile al te laat, namelijk medio 2016. Op dat moment was Tele2 al druk bezig met zijn eigen netwerk en het overzetten van klanten. Tele2 was jarenlang een virtuele provider op het netwerk van T-Mobile geweest, maar had meer ambitie en wilde onder de hoge prijzen van T-Mobile uit. Het besloot een eigen 4G-netwerk uit de grond te stampen en te concurreren met de grote drie.

Tele2 heeft vanaf de start van het eigen 4G-netwerk altijd zeer scherpe prijzen gehanteerd en wist op die manier snel veel mobiele klanten binnen te halen. T-Mobile probeerde wat terug te doen, maar uiteindelijk was Tele2 ze de baas. Op dit moment is die situatie nog steeds zo. T-Mobile kwam met een onbeperkt abonnement, zowel voor internet, bellen als sms’en voor 35 euro per maand. Tele2 leek even uit het veld geslagen, maar kwam een paar maanden later met exact hetzelfde abonnement, maar dan voor 25 euro per maand. Beide prijzen zijn gebaseerd op een 24 maanden contract, bij Tele2 kreeg je echter voor 26 euro een maandelijks opzegbaar contract.

Daarmee kunnen we opnieuw de conclusie trekken dat de strategie van T-Mobile heeft gefaald. Het is verslagen door een concurrent die ze zelf in het zadel hebben geholpen. Ze hebben jarenlang Tele2 als virtuele provider gehad op hun netwerk, maar door de hoofdprijs te vragen besloot Tele2 een eigen netwerk te gaan bouwen.

T-Mobile zit op een dood spoor

We achten de kans klein dat T-Mobile in staat is om het aanbod van Tele2 te matchen. Het bedrijf heeft namelijk een peperduur nieuw mobiel netwerk laten aanleggen dat gebruikmaakt van meerdere verschillende frequentiebanden (900, 1800, 2100 en 2600). Tele2 heeft weliswaar ook een nieuw netwerk aan laten leggen, maar heeft ervoor gekozen om alleen 4G aan te bieden en gebruikt hiervoor slechts twee banden (800 en 2600). Dat het netwerk van T-Mobile naast duurder ook beter is dan dat van Tele2, is een feit. Dat steken ze bij T-Mobile ook niet onder stoelen of banken, dat ze het beste netwerk hebben. De vraag is alleen hoe belangrijk dat is. Alle providers bieden inmiddels al geruime tijd landelijke dekking. Het verschil zit hem dus in kleine zaken, zoals een maximumsnelheid van 150 of 180Mbit/s. Een verschil dat je als gebruiker eigenlijk niet merkt. Waarschijnlijk heeft T-Mobile die conclusie nu ook getrokken en dan is er nog maar één oplossing: Tele2 moet weg.

Kans op overname theoretisch gezien klein

Als we alles theoretisch bekijken dan is de kans klein dat deze overname toestemming gaat krijgen. Om te beginnen heeft de Nederlandse overheid jarenlang bedrijven aangemoedigd om een vierde mobiele netwerk aan te leggen, want men wilde meer concurrentie in de telecommarkt. De status quo van destijds is ook politiek Den Haag niet ontgaan. De overheid zal er dus alles aan willen doen om te voorkomen dat we opnieuw in een dergelijke situatie terechtkomen. Wat houdt T-Mobile namelijk tegen om Tele2 over te nemen en de status quo te herstellen, dan verdelen de drie providers opnieuw de markt en hebben ze weer ruime marges.

De beslissing of de overname doorgang vindt, wordt echter niet in politiek Den Haag gemaakt. Ook de Autoriteit Consument en Markt lijkt buitenspel te staan. Het is de Europese Commissie die hierover gaat en die hebben eerder met dit bijltje gehakt. In 2016 gaf de Europese Commissie geen toestemming voor de fusie van twee Deense providers, omdat er in Denemarken dan maar drie providers met een eigen netwerk zouden overblijven. In Nederland is de situatie hetzelfde als T-Mobile toestemming krijgt om Tele2 over te nemen. Dan daalt het aantal providers met een eigen netwerk van vier naar drie. Volgens de jurisprudentie zou deze fusie dus moeten worden afgewezen.

De theorie hoeft echter niet altijd de praktijk te zijn. In Europa is met een goede lobby nog van alles voor elkaar te krijgen. Daarnaast is T-Mobile Nederland onderdeel van Deutsche Telekom en Duitsland heeft best wel wat te vertellen in Europa. Of er een lobby gevoerd gaat worden om dit erdoor te krijgen is nog even afwachten, maar voor Nederland zou dit slecht nieuws zijn.

We hebben ruim tien jaar ervaring met een Nederlandse telecommarkt waarin drie telecomproviders de taart verdelen en een status quo in stand houden. Deze drie providers terug aan de macht brengen door één van hen de prijsvechter over te laten nemen is voor de consument en het bedrijfsleven uiteindelijk geen goed nieuws. De CEO van T-Mobile mag zijn felicitaties dus op zak houden.