Meta en IBM starten AI Alliance: OpenAI en Google willen niet meedoen

De net opgerichte AI Alliance van Meta en IBM heeft onmiddellijk grote namen op de ledenlijst staan: Intel, Dell en Red Hat. Alleen in de pool van invloedrijke AI-ontwikkelaars, heeft het initiatief minder aantrek. Wat kan de AI Alliance verwezenlijken zonder steun van OpenAI, Google en Anthropic?

Met het argument dat het ‘de veiligheid ten goede komt’, probeert de AI Alliance meer AI-ontwikkelaars te overtuigen van het nut van opensource. De betere cybersecurity moet voortvloeien uit een mechanisme van zelfcontrole. Het mechanisme moet succesvol zijn door een combinatie van profielen. De meer dan vijftig leden zijn ontwikkelaars, onderzoekers, academische instellingen en bedrijven.

IBM geeft aan het initiatief samen met Meta op poten te hebben gezet. Het initiatief oogt met een lijst van vijftig leden van verschillende regio’s en belangen alvast niet leeg. Bovendien zijn er verschillende grote bedrijven met commerciële belangen die zich aansluiten: AMD, Dell Technologies, Hugging Face, Intel, Oracle, Red Hat, ServiceNow, Sony en Stability AI. De non-profitorganisatie Linux Foundation staat eveneens genoteerd.

‘Zelfcontrole’ en ‘opensource’ beangstigen

Toch schorten er zaken aan de lijst. Zo zal de academische en wetenschappelijke kennis vooral vanuit niet-Europese academici komen. Universiteiten uit onze regio worden mogelijks geremd om deel te nemen door de aankomende Europese regulering van AI die nog steeds lijkt uit te gaan van verplichtingen en consequenties met zich meebrengt bij niet-naleving. Over de noodzakelijkheid van deze straffen woedt momenteel een stevige discussie tussen lidstaten. Universiteiten vrezen mogelijks dat deelname aan een bondgenootschap van zelfcontrole, te interpreteren valt als het innemen van een politiek standpunt.

Lees ook: Europa verdeeld: wat blijft er over van de AI Act?

Daarnaast kan het niemand zijn ontgaan dat op de lijst enkele invloedrijke AI-bedrijven ontbreken. OpenAI, diens investeringspartner Microsoft en diens concurrenten Anthropic en Google zullen zijn afgeschrikt door het opensource-verhaal van de alliantie. Deze partijen redeneren dat opensource als risico heeft dat er kopieën van de technologie opduiken. Dat zou op zijn beurt de commerciële belangen schaden.

Om modellen niet te moeten opensourcen in een poging tot zelfcontrole, pleiten deze partijen al lange tijd voor regulatie vanuit overheden. De voorgestelde regulatie omvat dan een lijst van security- en testvereisten. Vereisten die de partijen maar al te graag zelf opstellen, zodat ingrijpen mogelijk is als de regels dreigen op te leggen dat de modellen of trainingsdata achter bijvoorbeeld ChatGPT moeten worden vrijgegeven.

Lees ook: Lobbyen OpenAI, Microsoft en Google zich onder de AI Act uit?

Dubbele standaarden bij Microsoft

Meta steekt het in ieder geval niet onder stoelen of banken dat het blij is zelf een opensource-beleid te hanteren. Net voor het bekendmaken van de alliantie verscheen Yann LeCun, AI-onderzoeker bij Meta, nog met een interview bij Bloomberg over de voordelen van het delen van AI-technologie. Voor de aankondiging zijn de woorden in de mond gelegd van Nick Clegg, president global affairs bij Meta: “Wij geloven dat het beter is als ontwikkeling van AI openlijk gebeurt, meer mensen genieten van de voordelen, bouwen innovatieve producten en werken aan de veiligheid ervan.”

Llama 2, concurrent van de GPT- en Claude-modellen van concurrenten OpenAI en Anthropic, is wellicht het bekendste opensource-model van Meta. Het model is vrij te gebruiken voor onderzoek en commercieel gebruik.

Het ontwikkelen en draaien van Llama 2 is geen kleinigheidje dat Meta eigenhandig doet. Microsoft is namelijk vanaf de aankondiging van Llama 2 een helpende hand in het opensourcen van de technologie. Microsoft heeft zichzelf door het partnership kunnen opwerpen als de preferred partner voor Llama 2. Het model draait daardoor het best op het besturingssysteem Windows en in de Azure-cloud. De techgigant krijgt deze voorkeursbehandeling door een al langer lopende samenwerking dat al een open ecosysteem voor inwisselbare AI-frameworks en onderzoekspapers over de staat van AI tot realisatie bracht.

“Met dit uitgebreide partnerschap ondersteunen Microsoft en Meta nu een open aanpak om betere toegang te bieden tot fundamentele AI-technologieën, ten behoeve van bedrijven wereldwijd”, klonk het bij de lancering van Llama 2. Diezelfde voorkeurspartner heeft nu niet ingetekend voor deelname aan de AI Alliance. Microsoft lijkt zichzelf dan ook al bij de lancering van Llama 2 in een tweestrijd te hebben gepositioneerd door dergelijke uitspraken te doen. Met de naam van grootste financierder van OpenAI kan het zichzelf namelijk nooit helemaal volledig achter het idee zetten om alle AI-technologie opensource te maken.

Doelstellingen herhalen ‘globaal’ en ‘verantwoord’

Aan de doelstellingen van de AI Alliance te zien, denken IBM en Meta zelf ook zonder deze spelers het veld van AI-ontwikkeling te kunnen beïnvloeden. Twee ambities herhalen de doelstellingen meerdere malen. Zo mag de invloed van het werk van de alliantie niet beperkt blijven tot een specifieke regio. Dat zou immers een bedreiging zijn voor de tweede doelstelling: de ontwikkeling van verantwoorde en veilige AI.

In het algemeen lijkt de alliantie voornamelijk af te stevenen op het gezicht te worden van een groep die tegengewicht biedt aan de opinies van OpenAI en Google. De AI Alliance geeft het politiek nut van de groep pas weg op het einde, waar het zegt van plan te zijn ‘samen te werken met belangrijke bestaande initiatieven van overheden’. Daar zal het gemengd succes mee halen, want niet alle politici zijn happig op zelfcontrole. Een andere mening over het nut van opensource voor AI-ontwikkeling, kan dan wel weer interessante politieke debatten op gang trekken.