3min

Demissionair staatssecretaris Van Huffelen van Digitale Zaken zou rijksambtenaren willen verbieden om publieke AI-software in te zetten voor hun werk. De regering zou zorgen hebben over de privacy- en auteursrechtkwesties rondom toepassingen als DALL-E en ChatGPT.

Het conceptvoorstel is ingezien door de Volkskrant. De regering heeft de juridische hulp ingeschakeld van landsadvocaat Pels Rijcken en de Autoriteit Persoonsgegevens, die gezamenlijk stellen dat ‘niet gecontracteerde generatieve AI-oplossingen’ niet ‘aantoonbaar’ voldoen aan Nederlandse privacy- en auteursrechtelijke wetgeving.

Niet verwonderlijk

De discutabele positie van zowel privacy als auteursrecht is al veelbesproken bij applicaties als ChatGPT, DALL-E en menig ander generatieve AI-toepassing. Het lijkt er zeker binnen de EU voor te zorgen dat techgiganten erg voorzichtig zijn met het introduceren van nieuwe oplossingen, zoals Google’s Search Generative Experience (SGE). Onlangs koos de techgigant ervoor om SGE in 120 nieuwe landen te lanceren, waarvan geen enkel zich binnen de Europese Unie bevindt.

Ook is de positie van de overheid een bekend fenomeen binnen het bedrijfsleven. Driekwart van de organisaties verbiedt het gebruik van ChatGPT of soortgelijke AI-applicaties onder werktijd, bleek uit onderzoek van BlackBerry.

Effectief?

Het plan van aanpak van de overheid gaat uit van verschillende experimenten, blijkt uit het Volkskrant-verslag. Deze proeven zouden in 2024 moeten leiden tot een verantwoord gebruik van AI door overheidsorganisaties, inclusief een opleidingsprogramma voor ambtenaren.

Hoewel de regering duidelijke beweegredenen heeft voor een mogelijk verbod, zullen veel medewerkers het nut van AI voor hun dagelijks werk al inzien. Niet alleen hebben leidinggevenden torenhoge verwachtingen van kunstmatige intelligentie ter bevordering van de productiviteit, werknemers maken er gretig gebruik van. Over het algemeen hebben bedrijven een rooskleurig beeld van de AI-toekomst die ons te wachten staat. Daarom zal het ook voor de overheid zaak zijn om contracten te sluiten met leveranciers van nuttige AI-oplossingen, indien die er nog niet zijn.

Gisteren presenteerde Microsoft nog nieuwe mogelijkheden binnen het inmiddels bijzonder brede Copilot-aanbod, dat belooft een AI-oplossing te bieden voor nagenoeg elk soort werknemer. Andere opties zijn beschikbaar, en vele alternatieven zullen volgen. Zo onthulde ServiceNow vandaag nieuwe GenAI-mogelijkheden van Now Assist, onder andere. Kortom, je kunt bijna niet om AI heen, zelfs als je zorgen hebt over het gebruik ervan door werknemers. Daar hoort niet alleen het aanschaffen van nuttige toepassingen bij, maar ook het onderwijzen van werknemers om incidenten als het lekken van Samsung-bedrijfsgegevens aan ChatGPT te voorkomen. Slaat men één van deze twee keuzes af, dan vallen er problemen te verwachten.

Fouten

Daarbij dient gezegd te worden dat AI enerzijds een breed begrip is, en al gauw verkeerd begrepen wordt. De huidige AI-hype aangedreven door ChatGPT schijnt vooral het licht op generatieve AI, dat in veel gevallen de vruchten plukt van grote hoeveelheden data afkomstig van internetbronnen. Oplossingen die bedrijfsdata veiligstellen en er in beschermde omgevingen op getraind kunnen worden, zijn echter al in opkomst. Toch is er ook daar te zien dat de foutmarges blijven bestaan. Het is niet zonder reden dat het Groningse ziekenhuis UMCG sinds kort een chatbot gebruikt om concepten voor antwoorden te geven, die vervolgens altijd worden gecontroleerd door een professionele zorgmedewerker. Als er zelfs in de medische wereld een voorzichtig begin gemaakt wordt van generatieve AI-inzet, zal de overheid niet achter kunnen blijven. Mogelijk zelfs met AI-modellen die van eigen bodem komen.