7min

Tags in dit artikel

, ,

Aan te raden hardware

We hebben de software, nu de hardware nog. Zonder hardware geen overkloks. Maar wat is nu goede hardware voor het overklokken van een Core 2 series CPU? Ik ga vier dingen behandelen, namelijk moederborden, RAM geheugen, voedingen en koeling. Waarom geen CPU? Dat heb ik eigenlijk al behandeld bij ‘verschillende smaken Core 2’ op pagina 3. Op deze pagina wil ik je een beetje wegwijs maken in OC hardwareland. Wat voor hardware je koopt hangt natuurlijk ook af van je budget.

Moederborden


Een van de belangrijkste componenten van je PC. Er zijn moederborden die speciaal gemaakt zijn voor het overklokken, zoals de ASUS RoG serie of de DFI LanParty UT serie. Deze zijn meestal erg duur. Ik zeg bewust niet overpriced, ze zijn hun geld wel waard als je weet wat je ermee moet, maar voor de beginnende overkloker zou ik ze toch nog eventjes afraden. Enkele mooie borden op dit moment (2e helft november 2007) zijn de Gigabyte P35 serie en de Asus P5K serie.

Beide series beschikken over de Intel P35 chipset. Dat is een chipset die erg goed overklokt (hij kan hoge FSB’s aan). Qua chipsets zijn de volgende chipsets een aanrader:
  • Intel 965P, 975X, P35, X38
  • NVIDIA nForce 650i SLI, nForce 650i Ultra, nForce 680i SLI, nForce 680i SLI LT
Verschillen tussen 965P en 975X is dat de 975X strakkere NB timings heeft. Meer performance op gelijke snelheid, maar de 965P kan hogere FSB aan. Over P35 en X38 is nog niet erg veel te zeggen, omdat X38 pas erg kort uit is. Ze kunnen allebei overweg met zowel DDR2 als DDR3, maar X38 heeft PCI-e 2.0 en P35 1.1a.

NVIDIA heeft met de nForce 6 series voor Intel ook een erg sterke serie neergezet. Ze hebben support voor SLI (up de 650i Ultra na), ze kunnen redelijk hoge FSB aan (450+ zeker), en ze hebben de mogelijkheid om het geheugen onafhankelijk van de FSB te klokken. RAM snelheid op een nForce platform kan daarom erg hard gaan en op de maximale snelheid zonder dat je je FSB erop hoeft af te stemmen. De nForce 5xx en 4 series kunnen geen hoge FSB’s aan, ik zou hier ook afblijven. Ze stoppen meestal zo rond de 350 al.

Waar je op moet letten bij het kopen van een moederbord is bijvoorbeeld of het hoge FSB’s aankan. Daarnaast of de voltages goed instelbaar zijn en of deze hoog genoeg kunnen (2.3vDimm, 1.6vCore, 1.7 MCH zijn goede richtlijnen). Uitgebreid timings instellen in je BIOS is ook een pré. Enkele moederborden die ik je aan kan raden zijn de Gigabyte P35 serie, Asus P5K serie, Asus P5B serie, Gigabyte P965 serie, Abit IP35 serie, Asus P5E serie (allemaal Intel chipsets). De nForce borden zijn meestal wat duurder, vooral de 680i borden (~200 euro). De P5N-e SLI met nForce 650i is wel een goed moederbord. Over een tijdje komt ook de nForce 7xx series uit, met DDR3 ondersteuning en (waarschijnlijk) 1600MHz FSB support. Lees altijd voordat je een moederbord gaat kopen reviews op internet!

RAM geheugen


Naast je CPU overklokken is het ook aan te raden om je RAM over te klokken. Hogere RAMkloks betekenen hogere geheugenbandbreedte. En zoals al eerder genoemd zijn Intel CPU’s bandbreedtevreters. Niet alleen op de FSB, ook op RAM. Daarom ga ik je proberen wegwijs te maken in RAM land. Ik ga me focussen op DDR2 omdat DDR3 simpelweg nog niet betaalbaar is.

Het gaat allemaal om de chips die op de RAM latjes zitten. Toen DDR2 net uit was waren de D9 fatbodies van Micron al berucht om de hoge snelheiden en strakke timings. Die zijn daarna nog eens geüpdatet. naar 80nm.

Links een D9 fatbody, naast een 80nm D9 chip

Maar welke chips zijn nu echt hot? D9GMH, daar moet je eigenlijk voornamelijk naar zoeken. Op de DDR2 RAM lijst van r00n staan de verschillende modules met hun chips die erbij horen. Rood = goed, groen = beter. Brainpower PCB’s geven nog eens een boost van 20 tot 30MHz boven de standaard PCB’s.

Voedingen


Je zou het misschien niet verwachten, maar voedingen zijn erg belangrijk als je gaat overklokken. Waarom? Voedingen verzorgen de stroomvoorziening van je systeem. Als die voorziening enigszins instabiel wordt, dan kan je CPU te weinig of teveel volts krijgen, of te weinig vermogen. Dan wordt hij instabiel, en dat willen we niet. Waar je op moet letten is of je voeding genoeg ampères kan leveren op de +12V lijn. Hoe doe je dit? Je moet allereerst het vermogen (ongeveer) van je overgeklokte CPU nemen. Dit doe je door allereerst de TDP te nemen van je CPU. In mijn voorbeeld neem ik 65W, standaard voor een 65nm C2D, laten we zeggen een E6600. Die laten we lopen op 400×9 (we pakken dan hopelijk net de 1066 strap nog, zodat we ook nog een lekkere performance hebben). We gaan van standaard 1.35 naar 1.45V.

De formule voor het vermogen is:

Even de formule invullen:

Bijna een verdubbeling dus.

Maar nu willen we de ampères weten. Nou, wellicht hebben jullie op school de formule P = U * I geleerd. Vermogen is de spanning vermenigvuldigd met de stroomsterkte, oftewel het aantal ampères maal het voltage. We weten er twee, namelijk het vermogen (112W) en het voltage (1.45V). 112 gedeeld door 1.45 is ongeveer 77A op de CPU. Maar willen de ampères weten op de +12V. Oke, dan delen we 112 door 12 en dat geeft 9.33A op je +12V lijn. Bij de specificaties van je voeding kun je zien of dat genoeg is. Over het algemeen is 15A tot 18A wel standaard, maar minimaal 12A is toch wel aan te raden als je gaat overklokken.

Enkele A-merken zijn:

Als je gaat overklokken en iemand vraagt om je voltages, meet deze dan het liefst met een multimeter. Softwaremetingen zijn (net zoals temperaturen) eigenlijk niet betrouwbaar.

Koeling


Met steeds meer cores onder één IHS wordt het vermogen van de CPU’s ook steeds hoger. We hebben al uitgerekend dat het vermogen van een C2D met een overklok van 50 procent al meer dan 70 procent stijgt. Daarom is het belangrijk om een goede degelijke koeler te halen voor je C2D. Ik ga nu alleen luchtkoeling behandelen omdat waterkoeling tegenwoordig net zo goed presteert maar duurder is.

Waar de een zweert bij een Thermalright, heeft de ander liever een Scythe, en nog weer een ander is Zalman fan. Een overzichtje van populaire koelers voor LGA775:
  • Artic Freezer 7 (Pro)
  • Coolermaster Gemini II
  • Noctua NH-U9 en –U12
  • Scythe Ninja Rev. B en Infinity
  • Thermalright HR-01
  • Thermalright Ultra-120
  • Thermalright XP-120
  • Termaltake Big Typhoon (VX)
  • Thermaltake MaxOrb
  • Thermaltake V1 (ga ik mee aan de slag)
  • Tuniq Tower 120 (LFB)
  • Zalman CNPS 9xxx series (9500LED, 9700LED en 9700NT)
Als je gaat zoeken naar koelers, ga dan eerst wat reviews zoeken. Thermalrights Ultra-120 is bijvoorbeeld een van de beste luchtkoelers die er te krijgen is, maar ook wel redelijk prijzig (ongeveer 40 euro).

Zoals je misschien wel gezien hebt als je gaat zoeken naar plaatjes, zijn heatpipes tegenwoordig het neusje van de zalm op het gebied van luchtkoeling. Dat klopt, heatpipes verhogen de efficiëntie van de koelers aanzienlijk en zorgen ervoor dat het koeloppervlak makkelijker vergroot kan worden. Ook een interessante link is deze. Firingsquad bekijkt hier een aantal C2D koelers.

Een redelijk bekend probleem met Intel Core 2 Duo processors is dat ze een holle of bolle IHS hebben. De IHS is het stuk metaal bovenop je CPU. Als deze hol of bol is maakt de koeler geen goed contact met de CPU. Je kunt dit op ruwweg twee manieren oplossen (eigenlijk drie, maar nummer drie is niet echt een oplossing).
  1. Contact opnemen met de winkel waar je de CPU hebt gekocht, en uitleggen dat je IHS krom is. Misschien kun je deze onder de garantie nog inruilen.
  2. Je kunt je IHS oplappen. Wat je dan doet is met fijn schuurpapier de IHS net zolang schuren totdat die vlak is. Dat scheelt wel in temperaturen. Nadeel is dat je garantie vervalt.
  3. Niets doen, alles zo laten en accepteren dat je IHS krom is.
De hardware die ik ga gebruiken is:

Onderdeel Specificatie
Processor 1 Celeron 420 (Conroe-L, 512KB L2, 800FSB, 1.6GHz)
Processor 21 Intel Core 2 Extreme QX9650 (Yorkfield, 2x6MB L2, 1333FSB, 3.00GHz)
Koeler Thermaltake V1 koeler (met dank aan Drammer)
Geheugen2 2x1GB Team Xtreem PC6400 CL4
Moederbord Gigabyte GA-P35-DQ6 (P35 chipset, DDR2 geheugen compatibel)
Grafische kaart GeForce 4000MX PCI (waarom onnodige grafische kracht inzetten?)
Voeding Tagan 550W PSU
Harde schijf Western Digital Raptor 150GB (voor OS, programmas en benchmarks)
Besturingssysteem Windows XP Pro SP2 (met wannabe-Vista skin)
Drivers Meest recente drivers
[ul][li]1 – Deze CPU ga ik alleen gebruiken bij het overklokken van het RAM geheugen, omdat deze tutorial gericht is op het overklokken van C2D processors, niet 45nm C2Es.[/li]
[li]2 – Deze modules hebben de D9GMH chips. Ze draaien volgens de JEDEC specificatie 400MHz 5-5-5-18 en volgens de EPP 400MHz 3-4-3-9-2T. Zie hier hoe ze bij CL4 komen. Het is mij in ieder geval een raadsel.[/li][/ul]

Table of contents