De gemeente Amsterdam weigert de bouw van nieuwe datacenters te overwegen. Alleen als het belang van de eigen burgers aantoonbaar is, maakt men een uitzondering. Daarmee gooit het de Nederlandse rol als dataknooppunt te grabbel, juist wanneer de AI-revolutie niet zonder nieuwe datacenters kan.
De regio Amsterdam kent een propvol elektriciteitsnet. Het resulteert in lange wachtlijsten voor nieuwe aansluitingen. Volgens netbeheerder Liander is het leveren van extra stroom een ‘monsterklus‘. Wethouder Reinier van Dantzig (D66) van Ruimtelijke Ordening stipt ook de schaarste van fysieke ruimte aan. Het resultaat: geen nieuwe datacenters in Amsterdam tenzij ze de stad “direct wat opleveren”, aldus Van Dantzig. Volgend jaar overweegt de gemeente geen enkele nieuwe projecten op dit gebied.
Daartegenover staat dat een gedigitaliseerde wereld niet zonder datacenters kan. Aangezien we onlangs het drukste kwartaal ooit meemaakten voor Europese datacenters, is al duidelijk dat uitbreiding noodzakelijk is om aan de vraag te voldoen. De vraag zal namelijk alleen maar toenemen, mede dankzij de opkomst van AI. Die cloud dient ergens te staan om Europa niet achterop te laten lopen in de AI-revolutie. Als digitaal knooppunt sinds de opkomst van het internet heeft Amsterdam daarin een sleutelrol voor zichzelf opgeëist. Nu de nood aan de man is, staat deze positie onder druk.
Nederlandse probleem niet uniek
Het FD meldde vorige week dat Microsoft geen nieuwe cloudklanten meer accepteert wegens het capaciteitsprobleem in Amsterdam. Wie niet wil wachten, wordt verwezen naar locaties elders in Europa. Grote concurrenten Londen, Frankfurt en Parijs kampen echter eveneens met capaciteitsproblemen. Dublin kiest voor gas als tijdelijk alternatief om datacenters aan te drijven, aangezien ook daar aanzienlijke krapte in het stroomnet bestaat.
Niet toevallig is het feit dat de EU nieuwe onderzeese internetkabels aan het plannen is die via Ierland, Portugal en Spanje zullen gaan lopen. Die regio’s staan klaar om te profiteren van de terugtrekkende houding van Amsterdam. Het AI-tijdperk zal niet wachten totdat het stroomnet en de ruimte binnen de gemeente aldaar het kan huisvesten.
TikTok pompt 12 miljard in een reusachtig datacenter voor Europa in Noorwegen, met als doelstelling om volledig op hernieuwbare energie te draaien. Lokaal zouden burgers moeten profiteren van de restwarmte die het gevaarte gaat produceren.
Duurzaamheid is niet de kop in het zand steken
Het is opvallend dat wethouder Van Dantzig zich zo stellig opstelt. De nadruk op datacenters die “direct” wat opleveren voor de stad zal goed scoren, maar geeft de sleutelrol van Amsterdam als dataknooppunt wel erg goedkoop weg. Juist wanneer de duurzame strategie zou zijn om te digitaliseren, trapt de gemeente op de rem. Daar zal Nederland de dupe van zijn.
Al jaren is bekend dat het centraliseren van datacenters de efficiëntste manier is om hardware in te zetten. Nagenoeg elke politieke partij (waaronder beoogde coalitiepartners VVD, NSC en BBB) pleiten voor meer digitalisering. D66 legt daarbij de nadruk op duurzaamheid. Ook bij het Debat over Digitalisering vlak voor de verkiezingen bleek er veel animo te zijn voor ambitieuze plannen op dit gebied. Qua digitalisering is er veel mogelijk, maar niet zonder datacenters. De duurzaamste keuze is het versterken van Amsterdam als datahub en “Gateway to Europe”, als we de concurrentiepositie van Nederland ook maar enigszins belangrijk achten.
Het belang van de AI-revolutie
Zelfs vanuit eigenbelang is het aanjagen van datacenters relevant voor Amsterdam. Inzicht in onnodig energieverbruik leunt stevig op data, zoals een voorbeeld van zes jaar geleden al liet zien. De inzet van restwarmte om CO2-uitstoot terug te dringen kan niet met enkel natte vingerwerk. Laat AI-acceleratie daarvoor nu juist uitermate geschikt zijn.
De extra druk op datacenters door AI is fors. Nvidia stelt dat het ontwerp van deze infrastructuur dan ook volledig op de schop moet (met nog meer Nvidia-GPU’s dan voorheen, men is niet geheel onpartijdig). Toch zien we nu al, in de prille dagen van generatieve AI, dat de efficiëntie met reuzensprongen vooruit gaat. Kleine modellen blijken met hoogwaardige datasets verbluffende resultaten te boeken, waardoor de totale hardware-vereisten afnemen. Ook is er veel te winnen door gebruikers te voorzien van AI-vaardige chips, zoals Intel van plan is voor nieuwe laptops. Kortom, het zal wellicht uiteindelijk wel meevallen. Dan nog is er nu vraag die beantwoord moet worden, zodat Nederland van AI kan profiteren.
Nederlandse project gaan nu van start
Onlangs kreeg een Nederlands consortium van zeven organisaties groen licht voor een nieuw duurzaamheidsproject voor datacenters. Met 70 miljoen vanuit de Nederlandse regering hoopt het consortium een CO2-reductie van 50 procent te realiseren. Deze ambitieuze doelstelling is alleen mogelijk door minder stroom en minder water te verbruiken. Innovatie koelingstechnieken en hardware-optimalisatie dragen daarvoor hun steentje bij. Het zou gaan om een project dat binnen Europa niet geëvenaard wordt.
Een volledige stop op de bouw van nieuwe datacenters zorgt ervoor dat het buitenland vooral van dergelijke positieve ontwikkelingen zal profiteren. Ook daar dreigt Nederland de eigen investeringen te verkwanselen omdat kortetermijndenken de boventoon voert.
Lees ook: Google stopt 600 miljoen in nieuw datacenter in Winschoten
15 uur geleden
Expert bijdrage
